So'al Surat kasi Titus

 

Sources used (in descending order of significance): UBS Study notes, Uma BT, NLT Life Application Study Bible, CEV intro, The Message, The Source, New Bible Dictionary.

Titus tu, satu orang bukan Yahudi yang su maso Kristen. Dia iko sang Paulus pi mana-mana sampe jadi Paulus pung orang parcaya. Lama-lama Paulus ju utus sang dia ko kasi jalan tugas macam-macam. Deng bagitu, Titus ju jadi Yesus pung orang karjá. (Galatia 2:1-3; 2 Korintus 2:12-13; 7:5-16; 8:6,16-17,23; 12:18; 2 Timotius 4.10).

Sapa yang tulis? Kapan? Di mana?

Surat Titus sandiri bilang Paulus yang tulis ini surat (1:1). Iko orang yang pintar dong, Paulus tulis ini surat Titus ni, kira-kira taon 63-66M. Ada yang pikir Artemas, ko, Tikikus yang antar bawa ini surat kasi Titus di pulo Kreta (3:11). Ada orang saparu pikir, kata, Paulus tulis surat Titus ni dari Makedonia, ma kotong sonde tau parsís.

Lia ini tampa dong samua di petá di buku pung balakang.

Akurang ko Paulus tulis ini surat?

Paulus kasi tenga sang Titus di pulo Kreta ko biar Titus bisa ator deng piara orang parcaya di situ (1:5). Pulo Kreta tu, satu pulo bésar. Di situ ada orang Yahudi cukup banya. Dong saparu suka jadi tukang malawan (1:10). Ada banya orang Kreta asli ju, ma iko dong pung nilei sandiri, dong suka jadi tukang omong kosong, kasar, deng pamalas pung ba'i (1:12).

Buku pung Tema, apa?

Paulus ada nasiat sang Titus ampa macam:

  1. jama'at dong pung pamimpin. Dong ju musti mampu kasi barenti orang yang ajar sonde batúl dong. (1:5-16)
  2. nasiat kasi barapa kalompok orang parcaya. Andia: laki-laki tua, deng parampuan tua. Ju ada nasiat karmana laki-laki tua musti ajar laki-laki muda, karmana parampuan tua musti ajar parampuan muda dong, deng karmana budak dong musti idop. (2:1-15)
  3. nasiat so'al orang parcaya pung jalan idop. Dong jang bakanjar, ma musti idop manis deng badame, tagal Kristus su kasi tunju Dia pung hati bae sang dong, deng su kasi salamat sang dong. Dong ju musti urus orang yang bekin jama'at tapica-pica pake cara karmana. (3:1-11)
  4. orang parcaya musti salalu cari jalan ko idop bekin yang bae (1:8,16; 2:3,7,14; 3:1,8,14).

Paulus kasi inga sang Titus, ajaran dasar so'al Kristus deng orang yang parcaya sang Dia (2:11-14; 3:4-7).

Paulus ju tulis ayat mas so'al Tuhan kasi salamat sang kotong, bilang, “Biar kotong pung idop rusak bagitu ju, ma Tuhan Allah yang kasi salamat sang kotong tu, su kasi tunju Dia pung sayang deng Dia pung hati bae sang kotong. Dia kasi salamat sang kotong, bukan tagal kotong pung usaha yang bae, ma tagal Dia pung sayang sang kotong. Dia cuci buang kotong pung sala dong, pake Dia pung Roh yang Barisi ko bekin baru kotong pung idop, sama ke barana ulang sang kotong.” (3:4-5)

buku pung Susunan, karmana?

1. Paulus buka dia pung surat 1:1-4
2. Syarat idop kasi jama'at pung pamimpin 1:5-16
3. Nasiat kasi barapa kalompok 2:1-15
4. Orang parcaya musti idop karmana 3:1-11
5. Paulus tutu dia pung surat 3:12-15