Reta' Ahun-hunut
Nmurai na'ko Uisneno nmoe' neno-tunan ma pah-pinan
1. Uisneno nmoe' neno-tunan ma pah-pinan nok in afan (1:1 - 2:4a)
2. Uisneno nmoe' atoni' ma bifee (2:4b - 2:25)
3. Mansian ii ka nfairoir fa prenat Uisneno (3:1 - 3:13)
4. Uisneno nkaas sin neik hukun ma'tani' (3:14 - 3:21)
5. Uisneno nriu' napoitan nai' Adam ma bi Hawa (3:22 - 3:24)
6. Reta' nai' Kain ma nai' Habel (4:1 - 4:16)
7. Nai' Kain in sufan-ka'un (4:17 - 4:24)
8. Nai' Adam in aanh es anteni', es re' nai' Set (4:25 - 4:26)
9. Nai' Adam in sufan-ka'un ntean nai' Noh (5:1 - 5:32)
10. Maufinu na'ko mansian (6:1 - 6:8)
11. Nai' Noh in retan (6:9 - 6:22)
12. Noe sako' (7:1 - 7:24)
13. Aaf gui nmurai nmeot (8:1 - 8:19)
14. Nai' Noh anfee fua'-turu' he nseun banin Uisneno In manekan Sin nbakin fatu njair mee-fuat (8:20 - 8:22)
15. Uisneno nahakeb rais manba'an nok nai' Noh (9:1 - 9:17)
16. Nai' Noh anmauf tua-min-kase (9:18 - 9:29)
17. Nai' Noh ma nai' Yafet sin sufa'-ka'uf sin (10:1 - 10:5)
18. Nai' Ham in sufan-ka'un (10:6 - 10:20)
19. Nai' Sem in sufan-ka'un (10:21 - 10:32)
20. Kota Baber (11:1 - 11:9)
21. Nai' Sem in suufk ein tar antea nai' Abram (11:10 - 11:26)
22. Nai' Tera in sufan-ka'un (11:27 - 11:32)
23. Uisneno no'en nai' Abram (12:1 - 12:9)
24. Nai' Abram annao neu pah Masir (12:10 - 12:20)
25. Nai' Abram ma nai' Rot anbaits ok (13:1 - 13:18)
26. Nai' Abram annao ma nok nafani' nai' Rot na'ko makenat (14:1 - 14:16)
27. Nai' Melkisedek nateef nai' Abram. In usif ma a'nak pirsait na'ko Uisneno (14:17 - 14:24)
28. Uisneno nmanba'an nok nai' Abram (15:1 - 15:21)
29. Ain Hagar ma in anah nai' Isma'el (16:1 - 16:16)
30. Uisneno nahake' rais manba'an neu nai' Abram npaek tanar herit (17:1 - 17:27)
31. Tuaf teun neman ma nateef nok nai' Abraham (18:1 - 18:15)
32. Nai' Abraham ntabar Uisneno he kais anhukun abitan Sodom (18:16 - 18:33)
33. Abitan Sodom sin maufinu (19:1 - 19:11)
34. Uisneno napoit nai' Rot sin na'ko Sodom (19:12 - 19:22)
35. Kota Sodom am kota Gomora nputu nmaten (19:23 - 19:29)
36. Nai' Rot am in an-feton (19:30 - 19:38)
37. Nai' Abraham napoi usif Abimerek (20:1 - 20:18)
38. Ain Sara' nahoni' nai' Isak (21:1 - 21:7)
39. Sin nriu' ain Hagar am in anah nai' Isma'el (21:8 - 21:21)
40. Nai' Abraham ma usif Abimerek anmaraem ein nbin Beer Seba (21:22 - 21:34)
41. Uisneno nreun nai' Abraham he nafuata' nai' Isak (22:1 - 22:19)
42. Nai' Nahor in sufan-ka'un (22:20 - 22:24)
43. Ain Sara' nasaeb on, ma aam Abraham ansuub ee (23:1 - 23:20)
44. Sin namin nai' Isak bifee he nsao (24:1 - 24:14)
45. Nai' Abraham in ate nateef ri'feto bi Ripka (24:15 - 24:31)
46. Nai' Abraham in ate ntaam antoit bi Ripka (24:32 - 24:49)
47. Bi Ripka in nonot-asar sin antoup oko' (24:50 - 24:58)
48. Nai' Isak ma bi Ripka nmatsaon (24:59 - 24:67)
49. Nai' Abraham ansao ntein (25:1 - 25:6)
50. Nai' Abraham nasaeb on (25:7 - 25:11)
51. Nai' Isma'el in sufan (25:12 - 25:18)
52. Reta' na'ko nai' Esau ma nai' Yakop (25:19 - 25:26)
53. Nai' Esau nnona' in hak an-moen unu (25:27 - 25:34)
54. Nai' Isak ma usif Abimerek (26:1 - 26:11)
55. Sin nmatoena' oe hain ein (26:12 - 26:25)
56. Usif Abimerek ma nai' Isak nmaraem ok (26:26 - 26:33)
57. Nai' Esau nsao bifee nua na'ko uuf a'teta' (26:34 - 26:35)
58. Bi Ripka napoi aam Isak he nfee tetus neu nai' Yakop (27:1 - 27:29)
59. Nai' Esau nfain neem ma ntoit tetus na'ko nai' Isak (27:30 - 27:40)
60. Bi Ripka nreun nai' Yakop he naen (27:41 - 28:5)
61. Nai' Esau nsao nai' Isma'el an-feot goes (28:6 - 28:9)
62. Nai' Yakop namnei nbi Betel (28:10 - 28:22)
63. Nai' Yakop antean babaf nai' Laban in umi (29:1 - 29:14a)
64. Nai' Yakop ansao bi Lea ma bi Rahel (29:14b - 29:30)
65. Nai' Yakop in aanh ein (29:31 - 30:24)
66. Nai' Yakop naim ranan he na'baba' in mui't ein (30:25 - 30:43)
67. Nai' Yakop naen nasaitan nai' Laban (31:1 - 31:21)
68. Nai' Laban anriu' natuin nai' Yakop (31:22 - 31:42)
69. Nai' Yakop ma nai' Laban nahaek bein rais manba'an (31:43 - 31:55)
70. Nai' Yakop namtau neu he nateef nok in tataf nai' Esau (32:1 - 32:21)
71. Nai' Yakop nok Uisneno anmaboon ein (32:22 - 32:32)
72. Nai' Yakop nateef in tataf nai' Esau (33:1 - 33:20)
73. Nai' Sikem nkoin bi Dina nok a'seke' (34:1 - 34:31)
74. Nai' Yakop sin naenan neu Betel (35:1 - 35:15)
75. Nai' Yakop in fee bi Rahel anmaet oras nahoni' (35:16 - 35:20)
76. Nai' Yakop in aanh ein (35:21 - 35:26)
77. Nai' Yakop in amaf nai' Isak anmaet (35:27 - 35:29)
78. Nai' Esau in sufan-ka'un (36:1 - 36:19)
79. Nai' Seir in sufan-ka'un (36:20 - 36:30)
80. Pah Edom in uisf ein (36:31 - 36:43)
81. Nai' Yakop anfain neem on pah Kana'an (37:1 - 37:2a)
82. Nai' Yusuf nok in taatf ein (37:2b - 37:11)
83. Sin na'sosa' nai' Yusuf he njair ate nbi pah Masir (37:12 - 37:36)
84. Nai' Yahuda ma in aan nanef bi Tamar (38:1 - 38:30)
85. Nai' Yusuf, ma kaes ko'u Potifar in fee (39:1 - 39:23)
86. Atoin bui nua namnein. Nai' Yusuf natoon sin oet kein (40:1 - 40:23)
87. Nai' Yusuf na'oteb usif pah Masir in amneit ein (41:1 - 41:36)
88. Usif pah Masir nasaeb 'piru'-baru neu nai' Yusuf (41:37 - 41:57)
89. Nai' Yusuf in taatf ein nnaon neu pah Masir he nsosan amnahat (42:1 - 42:24)
90. Nai' Yusuf in taatf ein nfanin on pah Kana'an (42:25 - 42:38)
91. Nai' Yusuf in taatf ein nfanin on pah Masir, nok sin orif nai' Benyamin (43:1 - 43:34)
92. Nai' Yusuf in a'koom noin-muit ee namneuk (44:1 - 44:17)
93. Nai' Yahuda ntoit he nsenu' nai' Benyamin (44:18 - 44:34)
94. Nai' Yusuf natoon in tuan, ma ntoit in aamf ee he nfoo' neem neu pah Masir (45:1 - 45:15)
95. Usif pah Masir ntoup nai' Yusuf in orif-tataf sin (45:16 - 45:24)
96. Nai' Yakop anneen nak nai' Yusuf nmoin fe' (45:25 - 45:28)
97. Nai' Yakop sin nabaarb ein he nfo'on neu pah Masir (46:1 - 46:7)
98. Nai' Yakop nok in noont ein re' nokan nnaon neu pah Masir (46:8 - 46:27)
99. Nai' Yakop nateef in anah nai' Yusuf (46:28 - 46:34)
100. Nai' Yusuf in aasr ein napenin afu na'ko usif pah Masir (47:1 - 47:12)
101. Amnaahs ee mainenu' ntein nbi pah Masir (47:13 - 47:26)
102. Nai' Yusuf nmoe' manba'an nak in he nsuub in aamf ee nbi sin beif-na'if sin nopu (47:27 - 47:31)
103. Nai' Yakop antoit tetus ma athoen neu nai' Nai' Yusuf in aanh ein (48:1 - 48:22)
104. Nai' Yakop natoon neu in aanh ein, es-es ate nok in a'monin nbi neon amnemat (49:1 - 49:28)
105. Nai' Yakop anmaet (49:29 - 50:13)
106. Nai' Yusuf anhan-mau in tataf sin (50:14 - 50:21)
107. Nai' Yusuf in a'maten (50:22 - 50:26)



Reta' Ahun-hunut
Nmurai na'ko Uisneno nmoe' neno-tunan ma pah-pinan
Uisneno nmoe' neno-tunan ma pah-pinan nok in afan
11Nahunu te, Uisneno nmoe' neno-tunan ma pah-pinan.
2Oras naan, pah-pinan ia ka mamo'ek fa fe', ma are' sa'-saa' ii nbasiksakan. Suma nmu'i haa, oe. Ma mes'ookn ii n'aum naan ee. Uisneno In Smaan Ne ntainanu nbi oe naan in fafon.*Uab Ibrani nbi re' ia, in oet ni huma'-huma', es re' ‘Uisneno In Asmanan’, ai' ‘anin na'ko Uisneno’, ai' ‘kuasat ma'tani' na'ko Uisneno’.
3Rarit Uisneno na'uab am nak, “Ro he nmui' me'u.” Na'uab anrair on nana te, me'u nana njair. 4Nkius me'u nana te, In nmariin, natuin saa' re' In nmoe' je naan ro reko. Rari te, In nbatis me'u naan na'ko mes'okan, he es-es ate nmui' kuun in oras. 5In nakanab me'u naan ‘manas’, ma mes'okan naan, ‘fai’. Neno naan, neon goes namsoup goen.
6-7Rarit Uisneno na'uab anteni' mnak, “Ro he nmui' ruman he nbatis oe. Es nana te, anmui' oe nbi faof, ma nmui' oe nbi 'piin.” Na'uab anrair on nana te, oe nana nbaits ok njair bare nua, fafo ma 'piin. 8Rarit In nakanab oe abit faof ne ‘oe neno’. Neno naan, neno nua namsoup goen.
9Rarit Uisneno na'uab anteni' mnak, “Oe abit a'pinan naan ro he nkaubuub ok nbi bare mese', maut he nmui' baer meto'.” Na'uab anrair on nana te, baer meot ii npoi neem. 10Rarit In nakanab baer meto' naan, ‘auf meto’; ma In nteek oe re' ankaubuub on naan, ‘tasi’. Nkius aar re' nana te, In nmariin, natuin saa' re' In nmoe' je naan, ro reko. 11Rarit Uisneno na'uab anteni' mnak, “Auf meot ii ro he natorob hau huma'-huma'. Ro he nmui' hau mano'o, hau masufa', ma hau mafuaf. Maut he hau mese'-mese' te, napoitan fini natuin in atrekan.” Na'uaba' nrair on nana te, are' hau naan nmonin. 12Nbi auf meto' naan, hau ngguin napoitan fini natuin sin atreek kein mese'-mese'. Nkius on nana te, In nmariin, natuin saa' re' In nmoe' je naan, ro reko. 13Neno naan, neno teun namsoup goen.
14-15Rarit Uisneno na'uab anteni' mnak, “Anbi fafon nee, ro he nmui' baer me'u huma'-huma' he ntana' pah-pinan. Ro he nmui' baer atana' nbi oras manas, ma nmui' baer atana' nbi oras fai. Baer ein naan njarin on tanar hena' tsoi' tahiin neno, toon, ma oras.” Na'uab anrair on nana te, baer me'un neon goe tnanan sin nboran. 16In nmoe' baer meu' huma' nua re' ko'u. Es ko'u nneis, ntana' nbi oras manas; es seor na'bau ntana' nbi oras fai. In imsa' nmoe' kfuun-akfuun. 17In nakfirit baer ein naan nbi neon goe he ntana' pah-pinan. 18Rarit sin ntaan ein nbi oras manas, ma oras fai. Nok ranan naan, sin nbatis me'u na'ko mes'okan. Nkius niit sin ite, In nmariin, natuin saa' re' In nmoe' je naan, ro reko. 19Neno naan, neno haa namsoup goen.
20Rarit Uisneno na'uab anteni' mnak, “Ro he nmui' kauna' huma'-huma' re' anmonin anbin oe. Ma ro he nmui' koro huma'-huma' re' natpeen nbi neon goe tnanan.” 21Rarit In nmoe' ika' huma'-huma' ma kauna' bian re' nmonin nbin oe. In imsa' nmoe koro huma'-huma' re' natpenen nbin neon goe tnanan. Nkius saa' re' In nmoe' sin nana te, In nmariin, natuin saa' re' In nmoe' je naan, ro reko. 22Rarit In na'uab anfee tetus neu are' kanan mui't ein naan am nak, “Iik ein ro he namsa'in, he naheun oe nbin bare-bare. Ma koor nein amsa' on naan.” 23Neno naan, neno niim namsoup goen.
24-25Rarit Uisneno na'uab anteni' mnak, “Ro he nmui' mu'it huma'-huma' re' anmonin nbin auf meto'. Sin esan re' mui' aem, mui' fui, ma anonok, es-es ate nok nain in atrekan.” Na'uab anrair on nana te, mui't ein naan njarin. Nkius on nana te, In nmariin, natuin saa' re' In nmoe' je nana, ro reko.
26Rarit Uisneno na'uab antenin am nak, “Iim he HitKrei ji nanoni' kit nak, ‘Hit’ re' ia, es re' kanaf tenu ma 'bonif teun. tmoe' mansian tatuin Hit huum kam Hit masak, Hit moe' kam Hit taok. Maut he sin es anpafa' ma npainoet iik ein nbin tasi, are' koro nbi neon goe tnanan, are' mui' aem, ma mu'it bian re' nmonin nbin pah-pinan.”aKolose 1:16
27Onaim In nmoe' mansian ii natai nok In human ma In masan, In mo'en ma In taon. In nmoe' sin, atoni' ma bifee. 28Onaim, In na'uab anfeen sin tetus am nak, “Hi ro he mihoni' ma mimsai' he miheun pah-pinan, mpafa' ma mpainoot je msa'. Au 'fee ki prenat he m'urus ika'-ika', koro-koro, ma are' kanan mui't anbin auf meto'. 29Mneen rek-reko! Au 'fee ki mnahat huma'-huma' nbi pah-pinan. Esan re': hau mano'o, hau masufa', ma hau mafua'. 30Au msa' a'fee hau-hau re' naan he njarin amnahat neu mui't ein. Nmu'i mnahat neu mui' aem, mui' fui, anonok, ma koor ne msa'.” Na'uab anrair on nana te, are' kanan mnahat ii namtiis. 31Nkius niit sin on nana te, In nmariin, natuin saa' re' In nmoe' je naan ro reko 'maten. Neno naan, neno nee namsoup goen.
21Nok ranan naan, Uisneno nmoe' naan neno-tunan ma pah-pinan nok in afni ok-oke'.
2Ma noka' fa te, neon hiut ni ntea. Onaim In nasnaas na'ko In meup nein naan. 3Es nana te, In nbetis neon hitu' naan na'ko neon bian keni, he njair neno snasat, natuin In narair In mepun naan, ma nbi neno naan, In nasnaas. 4aReta' re' natoon nak Uisneno In nmoe' neno-tunan ma pah-pinan, on re' naan.
Uisneno nmoe' atoni' ma bifee
4bOras UISNENO fe' nmurai nmoe' neno-tunan ma pah-pinan nana te, 5ka tiit fa hau amonit mese' msa', natuin In ka nasanu' uran fa fe'. Ma ka tiit fa mansian re' nareen. 6Oras naan, suma nmu'i ha nipu' re' nsae na'ko afu, ma napeet pah-pinan. 7Rarit UISNENO nnau afu, ma nmoe' je njair mansian. Rarit In nfuu nataam snasaf npeo' in panan konan. Onaim mansian nana nmoin oras naan.
8Rarit UISNENO nroe naan poo'n es anbi bare Eden, et pasa' neon saet. Onaim In natokob mansian naan anbi bare naan. 9Anbi po'on naan In namonib are' kanan roet, re' tkisu te namasan, ma taah sin ate miin-oni. In imsa' namonib hau u'u nua nbi poo' ne tnanan. Karu mansian ii naah hau fua' na'ko uu goes in fuan, in of anmoin piut. Ma karu mansian ii naah na'ko uu goes anteni' in fuan, in bisa nahiin rais reko ma rais re'uf.
10Anbi naan, anmui' naan noe jes, nasai npoi na'ko po'on naan. Noe naan a'saif haa. 11A'saif ahuunt ee, in kaan ee Pison. A'saif ia nasai nfuun naan pah Hawira. Bare ia, nmu'i mnatu'. 12Nbi bare re' ia, nmui' mnaut afa', nmui' hau re' in oe ne fomeni, ma nmui' faut arimat. 13A'saif es anteni', in kaan ee Gihon. A'saif ia, nsai nfuun naan pah Kus.*Unu' te, bare re' ia in kaan ee ‘Kus’. Muni' ia, in ntaam et pah Etiopia ma pah Sudan. Pah ein re' ia, etan Afrika ntoom manse 'saen. 14A'saif es anteni', in kaan ee Tigris. A'saif re' ia njair nakat nbi pah AsurAsur naan, pah es, re' oras ia nteke te nak ‘Irak’. ntoom manse 'saen. Ma in a'sain amuin te, kaan ee, Efrat.
15UISNENO nreek mansian naan natua nbi Eden, he npairoir po'on naan rek-reko'. 16Onaim In naprenat mansian nana mnak, “Au 'konan ko he muah hau fua' saa'-saa' ahaa, na'ko are' kanan roet anbi po'on ia. 17Mes anmui' naan hau uu goes, re' Au 'taar ko ma'tani', he kais muah in fuan. Hau naan es re' hau roet re', karu mansian ii naah in fuan, in bisa nahiin rais reko ma rais re'uf. Mes karu ho muah ne te, ho ro he mmaet.”
18Rarit UISNENO na'uab anteni' mnak, “Ka reko fa karu mansian ia nmoni nmes-mees. Onaim Au he 'mo'e 'fee ne atuurn am abaabt es re' natai nok ne.”
19-20Oras naan UISNENO nnau afu, ma nmoe' mu'it ma koro huma'-huma'. Rarit in nnao naat sin neu mansian naan, maut he in nakanab sin. Rarit mansian naan nakanab mu'it ma koron naan, es-es ate nok kuun in kanan. Mes neu in, ka nmui' fa atuurn am abaabt es, re' natai nok ne.
21Rarit UISNENO narour natupa' mansian naan. Oras in ntuup anfini te, Uisneno nait naan in nui bnapa' tuuk es, rarit In ntoeb nareko' papa' naan. 22Ma In nmoe' bifee na'ko nuif naan. Rarit In nnona' bifee naan neu atoni' naan. 23Oras atoni' ia niit bifee nana te, in nak,
“Haaa! Esai fe'! Ia ro natai nok kau!
In nuif ein huma' mese' nok au nu.
Ma in sisin huma' mese' nok au sisik.
Natuin in njair na'ko atoni', es na' au ukaan be, ‘bifee’.”Nbi Uab Ibrani te, atoni' te nak ‘ish ’. Ma bifee tnak, ‘isha ’. Onaim anbi re' ia, sin npaek uab nak “isha (bifee) njair na'ko ish (atoni').”
24Natuin rasi nanam, es na' atoin es of annao nasaitan in ainaf-amaf,
he nmoin nabua nekaf mese' ma ansaof mese' nok in fee,
henati' sin nua sin njarin mese'.
25Oras naan sin aaf ein, mes sin ka nmu'in fa rais mae kre'o msa'.
Mansian ii ka nfairoir fa prenat Uisneno
31Na'ko are' kanan mu'it re' UISNENO nmoe' nain sin nbin pah-pinan ia, kaun ii es aputa'-kriu anesit. Anbi orses, kauna' naan nataan neu bifee nana mnak, “Hoe! Batuur aa, oo? Uisneno ntaar ki mnak, ‘Ka nabei' fa he hi miah hau fua' na'ko roet ein anbin po'on ia, ai' kah?’”
2-3Bifee naan nataah am nak, “Kahaf! Hai bole miah! Mes, anmui' naan roet uu' goes et poo' ne tnanan; Uisneno ntaar kai, he hai kais miah in fuan. In nak, hai kais miah in fuan, ma kais amree' goe msa', natuin hai of ammaet.”
4Mes kauna' naan nataah am nak, “Hoe, napoi! Hi ka mmatef! 5Uisneno batuur antaar ki on naan, natuin In nahiin, karu hi miah hau fua' naan, hi mahiin mein namnees nok Ne; hi of mihiin mee es reko, ma mee es re'uf.”
6Rarit bifee nana nkisu te, hau roet naan reok ni kah. Ma in naben ate hau fua' naan miin ni kaheen. Onaim in natenab am nak, “Karu au uah hau fua' ia, au of uhiin.” Rarit in nseu hau fua' naan, ma in naah. In neki ma nfeen in moon je msa', he naah nok. 7Naah anrarin on nana te, na' sin nahinin nak sin aaf ein. Es nana te, sin nkaton apas hau no'o he natain.
8Manse nmaeb on nana te, sin nneen UISNENO neem annoon po'on naan. Rarit sin naen na'koor ein henati' UISNENO kais niit sin. 9Mes UISNENO nhaman atoni' nana mnak, “Aupuuu! Ho et mee, Adam?”
10Atoni' naan nataah am nak, “Au 'neen Ho 'fook mi mbi ia. Mes au umaeb ok, natuin au ao afa' kau. Etun au 'aen u'koro'.”
11Rarit Usi' nataah am nak, “Sekau es natoon ko mnak ho m'ao aaf' om? On mee? Of oni' ho muah amrair hau fua' re' Au 'taar ee naan, ai' oo?”
12In nataah am nak, “Usi', bifee re' Ho mfee je naan, in es anfee kau hau fua taras naan, ma au uah!”
13Rarit UISNENO na'uab nok bifee nana mnak, “Nansa'am es ho mmoe' on naan?”
Onaim, bifee naan nataah am nak, “Te kauna' naan es napoi kau, tua! Onaim, es au uah hau fua taras naan.”
Uisneno nkaas sin neik hukun ma'tani'
14Rarit UISNENO nakua a'an neu kauna' nana mnak,
“Natuin ho mo'em ia, Au 'hukun ko. Na'ko are' kanan mu'it, suma ho mmes-mees kuum es re' mupein kasat. Na'ko oras ia tar antea ho mmaet, ho suma mnonok meki haa ho 'basam. Ma ho mnaaht ein maskuuk ein. 15Au of a'moe' ko mok bifee naan, ammamuus piut. Hi sufam-ka'um sin imsa' on naan. Ho sufam-ka'um sin of anrau sin haek-tikak sin. Mes in sufan es, of antuut nakrat-rati' ho' nakam.”*Atoni' ahinit Suur Akninu' sin nak, suuf re' ia, es re' Usif Yesus.
16Rarit Uisneno nak bifee nana mnak,
“Au of u'baba' ho susat oras ho mu'apu', ma mumeen annesi nteni' oras ho muhoni'. Mes maski on naan, ho mroim he mubua piut mok ho mone. Ma in es naprenat ko.”
17Rarit Usi' nak neu atoni' nana mnak,
“Ho ka mutuin fa Au prenat, mes mutuin ho fee je in romin, tar antea ho muah hau fua' re' Au 'taar ee naan. Es nana te, ho mupein kasat amsa'. Ma aaf gui msa' napein kasat. Na'ko oras ia tar antea ho mmaet, ho ro he mmepu-mbain aet nom, ma mu'bani' aaf gui, hena' ho mupein he muah. Mmeup on nana te, na' ho mmoin. 18Maski ho mseen ma mroe huma'-huma', mes aaf gui suma napoitan aik kiis na ma krabat. 19Rarit ho ro he mmepu mbain aet nom ma'tani', he na' aaf gui nfee ko mnahat. Ho ro he mmeup ma puus ee nsai tar ho mmaet. Au 'moe' ko na'ko afu. Onaim, karu ho mmate te, ho mfani mrair afu.”
20Rarit nai' Adam nakanab in fee je nak ‘bi Hawa’ (in a'moufn ii ‘re' anmoin’), natuin bifee naan es re' njair ainaf neu are' mansian amonit anbi pah-pinan ia.Nbi uab Ibrani, ‘adam ’ in a'moufn ii ‘mansian’.
21Rarit UISNENO nmoe' tais na'ko pasu, ma nfeen sin he npaken.
Uisneno nriu' napoitan nai' Adam ma bi Hawa
22Rarit UISNENO na'uab am nak, “Oras ia mansian ein nahinin rais reko, ma rais re'uf, on re' Hit.Krei ji nanoni' kit nak, ‘Hit’ re' ia, es re' kanaf tenu ma 'bonif teun. Kais-kaisa' sin nnaah hau fua' re' neki 'honis abar-barat.” 23Rarit In nriu' napoitan sin na'ko po'on abit Eden, he sin nua sin nnaon neu bare bian, ma nmonin on atoin tani, he sin amnaim tein na'ko afu. 24Anri'u nrair sin on nana te, Uisneno nreun In ameup maniin ein na'ko sonaf neno-tunan,§Uab Ibrani nak, Uisneno In ameput re' manini' na'ko sonaf neno-tunan naan, ‘kerubim ’. he nnao npao po'on naan nbin pasa' neon saet. Sin nna'an suni' re' npiin ma nrirok neum-neem. Usi' nreun sin he nhaken n'eka' ranan, natuin In ka nroim fa he tuaf anseu naan hau fua' re' neki 'honis abar-barat.
Reta' nai' Kain ma nai' Habel
41Neot es, nai' Adam ntuup nok in fee bi Hawa. Onaim bifee naan na'apu'. Rarit in nahoni' ri'an moen jes. Ma in nak, “Au uhoni' upoitan aan ri'an moen jes, natuin UISNENO nturun kau.” Onaim in nakanab ri'an mone naan, nai' Kain, (re' in a'moufn ii, ‘napoitan’). 2Rarit bi Hawa nahoni' ntein ri'an moen jes. Onaim in nakaan be, nai' Habel.
Oras sin nua sin na'naen on nana te, nai' Habel natuuk mu'it, ma nai' Kain ameup rene. 3Orses ate, nai' Kain neik in reen ee sin aaf kein bian, ma nafuata' sin neu UISNENO. 4Nai' Habel amsa' neik ini 'bib kaes ainf ein sin aan uun ein. In nroro 'bib-kasen naan, rarit in natnaat neik sisi 'tuur arekot neu Usi'. Nkius niit on nana te, UISNENO nmarinan nai' Habel in fua'-tuur ein naan. 5Mes In ka nroim fa nai' Kain in fua'-tuur ein naan. Onaim nai' Kain nato'o nmaet, tar antea in huum puut batuur-batuur.
6Onaim UISNENO na'uab nok nai' Kain am nak, “Hoe, Kain! Nansa'am es ho mutoo' on naan? On meem es ho mhuum mpuut on naan? 7Bait ho mmoe' reko te, Au 'toup ko nok reko. Mes, mumnau, goo! Karu ho mmoe' re'uf ate, mo'et naan of naah nafani' ko, on re' meo goan nnuu' he nheke knafo. Onaim, karu ho mutenab he mmoe' re'uf ate, reko nneis ho mpori' main tenab naan!” Nai' Kain he nbeos nai' Habel
8Neot es, nai' Kain anfuri' nai' Habel am nak, “Habel! Uum he nua kit atnao on rene.”*Nmui' tuis un-unu' bian, re' npaek nai' Kain in uaban, mes uab ein naan ka matu'i fa et tuis uab Ibrani. Oras sin ntean ate, nok askeken nai' Kain anbeos niis in orif.
9Rarit UISNENO nataan nai' Kain am nak, “Hoe, Kain! Ho ori' et mee?”
Nai' Kain nataah am nak, “Au ka uhinif! Au es ka 'naa' fa in haen-'niman!”
10Onaim Uisneno na'uab am nak, “Nansa'am es ho mmoe' rais maufinu on naan? Ho kais mutenab mak ho ori' in naa' ee nmeti nrari nbi aaf gui 'pinan. Au 'iit urair saa' re' ho mmoo 'je neu ho ori'! 11Oras ia, naa' ee nsaena' ko. Oras ho mroor miis ho ori', aaf gui nmuis in naa'. Es nana te, aaf gui ka nfee nteni' ko fa in afan he ho mmoin. 12Karu ho mureen, aaf gui of ka nfee ko fa afa' saa'-saa'. Nmurai oras ia, ho of amfain atoes re' mpaisuun om tafi-tafi' mbi pah-pinan ia.”
13Mes nai' Kain na'uab neik haan ma'fena' neu UISNENO, mnak, “Hae, Usi'! Nansa'am es Ho mfee maan kau kasat ma'tan-tani' naan? Au ka usaah ubei' je fa! 14Natuin Ho mri'u mrair kau na'ko bare ia, au of u'roo Ko, tua. Au of a'toe 'bi mee-mee on re' anao-amnemat. Rarit sekau-sekau re' nateef nok kau te, of anroor niis kau, tua.”
15Mes UISNENO nataah ee mnak, “Ka on fa naan! Sekau es anroor ko, Au 'huuk ne ma'fena' nneis no hiut!” Rarit UISNENO ntao tanar nbi nai' Kain, henati tuaf sekau-sekau re' nateef nok ne te, nahinin nak sin ka nabei' fa he nroor niis ne. 16Rarit nai' Kain nnao nasaitan bare naan, na'roo na'ko UISNENO. In nnao ntea baar jes, nbi po'on Eden in pasa' neon saet. Bare naan in kaan ee, Not, re' in a'moufn ii nak ‘npaisuun’. In natua nbi naan.
Nai' Kain in sufan-ka'un
17Rarit nai' Kain anmatsao. In fee je na'apu. In nahoni' ri'an moen jes, ma sin nakaan be, nai' Henok. Ma nai' Kain nafena' kuan es. Rarit in nakaan be, Henok, on re' in aanh ee kanan. 18Nai' Henok in aanh ee, es re' nai' Irat. Nai' Irat in aanh ee, es re' nai' Mehujaer. Nai' Mehujaer in aanh ee, es re' nai' Metusaer. Ma nai' Metusaer in aanh ee, es re' nai' Lamek.
19Nai' Lamek in nnsao bifee nua. Es kaan ee bi Ada; es anteni' in kaan ee bi Sila. 20Ain Ada nahoni' nai' Jabar. In suuf keni, njarin atuuk mu'it. Sin a'moin keni natnan-nain naah, he namin huun neu sin mui't ein. Sin na'umin nbin haa tenas. 21Nai' Jabar in oirf ee, nai' Jubar. Nai' Jubar in suuf keni, njarin atoin arekut, nfuun bobe, ma 'reku' huma' bian antein. Baer ein re' ia nteek sin ate nak, 'sene ma 'reku'
22Nai' Lamek in fee bi Sila nahoni' nai' Tubar Kain. In suuf keni njarin atuut besi. Sin nmo'en bare' huma'-huma' na'ko besi ma noin moro'. Nai' Tubar Kain in feotf ee, bi Na'ama.
23Neot es, nai' Lamek anboi's on anbi in feeng guin nua sin. In nak, “Hi mneen rek-reko! Fe' ena ri'moen muinf es anbaan kau, mes au 'baan u'maat ee. 24Tuaf re' nroor niis nai' Kain, napein hukun no hiut. Mes karu nmui' tuaf re' he nbaras in neek tenab amre'ut neu kau, sin of napenin hukun no bo' hitu mhiut (77).”
Nai' Adam in aanh es anteni', es re' nai' Set
25Nai' Adam in fee bi Hawa nahoni' naan ri'an moen jes anteni'. Sin nakaan be, nai' Set (re' in a'moufn ii nak, ‘nfee’) natuin ain Hawa nak, “Uisneno nfee ri'ana' ia neu kau he nsenu' nai Habel, re' nai' Kain anroor niis ne naan.” 26Nok-noki te, nai' Set ansao. In napein ri'an moen jes, ma in nakaan be, nai' Enos.
Oras naan, mansian ii nmurai na'ruri' ma na'besan neu UISNENO.
Nai' Adam in sufan-ka'un ntean nai' Noh
51-2Oras Uisneno nmoe' mansian, In nmoe' sin natuin In huumn am In masan, In moe'n am In taon. In nmoe' sin atoni' ma bifee. Rarit In nteek sin nak “mansian”, ma In imsa' nfeen sin tetus nathoe.
Mansian re' ahun-hunut, in kaan ee, nai' Adam. Nai' Adam in sufan-ka'un sin esan re' ia:
3Oras nai' Adam in nmoin naan toon nautn es bo' teun (130), in napein ri'an moen jes. Ri'ana' ia in noes naah in amaf. Onaim in nakanab ri'ana' naan, nai Set. 4Rarit nai' Adam fe' nmoin toon natun faun (800). In napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 5In nmaet oras in nmoin naan toon natun sea mbo' teun (930).
6Oras nai' Set nmoin naan toon nautn es toon niim (105), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Enos. 7Rarit nai' Set fe' nmoni ntein toon natun fanu mtoon hiut (807), ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 8In nmaet oras in nmoin naan toon natun sea mbo' es am nua (912).
9Oras nai' Enos nmoin naan toon bo' sea (90), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Kenan. 10Rarit nai' Enos fe' nmoni ntein toon natun fanu mbo'es am niim (815), ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 11In nmaet oras in nmoin naan toon natun sea mtoon niim (905).
12Oras nai' Kenan nmoin naan toon bo' hiut (70), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Mahararel. 13Rarit nai' Kenan fe' nmoni ntein toon natun fanu mbo' haa (840), ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 14In nmaet oras in nmoin naan toon natun sea mtoon bo'es (910).
15Oras nai' Mahararel nmoin naan toon bo' nee mniim (65), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Yaret. 16Rarit nai' Mahararel fe' nmoni ntein toon natun fanu mbo' teun (830), ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 17In nmaet oras in nmoin naan toon natun fanu mtoon bo' sea mniim (895).

18Oras nai' Yaret nmoin naan toon nautn es bo' nee mnua (162), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Henok. 19Rarit nai' Yaret fe' nmoni ntein toon natun faun (800), ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 20In nmaet oras in nmoin naan toon natun sea mbo' nee mnua (962).
21Oras nai' Henok nmoin naan toon bo' nee mniim (65), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Metusalak. 22Rarit nai' Henok in nmoni nmafuut neek nok Uisneno tar antea toon natun tenu ntein. Ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 23-24In nmoin ma anneek mees nok Uisneno. Oras in nmoin naan toon natun tenu mbo' nee mniim (365), in ka mnita' fa, natuin Uisneno nait nasaeb ee.
25Oras nai' Metusalak in nmoin naan toon nautn es bo' fanu mhiut (187), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Lamek. 26Rarit nai' Metusalak fe' nmoni ntein toon natun hitu mbo' fanu mnua (782), ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 27In nmaet oras in nmoin naan toon natun sea mbo' nee msea (969).
28Oras nai' Lamek nmoin naan toon nautn es bo' fanu mnua (182), in napein ri'an moen jes. 29Nai' Lamek nakanab ri'ana' naan nai' Noh (re' in haan ee, on re' kata es, re' in a'moufn ii, ‘nfee harinet ma haan maut’), natuin in nak, “Ri'ana' ia of anfee harinet ma haan maut neu hit neek suust ii nbi afu re' napein kasat na'ko Uisneno.” 30Rarit nai' Lamek fe' nmoni ntein toon natun niim ambo' sea mniim (595), ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto. 31In nmaet oras in nmoin naan toon natun hitu mbo' hitu mhiut (777).
32Oras nai' Noh nmoin naan toon natun niim (500), in napein ri'an mone teun, es re' nai' Sem, nai' Ham, ma nai' Yafet.*Tatuin Reta' Ahun-hunut 9:24-25, nai' Ham naan, aheet susu.
Maufinu na'ko mansian
61Oras naan, mansian ii mfau-rutu. Ma sin nmonin nsisae'n ok nbin are' bare-bare. Sin imsa' nahoin ein ri'an feto. 2Uisneno In an-monen*‘Uisneno In an-monen’ naan, ka mahini' reko fa. Ahinit bian nak uisf ein sin aanh ein. Bian nak sin re' naan, ka mansia na fa. Bian natenab nak, sin re' naan, Uisneno In ameupt ein na'ko neno-tunan. Mes ka nmui' fa tuaf re' nahiin sin namneo-namneo. niit ri' feot munif mansian ein ate, ro maas reu' fein. Onaim sin es-es ate nnao nsao ri' feto mee re' in romi. 3Rarit UISNENO nak, “Au 'hae 'maet jen nok mansian ii sin monit amre'ut. Au Smanak re' namonib sin naan, ka nroim fa he sin nmonin piut.Uab Ibrani nbi era' re' ia ka mahini' reko fa. Sin ro he nmaten. Onaim sin nmoni ntu'un toon nautn es bo' nua goah (120).”
4Na'ko batan naan, tar batan-batan amunit, atoin hae-brako anmonin nbi pah-pinan.Uab Ibrani te nak ‘atoin Nefir sin’. Atoin ahinit bian nak atoin Nefir sin atoin hae-brako on re' nai' Mo'hitu'. Mes in sairt ee ka mahini' fa. Oras naan Uisneno In an-moen ein ansao mansian sin an-feot muinf ein, ma nahoin ein atoin ma'tani', es re' a'nak makenat, re' mateka' nbin reta' ahunut.
5Oras naan, UISNENO nkisu te mansian anbi pah-pinan anmo'en re'uf bainesi'. Sin nopaa kein ii arahaa nateenb ein rais amre'ut piut. 6Onaim UISNENO nme'-mei' Jon, natuin In nmo'e nrair sin, ma natokob sin anbin pah-pinan ia. Rasi naan ro nasusab niis Uisneno. 7Etun In na'uab am nak, “Es nana te, Au of ureu' mansian re' Au 'moe' urair sin anbin pah-pinan ia. Au of u'maet are' kanan koro ma mu'it bian amsa'. Au 'mee' Jok ma 'saan Jok, natuin Au 'mo'e 'rair sin.” 8Mes arahaa nai' Noh, es re' nhariin UISNENO In nekan.
Nai' Noh in retan
9-10Nai' Noh in reet ni, on nai: In nmui' an-mone teun, esan re': nai' Sem, nai' Ham, ma nai' Yafet. Nai' Noh anmoin nok neek amne'o neu Uisneno, ma ka nmoe' fa moe' re'uf. Oras naan, arahaa in es re' atoin reko. In nmoni nhaumaak bon nok Uisneno.
11-12Mes Uisneno nkisu te are' kanan mansian ni amoe' re'uf sapu'-sapu'. Anbi mee-mee jah mansian ni namre'u nmaet. Uisneno nkisu te mansian anbi pah-pinan naan, anmoe'n ahaa rais re'uf. 13Rarit Uisneno natonan nai' Noh am nak, “Au iit urair mansian ii in moe' re'uf anbi are' bare-bare. Onaim Au ufeek urair 'ak, Au ro he ureu' ain pah-pinan ia nok in afan ok-oke'. 14Es nana te, on nai, Noh! Oras ia ho mmoe' maan abnao oe ko' goes mpaek hau ma'tani'. Ho mmoe' ke'en-ke'en anbi bnao naan in nanan. Rarit ho mraep je koti-mnan meik ter. 15Ho mmoe' bnao naan in amnaun ii meter nautn es bo' tenu mteun (133); in manuan tukam tuuk meter bo' nua mnua (22); ma in a'raatn ee meter bo'es am teun (13). 16Mtefi bnao naan, ma mruup je mpaek hau 'been pisa'. Mes mufreiba' tefis naan on re' mete steen es na'ko ruip taan in fafon. Ho mbati bnao naan ktuta' teun. Rarit ammoe' eon es anbi in abnapan.
17Mumnau rek-reko! Au of usanu' uur noe sako' he nmemun niis re' amonit anbi pah-pinan, tar antea saup tuki'. 18Mes Au he 'moe rais manba'an ok ko. Ho of amtaam meu bnao naan, mok ho fee-anah, ma ho aan naenf ein.
19-20Na'ko are' kanan mu'it pah-pinan ia, ho ro he meik mutaam pasan-pasan neu bnao naan in nanan, maut he sin nmonin amsa' on re' ho. Sin es re': mui' aem, koro, anonok, maut he sin nmonin. 21Ho ro he mutaam mnahat huma'-huma' neu bnao naan in nanan neu ki ma neu mui't ein nana msa'.” Nai' Noh anmurai nmoe' bnao oe ko'u naan
22Rarit nai' Noh nmoe' natuin Uisneno In kabin ma In prenat naan oke'.
Noe sako'
71Rarit UISNENO na'uab neu nai' Noh am nak, “Au 'kisu nbi mee-mee, mes arahaa ho mmes-mees jah es neek amne'o. Onaim, ho mok ho fee-anah sin mtaam nai meu bnao naan. 2-3Na'ko are' kanan mu'it re' sin siis kein nabei' he hi meuk sin, ma re' nabei' he hi mifuat sin neu Kau, ho mutaam pasan hit-hiut neu bnao naan. Na'ko are' kanan koro ho mutaam pasan hit-hitu msa'. Mes mu'it bian anteni' ho suma mutaam pasan mes-mees ah. Nok ranan naan, mui't ein naan, njarin on re' fini neu sin suuf keni, he sin imsa' nmonin.
4Mumnau rek-reko! Ar neno hitu te, Au of usanu' uran re' ka nasnaas nitaf, tar antea neno bo' haa ma fai bo' haa. Au 'paek ranan naan, he u'maet ain are' amoint ein nbi auf meto', re' Au 'mo'e 'rair sin.”
5Rarit nai' Noh nmoe' natuin on re' UISNENO In aprenat naan ok-oke'. 6Oras noe sako' naan nsae te, nai' Noh nmoin naan toon natun nee jen (600). 7Rarit nai' Noh nok in fee, ma in aanh ein, ma in aan naenf ein, ntaman neu bnao naan, he sin nsoi naan ok. 8-9Nai' Noh natuin UISNENO In aprenat naan, onaim in nataam are' kanan koro ma mu'it, es-es ate nok nain in bian, na'ko mu'it re' he mansian bole neuk sin siis kein, ma na'ko mu'it re' ka bole fa he neuk sin siis kein. 10Neno hiut namsopu te, noe sako' naan neem ma nmurai nmemun pah-piin ii nomes-mese'.
11Oras nai' Noh anmoin naan toon natun nee (600) mfunan nua mneno bo'es am hiut on nana te, noe saak gui nmurai ntaam. Oras naan on re' neon goe natfe'i, es na' ooj ii nat'oop aah. Ma are' oe maat ein anpe'en rafu'-rafu' ma npuran napoitan oe. 12Onaim uran naan ansaun ka nasnaas nitaf, fai ma manas, tar antea neno bo' haa.
13Mes neno naan, nai' Noh, in fee, in aanh ein teun sin, esan re': nai' Sem, nai' Ham, ma nai' Yafet, ma in aan naenf ein ntaman oke' neu bnao naan. 14Sin ntaam nabuan nok mui' aem ein, mui' fuing guin, mui' anoon kein, koron, ma mu'it bian re' manini' msa'. 15-16Pasan mese'-mese' na'ko are' amonit sin, ntaam nabuan nok nai' Noh nbin abnao, natai nok saa' re' Uisneno napreent ee.
Oras sin ntaman nrarin oke' te, UISNENO neik Non na'eek ma na'retu' bnao naan in enon.
17-19Uur ko'u naan nsaun piut, tar antea neno bo' haa. Onaim noe sako' nsae piut tar antea bnao naan natboe. Oo ji nsae piut tar nmemun naneuk 'to'e mnaun ein oke'. 20Oe naan nsae piut, tar in a'raat ni meter hiut nneis na'ko 'to'e mnaun isat.
21-23Onaim, are' kanan amonit nbi auf meto' nmaet sapu'. Amaets ein esan re': mansian, mui' aem, mui' fui, anonok, ma koro. Suma nai' Noh ma sin abitan bnaa goe nanan sin mesen nmonin. 24Oe naan, ka nsaun niit fa tar antea neno nautn es bo' niim (150).
Aaf gui nmurai nmeot
81Mes Uisneno ka nnika' fa nai' Noh ma are' mui't ein anbin abnao naan. Onaim In npaek anin he nfuu nameit oe naan. 2In nkeeh nain oe maat ein, ma nasnasab uran. 3Onaim oe naan nsaun piut. Neno nautn es bo' niim (150) namsoup, oe naan in asraat ni nheer on a'kre'o. 4Nateef fuun hiut ii ntaam neno bo'es am hiut on nai te, bnao naan na'rae't on nbi 'toe' a'raats es, kaan ee, Ararat. 5Oe naan nsaun piut. Oras naan fuun bo' ii ntaam neno mese', a'toe'f ein sin a'puup kein mamniit ein een. Nai' Noh nafeti' kor-kefi
6Nkoon na'ko neno bo' haa on nana te, nai' Noh nasoit bnao naan in eno sneer. 7Rarit in nafetin kor-kaa' es. Koro naan natpeen neu-mneem tar antea oe naan nsaun batuur-batuur. Ma in ka nfain fa on abnao naan. 8Onaim nai' Noh nafeti' ntein kor-kefi he nriun ma nahiin niit kar-karu ai' oe naan nmete nrair. 9Mes oe naan fe' nmemun pah-pinan, etun koro naan ka napein fa bare he ntook. Onaim in nfain on abnao. Nai' Noh nnona' in a'niman, ma ntoup nataam koro naan nfain neu bnao.
10Nai' Noh npao ntein neno hiut. Onaim in nafeti' ntein kor-kefi naan. 11Manse nmaeb on nana te, kor-kefi nana nfain neem. In nteo neik hau noo saitun es. Rarit nai' Noh nahiin nak oe naan ansaun batuur een. 12In npao ntein neno hiut. In nafeti' ntein kor-kefi naan. Mes neot re' ia, kor-kefi naan ka nfain nemaf.
13Fuun mees ii ntaam neno mese', oras nai' Noh nmoin naan toon natun nee mtoon mese' (601), oe nana nmeti nrair. Nai' Noh nasoit antein eno sneer. In napene te, aaf gui nmeto nrair. 14Anbi fuun nua' ii ntaam neno bo' nua mhiut, afu nana nmeto nkoon goen.
15Rarit Uisneno nreun nai' Noh am nak, 16“Noh! Oras ia, hi msaun nai mi'ko bnao naan. 17Misanu' mui't ein naan ok-oke'! Es re': mui' aem, mui' fui, anonok, ma koro. Maut he sin namsa'in, he naheun pah-pinan.”
18-19Rarit nai' Noh, in fee, in aanh ein, ma in aan naenf ein, nsanun oke' na'ko bnao naan. Mui't ein nana msa' nsanun, es-es ate natuin in nonot.
Nai' Noh anfee fua'-turu' he nseun banin Uisneno In manekan Sin nbakin fatu njair mee-fuat
20Rarit nai' Noh nbakin fatu he ntao mee-fuat neu UISNENO. Na'ko mui't ein re' nabei' he npaek sin njarin fua'-turu', nai' Noh nheek mes-mese'. Rarit in nroor sin ma nout sin anbin mee-fuat, he njair tanar nak in nasaeb seun banit neu UISNENO. 21Oras UISNENO nafoi niit fua'-tuur ein naan sin fo mein kein, In nmariin. Onaim In natenab am nak,
“Nmurai oras ia,
Au ka 'kaas a'teni' fa pah-pinan natuin mansian ein sin moe' re'uf.
Maski sin nateenb ahaa rais re'uf na'ko an-ana',
mes Au of ka ure'u 'tein fa are' kanan amonit,
on re' Au fe' ureu' uraar je naan.
22Anbi oras pah-pinan ia fe' nbi naa,
ors ein nanaob ok piut,
natuin ahaa sin atreek ein.
Esan re':
oras senat ma sekit,
oras mainikin ma maputu',
oras fauk-nais ma uur napu,
fai ma manas.”
Uisneno nahakeb rais manba'an nok nai' Noh
91Uisneno nfee tetus athoen neu nai' Noh ma in fee-anah sin. In na'uab am nak, “Hi mihoni' ma mimsai' he miheun pah-pinan ii ntein. 2Mui' fuing guin ma koro, ika' of namtausan ki. Au 'nona' sin neu ki. 3Hi bole meuk mui't ein naan sin siis kein on re' hi bole miah ai' meuk hau fua' sin. Au 'fee are' saa'-saa' ein re' ia neu ki.
4Mes hi kais meuk sisi re' in naa' ee ka nsai npoi fa fe', natuin mui't ein sin a'moin kein et naa' naan.
5-6Au 'moe' mansian ii
natuin Au huum kam Au masak,
Au moe' kam Au taos.
Es nana te, kais amroor mansian.
Karu nmui' tuaf, ai' mu'it, na'maet mansian,
hi ro he mi'maat je msa'.
Prenat ia, neem na'ko Kau.
7Hi ro he mihoni' ma mimsai
he miheun pah-pinan ia ntein.”
8Uisneno ntuut In uaban nana mnak, 9“Oras ia, Au he uhake' manba'an ok ki tar ntean hi sufam hi ka'um sin imsa'. 10Rais manba'an re' ia msa' nmatoon nok are' kanan amonit, es re': mui' aem, mui' fui, ma koro. Para' te, apoit ein re' nok ki na'ko bnao naan in nanan. 11Au rais manba'an naan, on nai: Au ka 'fee 'teni' fa noe sako' he nmemun na'maet are' kanan amonit anbi pah-pinan ia.
12-13Au 'tao Au eons ee nbi neon goe he nfain tanar. Enous naan, of namnauba' Kau neu Au rais manba'an ia re' ka natfeek niit fa neu ki, neu amoint ein ok-oke', ma neu pah-pinan ia msa'. 14-17Karu nmui' nope nbi neno, rarit eons ee npoi, in of namnauba' Kau mnak: noe sako' of ka nare'u nteni' fa are' amoint ein nbi pah-pinan ia. Nok ranan naan, Au rais manba'an abar-barat ia, nmafuut piut nok ki, ma nok are' kanan amonit.”
Nai' Noh anmauf tua-min-kase
18Nai' Noh in aanh ein re' npoin na'ko bnao naan esan re': nai' Sem, nai' Ham ma nai' Yafet. (Nai' Ham nana, es re' nai' Kana'an in amaf). 19Mansian pah-pinan ia ok-oke', amneem kein na'kon nai' Noh in aan teun ein re' ia. Hau anonok re' anteek ee tnak, anggor
20Nai' Noh naan, atoin tani. Nahun-hunut in es re' aroe hau anggor. 21Neot es, nai' Noh niun raur anggor tar antea nmauf ka nahiin jon fa. Onaim in nhoro' nain in paken, rarit in tuup natneen af-aaf ah nbi in tenas. 22Oras nai' Ham antaam ate, in niit in aamf ee ntuup aaf aah. Onaim in nnaen anpoi, ma nnao natonan in tataf, nai' Sem ma nai' Yafet. 23Rarit sin nua sin naitin tais ma npira' na'ratan tais nana nbi sin haunk ein. Rarit sin nnaon nteet kotin ntaman neu tenas naan, ma nkuub naan sin amaf. Sin ka niit fa sin aamf ee 'maen. Rarit sin npoin nfanin.
24Oras nai' Noh in mauf goe oke', in nahiin in an-moen aheet suus goe in a'mo'en. 25Rarit in na'uab am nak, “Hoe! Kana'an amaf! Au 'kaas ko! Ho of amfain ate neu sin ho tata'!
26Pures-bo'is neu UISNENO, natuin nai' Sem!
Mes nai' Kana'an anjair nai' Sem in an-renu'.
27Maut he Uisneno anfeons am anhanua ntein nai' Yafet in pah.
Ma in suufk ein nmonin nbin mamut nok nai' Sem in sufan.
Mes maut he nai' Kana'an anjair nai' Yafet in an-reka'.”
28Nmurai na'ko noe sako' naan anmeet, nai' Noh nmoni ntein toon natun tenu mbo' niim (350). 29In nmaet oras in nmoin naan toon natun sea mbo' niim (950).
Nai' Noh ma nai' Yafet sin sufa'-ka'uf sin
101Noe sako' naan namsau nrair on nai te, nai' Noh in aanh ein nmurai nahoin ein. In napein sufaf na'ko nai' Sem, nai' Ham, ma nai' Yafet.
2-5Nai' Yafet in suufk ein esan re': nai' Gomer, nai' Magok, nai' Madai, nai' Jawan, nai' Tubar, nai' Mesek, ma nai' Tiras. Es-es ate nok in uab, in uuf, ma in pah.
Nai' Gomer in suufk ein esan re': nai' Askenas, nai' Rifat, ma nai' Togarma.
Nai' Jawan in suufk ein esan re': nai' Elisa, nai' Tarsis, abitan Kitim, ma abitan Dodanim re' natuan et taas je ninin.*Tuis un-unu' bian nak ‘Rodanim’.
Nai' Ham in sufan-ka'un
6Nai' Ham in suufk ein, esan re': nai' Kus, nai' Misraim, nai' Put, ma nai' Kana'an.Nai' Kus naan, es re' ‘Etiopia’. Misraim, es re' ‘Masir’.
7Nai' Kus in suufk ein esan re': nai' Seba, nai' Habira, nai' Sapta, nai' Raema, ma nai' Sapteka.
Nai' Raema in suufk ein esan re': nai' Seba ma nai' Dedan.
8Nai' Kus in anmoon je, es re' nai' Nimrot. Atoni' re' ia, meo pa'e ahun-hunut re' ma'tain besi. 9In ma'tanin nana mneem ni na'ko UISNENO, tar antea in nfain aseok rek goes. Etun sin na'kree' tein te, nak, “Maut he ho mjair aseok rek goes on re' nai' Nimrot, re' napein in ma'tain ee na'ko UISNENO.” 10Nahunu te in pah ee nmurai na'ko Baber, Erek Akat, ma Karne. Baren re' ia sin etan pah ko'u Sinear.Sinear naan, in kaan es, es re' Baber. Oras ia bare naan, et pah Iran ma pah Irak. 11Na'ko naan in nhanua ntein in kua-prenat neu Asur. Rarit in nafena' kota Niniwe, kota Rehobot-Ir, kota Kara, 12ma kota Resen, re' et Niniwe ma Kara sin atnaank ein. Baren naan, pah ko'un.
13Nai' Misraim in suufk ein, esan re': abitan Rudim, abitan Ananim, abitan Rehabim, abitan Naftuhim, 14abitan Patrusim, abitan Kasruhim, ma abitan Kaftorim. Abitan Kasruhim naan, es re' atoin Firistin sin beif-na'if sin.
15Nai' Kana'an in an-moen uun ee es re' nai' Sidon. Nai' Kana'an nfain aam uuf neu atoin Hetes, 16atoin Jebusis, atoin Amoris, atoin Girgasis, 17atoin Hibis, atoin Arkis, atoin Sinis, 18atoin Arbadis, atoin Semaris, ma atoin Hamatis.
Nai' Kana'an in suufk ein ansei jok ntean bare 'roo-roo, 19tar antea sin naakt ein nmurai na'ko kota Sidon nkoon kuan Gerar ntea pah Gasa. Na'ko naan, nkoon neu kota Sodom, kota Gomora, kota Atma, ma kota Seboim, tar antea kota Rasa.
20Sin arsin re' naan, nai' Ham in sufan. Es-es ate nok in uab, in uuf, ma in pah.
Nai' Sem in sufan-ka'un
21Nai' Yafet in tataf nai' Sem, nfain abitan Eber sin aam uuf.§Anmui' atoin ahinit bian nak Eber naan, es re' ‘Ibrani’.
22Nai' Sem in suufk ein, esan re': nai' Elam, nai' Asur, nai' Arpaksat, nai' Lut ma nai' Aram.
23Nai' Aram in suufk ein, esan re': abitan Us, abitan Hur, abitan Geter, ma abitan Mas.**Mas in kanan bian anteni', ‘Mesek’.
24Nai' Arpaksat in aanh ee, es re' nai' Sera. Nai' Sera in aanh ee, nai' Eber.
25Nai' Eber napein ri'an mone nua. Atoin ko' goe, kaan ee nai' Pelek (re' in a'moufn ii ‘batis ai' sisa'et’), natuin oras naan, mansian ein anbaits ok neu are' bare-bare nbi pah-pinan. In oirf ee kaan ee, nai' Joktan.
26Nai' Joktan in suufk ein, esan re': nai' Armodat, nai' Seref, nai' Hasar-Mabet, nai' Jera, 27nai' Hadoram, nai' Usar, nai' Dikra, 28nai' Obal, nai' Abimaer, nai' Seba, 29nai' Ofir, nai' Habira, ma nai' Jobap. Sin arsin re' ia, nai' Joktan in sufan.
30Bare-bare re' sin natua ngguin, nmurai na'ko Mesa nkono ntea Sefar, es re' baer ma'toe'f ein et pasa' neon saet.
31Sin arsin, nai' Sem in sufan. Es-es ate nok in uab, in uuf, ma in pah.
32Sin arsin ok-oke', nai' Noh in sufan-ka'un, es-es ate nok in uuf akuun. Oras noe sako' naan namsau, sin re' ia es anseij ok ma nbaits ok ma naheun pah-pinan.
Kota Baber
111Un-unu' fe' ete, mansian pah-pinan na'uab ein neik uaba' mese'. 2Oras sin bian anmurai nanain ein neun pasa' neon saet, sin ntean mneer es et Sinear, onaim sin natuan nbin naan.*‘Neun pasa' neon saet’ nbi uab Ibrani, in oet ni msa' at nak ‘na'ko manse 'saen’. Sinear naan, nteek ee msa' at ‘Baber’.
3-4Sin arsin anma'akoran am nak, “Hoe! Aok-bian arki! Iim he hit tafena' kuuk kota ko' goes. Onaim hit tmoe' faut me'e, rarit hit tout sin tar naheran. Hit taktuta' fatun naan ma traem sin tpaek ter. Rarit hit tahake' koat ma'uim fatu mnaun es anbi kota ko'u naan in nanan. Koat ma'uim fatu naan, in a'puupn ee ansutrai neno, henati' hit mateka' kit. Ma maut he hit tjair uuf ko' goes, ma kaisa' tbaits ok.”
5Onaim UISNENO nsaun neem ma nnoon kota ma koat ma'uim faut maktuta-mnanu' re' mansian ein naan nafena' sin. 6Rarit In na'uab am nak, “Sin re' ia, uuf mese' ma uab mese'. Saa' re' sin nmoe' je oras ia, fe' nfaat noon. Noka'-nmeum, karu sin arsin nmafutun njarin mese' on re' oras ia, sin of nabe'in he nmo'en saa'-saa' ahaa. 7Reko nneis Hit tsaun he trikrakan sin uaba' he njair uaba' huma'-huma'. Maut henati' esat ka nahiin fa es in uaban.”
8Rarit Uisneno nsanu ma nrikrakan sin uaba'. Nok ranan naan, In nmoe' mansian sin nsiksakn ok neu are' bare-bare nbi pah-pinan. Onaim sin ka nafena' nakonob fa kota naan. 9Natuin UISNENO nrikrakan sin uaba', ma nsiksakan sin neu are' bare-bare nbi pah-pinan, etun sin nakanab kota naan Baber (re' he noi huma' mese' on re' kata es, re' in oet ni ‘taka'nana'’).
Nai' Sem in suufk ein tar antea nai' Abram
10Nai' Sem in suufk ein esan re' ia: Oras noe sako' naan namsau toon nua, nai' Sem anmoin naan toon nautn es (100), in napein ri'an moen jes, ma nakaan be nai' Arpaksat. 11Rarit in nmoni ntein toon natun niim (500) fe', ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto.
12Oras nai' Arpaksat nmoin naan toon bo' tenu mniim (35), in napein ri'an moen jes, ma nakaan be, nai' Sera. 13Rarit nai' Arpaksat nmoni ntein toon natun haa mtoon teun (403) fe', ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto.
14Oras nai' Sera nmoin naan toon bo' teun (30), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Eber. 15Rarit nai' Sera nmoni ntein toon natun haa mtoon teun (403) fe', ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto.
16Oras nai' Eber nmoin naan toon bo' tenu mhaa (34), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Pelek. 17Rarit nai' Eber nmoni ntein toon natun haa mbo' teun (430) fe', ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto.
18Oras nai' Pelek nmoin naan toon bo' teun (30), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Rehu. 19Rarit nai' Pelek nmoni ntein toon natun nua mtoon sea (209) fe', ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto.
20Oras nai' Rehu nmoin naan toon bo' tenu mnua (32), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Seruk. 21Rarit nai' Rehu nmoni ntein toon natun nua mtoon hiut (207) fe', ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto.
22Oras nai' Seruk anmoin naan toon bo' teun (30), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Nahor. 23Rarit nai' Seruk nmoni ntein toon natun nua (200) fe', ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto.
24Oras nai' Nahor anmoin naan toon bo' nua msea (29), in napein ri'an moen jes, es re' nai' Tera. 25Rarit nai' Nahor nmoni ntein toon nautn es bo'es am sea (119) fe', ma in napeni nteni' ri'an mone ma ri'an feto.
26Oras nai' Tera nmoin naan toon bo' hitu nneis, in napein ri'an mone teun, esan re': nai' Abram, nai' Nahor, ma nai' Haran.
Nai' Tera in sufan-ka'un
27Nai' Tera in sufan-ka'un sin, esan re' ia: nai' Tera in aanh ein, nai' Abram, nai' Nahor, ma nai' Haran. Nai' Haran napein ri'an moen jes, es re' nai' Rot. 28Nai' Haran nmate nbi in kua mnasi' Ur, et pah atoin Kasdimas. Oras in anmaet, in amaf nai' Tera nmoin fe'. 29Nai' Abram ansao bi Sarai. Nai' Nahor ansao nai' Haran in an-feto, bi Milka. Nai' Haran amsa' napein ri'an moen jes, es re' nai' Jiska. 30Mes bi Sarai nkiu.
31Neot es, nai' Tera neik in anah nai' Abram, in aan nanef bi Sarai, ma in upuf nai' Rot. Sin npoin ma nnaon nasaitan sin kua-mnasi' Ur. Oras naan, sin he nnaon neu pah Kana'an. Mes antean pah Haran, sin natuan nbin naan.
32Anbin naan, nai' Tera nmaet, oras in nmoin naan toon natun nua mtoon niim (205).
Uisneno no'en nai' Abram
121Oras naan, UISNENO na'uab neu nai' Abram am nak, “Abram! Ho mnao musait ho nonot-asar, ho ama' in umi, ma ho kuan. Ho mnao meu baar jes, re' Au of ukriir ee neu ko.
2Au of a'fee tetus athoen neu ko.
Ma ho sufam-ka'um sin of amfau-rutu,
ma of anjarin uuf ma'tani, tar ho kanam naan of mateka'.
Rarit, ho mjair atoin amneik tetus neu atoin sona'.
3Au of a'fee tetus neu tuaf-tuaf re' nfee tetus neu ko.
Mes Au of a'fee kasat neu tuaf-tuaf re' nkaas ko.
Mneen rek-reko!
Are' uuf-uuf anbi pah-pinan ia of napenin tetus, natuin ho.”
4-5Oras naan, nai' Abram anmoin naan toon bo' hitu mniim (75). In neik in fee bi Sarai, ma orif nai' Haran in anah nai' Rot, ma in baer pusaak ein ok-oke', ma ameupt ein in uum je nanan re' in napein sin anbin kota Haran. Onaim, nai' Abram nnao nasaitan kota Haran, neu bare re' UISNENO nba'an anrari he nakriir ee neu ne. Sin nnaon nkonon ntean pah es, in kaan ee, pah Kana'an.
6Antean bare nana te, nai' Abram sin annoon goe nfuun am nateef, tar sin mpaumakan kuan Sikem. Rarit sin natuan ntaah nein mpaumaak hau ko' goes et More. Oras naan, abitan Kana'an fe' natuan nbin naan. 7Anbi bare naan, UISNENO nakriir On neu nai' Abram. In na'uab am, nak, “Au of a'fee bare ia neu ho sufam-ka'um sin.” Rarit nai' Abram nbakin mei fatu he njair mei fuat neu UISNENO, re' nakriir On anbi naan. Nai' Abram na'bees neu Uisneno nbi mei fuat
8Rarit nai' Abram sin nanain ein' bare. Sin nnaon neu 'to'ef et pasa' haa'-nua. Rarit sin natua ntaah nein nbin kuan Betel ma kuan Ai sin atnanak. Anbi bare naan, in nbaik mei fuat, ma na'bees neu UISNENO. 9Rarit, sin natnan-nain bare, na'ko baar jes neu baar jes, ntean pah Negep et Kana'an pasa' haa'-nua.
Nai' Abram annao neu pah Masir
10Neot es, amnahas ma'tani' ntaman pah Kana'an. Es nana te, nai' Abram sin nnaon na'roo ntein ein neu pasa' haa'-nua, ntean pah Masir. Sin natuan ntaah nein anbin naan. 11Oras sin he ntaman neu pah Masir, in natonan in fee bi Sarai mnak, “Sarai, ho maas maan reok ni kaah! 12Onaim karu abitan pah Masir niit ho maasm ii te, sin of na'maet kau, natuin au re' ia ho mone. Onaim, sin of ansao ko. 13Onaim, reko nneis, ho mutonan sin am mak, au re' ia, ho na'o. Nok ranan naan, sin ka neu nroor kau fa, mes sin of nok kau te, reko, natuin sin nroim ko.” Bi Sarai nbi usif pah Masir in sonaf
14Onaim, oras nai' Abram sin ntean pah Masir, abitan naan niit ain Sarai in masan arekot naan. 15Oras usif pah Masir in atuta'-abha'et sin niit ee te, sin nboi's ahaa bifee naan nbi uisf ee in matan. Onaim sin neik bifee naan neu uisf ee in sonaf. 16Onaim, usif naan nok nai' Abram nmonin reko, natuin bi Sarai. Rarit uisf ee nfee nai' Abram bijae, bikaes keledai, bikaes onta, 'bibi, ma 'bib-kase. Uisf ee nfee sin ruum ah. In nfee ate msa' neu nai' Abram, et bifee ma atoni'.
17Mes natuin in nataam atoni' in fee nbi in sonaf, es nana te, UISNENO nhukun usif naan. Etun uisf ee napein hukun huma'-huma', et in ma in uum je naan ee msa'. 18Rarit uisf ee no'en nai' Abram ma nataan ee mnak, “Abram! Ho mmoe' kau on mee? Nansa'am es ho ka mutoon fa mmak bifee ia, ho fee ja? 19Mes ho mak in re' ia, ho feto'! Arakre'o te, au 'sao! Hoe! Mtoup mufani' ho fee. Oras ia, meik je ma mpoi maen mimneuk nai! Au ka iit a'tein ki fa mbi bare ia!” 20Rarit uisf ee naprenat in ameupt ein he nriu' napoitan nai' Abram ma in fee, ma sin baer ein ok-oke'. Sin ro he nasaitan bare naan.
Nai' Abram ma nai' Rot anbaits ok
131Rarit nai' Abram nasaitan pah Masir, he nfain on pah Negep. In neik in fee, ma in baer pusaak ein oke'. In oirf ee anah nai' Rot nok amsa'. 2Nai' Abram naan, atoin amu'it. In mui't ein mfau-rutu. Noni mnatu' msa', mfaun.
3Na'ko Negep in natnan-nain he nfain on kuan Betel ma kuan Ai sin atnanak. Unu' te, in natua nbi naan. 4Ma in imsa' nbaik mei fuat. Rarit in na'ruri' ma na'bees neu UISNENO nbi naan.
5Nai' Rot, re' nok nai' Abram naan, nmui' mu'it amsa'. In mui't ein amfaun. Ma in nmui' ameput namfau msa'. 6-7Mes bare naan ka mainuan reko fa neu nai' Abram ma nai' Rot sin. Natuin sin a'mui' kein namfau, etun sin ka bisa fa he nmoin nabuan. Onaim, nai' Abram ma nai' Rot sin atuuks ein anmatoen, natuin huun re' nbi bare naan ka nanokab fa neu sin mui't ein. (Oras naan, atoin Kana'as ma atoin Feris fe' natuan nbin naan.) Nai' Abram ma nai' Rot npirin bare
8Onaim, nai' Abram nak neu in anah nai' Rot am, nak “Rot! Hit nua kit umi nanan. Nati' hit nua kit kaisa' tmatenab, ma hit atuuks ein amsa' kaisa' nmatoen piut. 9Reko nneis hit nua kit atbaits ok. Bare ia, mainuan fe'. Onaim karu ho mpiir bare nbi pasa' ponain, henat au 'ait abit pasa' haa'-nua. Mes karu ho mpiir bare nbi pasa' haa'-nua, henat au 'ait abit pasa' ponain.”
10Rarit, nai' Rot nkisu nfuun am nateef. Ma in niit karopu' mneer ko'u noe Yarden re' oe ji nho-nhoe, ntea kuan Soar. Bare naan in amria ni on re' UISNENO in po'on, ma on re' pah Masir. (Oras naan, UISNENO fe' ka nareu' fa kota Sodom ma kota Gomora. Etun, bare naan reko fe'.) 11Onaim nai' Rot npiir naan bare nbi karopu' mneer ko'u noe Yarden naan. Ma nua sin anbaits ok. Rarit nai' Rot nnao n'ain pasa' manse 'saen. 12Mes nai' Abram natua nabaar anbi pah Kana'an. Nai' Rot nnao natua nbi kuan-kuan re' nhaumaak kota Sodom et karopu' mneer ko'u noe Yarden. 13Mes abitan kota Sodom naan, atoin aburaurt ein. Ma sin imsa' ka nfairoir fa UISNENO.
14Oras nai' Rot ma nai' Abram anbaits ok, UISNENO nak nai' Abram am nak, “Abram! Ho mkius mutef-tefan miit bare-bare na'ko bare re' ho mhaek naan. Mkius murek-reko 'rii-'ne'u, kotim-maat. 15Au of a'fee afu bare-bare re' ho mkius sin naan, neu ko ma neu ho sufam-ka'um sin, he njair sin auf pusaak tar antea nabar-baar. 16Au of a'moe' ho sufam-ka'um sin he nfain too mfaun on re' snaen anbi taas je ninin. Tar atoni' ka nsoi' nabei' sin fa msa'. 17Oras ia, ho mnao mnoon bare-bare re' ho miit murair sin naan, natuin Au he 'fee sin neu ko!”
18Rarit nai' Abram sin natnanin, ma nfain natua ntein ein nbin hau ko' guin Mamre, npaumaak kuan Hebron. Rarit in nbaik mei fuat, onaim na'ruri' ma na'bees neu UISNENO nbi naan.
Nai' Abram annao ma nok nafani' nai' Rot na'ko makenat
141Oras naan, usif haa nabuan. Sin esan re': Amrafel, usif pah Sinear. Ariok, usif pah Elasar. Kedarlaomer, usif pah Elam. Ma Tidear, usif pah Goyim. 2Oras nana msa', usif niim antein nabuan. Sin esan re': Bera, usif pah Sodom. Birsa, usif pah Gomora. Sinap, usif pah Adema. Semeber, usif pah Seboim. Ma Bela, usif pah Soar. Rarit uis haa ein naan nmakenan nok uis niim ein naan. 3Uis niim ein naan nabuan nok sin soraurs ein anbin karopu' mneer ko'u Sidim, (re' oras ia sin nteket nak, Tasi 'Maten).
4Makenat naan, na'uub on na'ko rasi re' ia: Unu' te, usif Kedarlaomer naprenat uis niim ein naan, toon bo'es am nua. Mes toon bo'es am teun ni ntama te, sin nmurai nraban usif Kedarlaomer.
5Oras toon bo'es am haa ni ntama te, usif Kedarlaomer nok usif teun, neman nok sin soraurs ein. Onaim sin nmakenan ma niis pah-pah bian, es re': atoin Refaimas et pah Asterot-Karnaim, atoin Susimas et pah Ham, atoin Emimas et pah Sawe-Kirjataim, 6ma atoin Horis re' et a'to'ef Seir ntea baer ruman El Paran in ninin. 7Rarit, sin ntebi nfanin on En Mispat (re' oras ia, in kaan ee Kades). Rarit sin nkuaas atoin Amareks sin pah, ma nkuaas atoin Amoris re' natuan et pah Haseson-Tamar.
8-9Rarit uis niim ein naan n'ator sin soraurs ein nbin karopu' mnera' Sidim. Onaim sin nmakenan nraban uis haa ein naan. 10Anbi mnera' naan, anmui' tepas ter amfaun. Oras makenat naan, usif Sodom ma usif Gomora nok sin soraurs ein, nfeen naenan. Bian anmofu ntaman neu tepas ter ein naan. Ma bian naenan neu a'to'ef. 11Onaim uis haa ein re' nisan nbin makenat naan, nasiik naan ma neik are' bare' ma mnahat na'ko Sodom ma Gomora. Rarit sin ntebin nfanin.
12Mes nai' Abram in anah nai' Rot natua et Sodom. Onaim uis haa 'ein naan anheek neik nai' Rot sin, ma nasiik neik sin baer ein ok-oke'.
13Mes anmui' tuaf es anfosuk naan on. Onaim, in nnaen natonan nai' Abram, atoin Ibranis. Oras naan, anmui' atoin Amoris es, in kaan ee, nai' Mamre. Nai' Abram natua npaumaak nai' Mamre' in hau ko' guin. Nai' Mamre in aok-bian ein, esan re' nai' Eskor ma nai' Aner. Sin nua sin, nai' Abram in soob rekon. 14Oras nai' Abram napein hanaf nak atoin ein anheek neik in oirf ee aanh ee te, in nabuaba' in atoin ameupt ein re' nmakeen nahinin. Sin arsin natun tenu mbo'es am faun (318). Rarit sin nriu' natuin uis haa' ein naan na'roon ntean kuan Dan, et pasa' ponain.
15Anbi naan nai' Abram nbait in ameupt ein naan njair pukan-pukan. Oras fai on nana te, sin ntaman ntaisibun atoin ein naan, mes bian naenan. Rarit nai' Abram nok in ne, nriu' sin ntean kuan Hoba, et kota Damsik in pasa' ponain. 16Rarit nai' Abram napein nafani' nai' Rot, in ameupt ein, ma in baer ein oke', ma tuaf bian anteni'.
Nai' Melkisedek nateef nai' Abram. In usif ma a'nak pirsait na'ko Uisneno
17Oras nai' Abram nfain neem na'ko makenat re' in niis naan uis haa' ein naan te, usif Sodom neem anseung goe nbi karopu mnera' Sabe (re' atoin ein nati' te, nteek ee te, Mnera' Usif). 18Oras naan, Melkisedek usif kota Salem,*Anmui' atoin ahinit bian nak, kota Salem ma kota Yerusalem naan, huma' mese'. ma in imsa' a'nak pirsait na'ko Uisneno re' A'raat isat. In neem neik utunu' ma tua-min-kase neu nai' Abram. 19-20Rarit in nfee tetus neu nai' Abram am nak, “Maut he Uisneno re' A'raat isat naan, re' nmoe' neno-tunan ma pah-pinan naan, nfee tetus athoen neu ko. Pures ma bo'is neu Uisneno, re' nfee ko rasi mnisat na'ko ho musu sin!”
Rarit nai' Abram nfeen usif Melkisedek baits es na'ko bait bo' na'ko are' saa'-saa' re' in nasiik nafani' sin.
21Rarit usif Sodom nbaiseun nai' Abram. In na'uab am nak, “Aam Abram. Baer ein re' ho musiik meik sin na'ko au musun naan, maut he ho mpaar sin. Mes au 'toit ufain ahaa, au too ngguin.”
22Mes nai' Abram nataah am nak, “Au 'suup a'bi Uisneno A'raat isat, re' nmoe' neno-tunan ma pah-pinan, 23ak, au of ka 'ait fa baer saa'-saa' es na'ko ho baer ein naan. Maski abas tuka' mese' msa', au of ka 'ait if. Nok ranan naan, neot es ate, ho ka bisa mu'uaba' fa mmak, ‘Au es umu'ib nai' Abram.’ 24Au ka 'roim fa saa'-saa'. Suma mee ja es re' au ameupt ein anpake nrair sin een, ho kais mutenab amtein sin nai. Ma maut he au soob teun ein ia, nai' Aner, nai' Eskor, ma nai' Mamre, nait neik sin sapaak ein.”
Uisneno nmanba'an nok nai' Abram
151Rarit UISNENO nakriir On neu nai' Abram, ma na'uab am nak, “Abram! Ho kais mumtau. Au es a'panat ko na'ko ho musun. Ma Au 'fee ko mnisat ko'u.”
2-3Mes nai' Abram nak, “Koi, Usi'. Maski Ho mfee kau saa'-saa' nathoe, noki-noki te, ruman. Natuin au ka 'mui' fa anah he nfain au sufak. Onaim, au 'mui' pusaak amfaun he saa'? Namuni te, au ate nai' Eliasar atoin Damsik naan es anpaar sin.”
4Mes UISNENO nataah am nak, “Ka on fa naan! Ho anah kuum of es re' ntoup pusaak naan. Ka ho ate naan fa.”
5Onaim In nneik nai' Abram anpoi, rarit In nak, “Ho mbaiseun miit on neon goe! Mkius miit kfuun ein naan. Ho msoi' maan sin ii, oo? Naa! Ho sufam-ka'um sin of mfau-rutu on re' kfuun ein naan!”
6Onaim nai' Abram antebes UISNENO In uaban naan, rarit UISNENO nsoi' je ntaam atoin neek amne'o, natuin nai' Abram anpirsai neu Ne.
7Rarit UISNENO ntuut antein In uaban nana mnak, “Au re' ia, Uisneno. Au es re' 'eik ko mpoi mu'ko ho kua-mnasi' Ur et pah atoin Kasdim sin. Ma Au es re' 'fee bare re' ia, njair ho auf pusaak.”
8Mes nai' Abram nataan am nak, “Mes on mee, UISNENO? Nok ranan mee te, na' au uhini m'ak bare ia njair au auf pusaak aa?”
9Onaim In nataah am nak, “On nai! Uum he hit ttao taan moe't es, he tfuut saa' re' Au u'uab ee fe'ena. Oras ia, ho mnao mait mu'it neu Kau; mait bijae ainf es, 'bib ainf es, ma 'bib-kaes keos goes. Sin re' naan ro he toon ten-teun goah. Rarit ho mheek maan kor-otos es, ma kor-keif jes. ”
10Onaim nai' Abram nnao nheek mui't ein naan oke'. Rarit in roor sin, ma nkaah anbait mui't ein naan. Rarit sin siis kein, in n'ator sin ranan nua nmaktun-tuin ein anbin afu, es ate anbani' neu in bian. Mes koor nein in ka nkaah sin fa. 11Rarit koor amneuk siis puun ein neman he nroe neik naan sisin re' naan. Mes nai' Abram nriu' sin.
12Oras manse nmouf, nai' Abram ntuup anfiin. In namnei mnak, mes'ookn ii nkuub naan ee. Ma in namtau nmaet.
13-15Rarit Uisneno natoon ee, mnak,
“Abram! Ho of ammoin tar antea mumnais ma mnu'ir re'-re'uf, ma ho of ammaet mok neek mamut, onaim sin of ansuub ko nok rek-reko.
Mes ho sufam-ka'um sin of annaon njarin atoin amnemat nbi uuf bian sin pah.
Kua-tuaf abitan pah naan of na'aet sin, na'peni' ma nha'mui' sin, tar antea toon natun haa.
Mes Au of a'hukun abitan pah naan.
Rarit Au of 'eik upoitan ho sufam-ka'um sin na'ko bare naan, ma sin of nekin baer pusaka mfau-rutu.
16Au of a'ator he ho up-ka'um sin anfain neman on bare ia ntein.
Oras ia, atoin Amoris sin natuan etan bare ia. Atoin ein ia amoe' reu'f ein, mes fe' ba-baun.
Neot es ate, karu ho up-ka'um sin anfain neman ntean bare ia te, Au of a'paek sin he 'hukun ureu' atoin Amoris sin. Natuin oras naan, sin maufiun kein kaheen.”
17Anfai on nana te, nok askeken, a'naikonat es napoitan masu', ma paku 'nopo es anpiin, sin nnaon npeo' sisin naan sin atnaank ein. 18Oras naan, UISNENO nahakeb rais manba'an nok nai' Abram, nak, “Au 'ba'an 'ain, Au of a'fee bare ia neu ho sufam-ka'um sin, nmurai na'ko noe Masir*Noe Masir naan, of oni' noe Misraim et Sinai, ai' of oni' noe Nil in a'saif es ntoom pasa' manse 'saen. tar antea noe Efrat, 19ma atoin Kenis sin pah, atoin Kenas sin pah, atoin Katmons sin pah, 20atoin Hetes sin pah, atoin Feris sin pah, atoin Refaimas sin pah, 21atoin Amoris sin pah, atoin Kana'as sin pah, atoin Girgasis sin pah, ma atoin Jebus sin pah.”
Ain Hagar ma in anah nai' Isma'el
161-3Oras naan, nai' Abram nfain neem een na'ko pah Masir, ma natua naan toon bo'es een anbi Kana'an. In fee bi Sarai, ka nahoni' fa fe'. Bi Sarai nmui' aet bifee jes, na'ko pah Masir, in kaan ee, bi Hagar.
Neot es, bi Sarai nak in moon je mnak, “Aam! UISNENO n'eek au apuk. Reko nneis, ho mtuup mok au ate bi Hagar, maut he au 'mui' anah.”
Onaim, nai' Abram natuin in fee je hanan. Rarit bi Sarai nfee bi Hagar he nai' Abram anpana' sin. 4Rarit nai' Abram antuup nok bi Hagar. Ma bi Hagar na'apu. Mes oras bi Hagar nahiin neu in na'apu' te, in nabeo'. In ka na'paar non fa neu bi Sarai.
5Onaim, bi Sarai na'uab nok nai' Abram am nak, “Au es a'fee ko ate nana he njair ho fee. Mes oras in ntai boko te, in ka nkisu ntoom kauf. Ia ho ras-rasim! Anbain he UISNENO es nafeek hit rasi. Maut hena' ho muhiin!”
6Rarit nai' Abram nataah am nak, “On nai! Au 'sao ko nahuun. In namuin. Onaim, ho es re' he mupreent ee. Es nana te, ho he mmoe' saa'-saa' neu ne te, es re' ho!” Rarit bi Sarai nmurai nha'mui' bi Hagar, tar antea bi Hagar naen nasaitn ee.
7In naen antea baer ruumn es. Onaim UISNENO In ameput neno-tunan es neem nateef ee nbi bare re' npaumaak oe mata' nbi ranan he nnao neu Sur. 8Rarit in nak, “Hoe! Bi Hagar, bi Sarai in ate! Nansa'am es ho es ai? Ho mu'ko mee, ma he mnao meu mee?”
Onaim bi Hagar nataah am nak, “Au 'aen usaitan au ain usi'.”
9Rarit UISNENO In ameput naan na'uab nok ne rek-reko, mnak, “On nai! Reko nneis ho mfain on ho ain usi'. In nmoe' ko on mee msa', mtoup goe. 10Kais mumtau. Au of a'moe' ho sufam-ka'um sin amfau-rutu, tar antea ka maso'ik fa.
11Oras ia, ho mu'apu'.
Ka 'roo fa te, ho of muhoni' ri'an moen jes.
Ho ro he mukaan be, nai' Isma'el
(re' he noi namnees nok kata es, re' in a'moufn ii nak ‘Uisneno nneen’),
natuin UISNENO nahiin inrair ho susat ma nana'renat.
12Mes oras ri'ana' naan na'nae,
in of anmoin na'roo na'ko in orif-tataf sin.
Natuin in on re' bikaes fui,
re' ka nroim fa he natuin aprenat.
Sekau-sekau msa', in nraban sin.
Ma are' atoin ein of anraban nafain ee oke'.”
13Anneen anrair on nana te, bi Hagar natenab anbi in nekan, nak, “Au 'iit a'rair UISNENO, re' In niit ma npanat kau.” Rarit in nmurai nteek Uisneno npaek kanaf, “Usi' re' nfairoir kau.” 14Etun atoni' nakanab oe mata' naan, Beer Lahai Roi, re' in a'moufn ii, “Oe mata' na'ko Usi' Amonit, re' anfairoir kau.” In baarn ee et kuan Kades ma kuan Beret sin atnanak. Oras ia, oe mata' naan fe' etan.
15Rarit bi Hagar anfain. Onaim in nahoni' ri'an moen jes. Nai' Abram nakanab ri'ana' naan, nai' Isma'el. 16Oras bi Hagar nahoni' nai' Isma'el, nai' Abram nmoin naan toon bo' fanu mnee (86).
Uisneno nahake' rais manba'an neu nai' Abram npaek tanar herit
171Oras nai' Abram nmoin naan toon bo' sea msea (99), UISNENO neem nakriir On neu ne. Onaim, In na'uab am nak, “Au re' ia Uisneno re' Akuaas isat. Ho ro he mutuin Au roimk ii piut, ma mmoin nok neek amneot. 2Au he' uhake' rais manba'an ok ko, ma 'moe ho sufam-ka'um sin anmfau-rutun.”
3Onaim nai' Abram nri'tuu ma na'ruri' tar ntea afu. Rarit Uisneno na'uab ankono mnak, 4-5“Au 'moe' rais manba'an ok ko, on nai: ho of amjair aam uuf neu uuf amfaun. Es nana te, ho kanam naan ka nai' Abram fa heen, (re' in oet ni nak ‘amaf re' mateka'’) mes nai' Abraham (re' in oet ni nak ‘aam uuf neu uuf amfaun’). 6Au of a'moe' ho sufam-ka'um sin mfau-rutu. Au of uhakeb uuf namfau na'ko sin, ma usif namfau of anpoi ma nboor na'ko sin.
7Au 'naa' uher-heran rais manba'an ia ok ko ma ho sufam-ka'um sin. Rais manba'an ia nabar-baar, natuin Au re' ia, Uisneno neu ko ma neu ho sufam-ka'um sin. 8Au of a'fee pah Kana'an ok-oke' neu ko ma neu ho sufam-ka'um sin. Oras ia, ho suma mutua mtaah naah. Mes of ho sufam-ka'um sin npaar pah Kana'an ia, tar antea nabar-baar. Ma Au of a'jair sin Uisneon goa msa'. 9-10Mes ho mok ho sufam-ka'um sin ro he mnaa' miheer-heran rais manba'an ia. Atoin ein ok-oke' ro he na'heir ein. 11-13Nmurai oras ia, are' atoni' re' nmoin naan neno faun neki nsae, ro he na'heir ein. Ho mok ho nonot-asar, ho ameupt ein oke', ho aten re' ho msoos maan sin nbi pah bian, hi arki ro he mi'heri'. Heri' naan, anjair tanar nak hit nua kit hit rais manba'an ia mamarak anbi hi aom ein. 14Atoni' mee ja re' ka na'heri' fa te, ka napein fa paa' ma nama' anbi Au rais manba'an, ma ka maso'ik fa nbi Au too.”
15Rarit, Uisneno ntuut In uaban am nak, “Nmurai oras ia, ho kaisa' mteek amtein ho fee jet mak Sarai, mes mak Sara'. 16Au of a'fee tetus athoen neu bi Sara', he in nahoni' nfee ko ri'an moen jes. Batuur-batuur! Bi Sara' of anjair ain uuf neu uuf amfaun. Ma usif namfau of anpoi ma nboor na'ko sin.”
17Onaim nai' Abraham nri'tuu ma na'ruri' tar ntea afu. Mes anbi in nekan naan ee te, in main. In natenab am nak, “Atoni mnasi' fufu' on re' au, toon nautn es, of upein ri'ana, on mee? Ma bi Sara' re' namnais re'reu'f een, toon bo' sea, in of nahoni' on mee?” 18Onaim in natonan Uisneno mnak, “Usi'. Maut he nai' Isma'el es npaar au pusaak ein. Ka saa'-saa' af.”
19Mes Uisneno nataah am nak, “Kahaf! Ho fee bi Sara' of nahoni' ri'an moen jes. Ho mukaan be, nai' Isak. Au rais manba'an naan of nateab on neu ne, ma neu in sufan-ka'un sin, tar antea nabar-baar. 20Au msa' a'neen a'rair saa' re' ho mtoot je neu nai' Isma'el. Es nana te, Au 'fee ne tetus athoen ma Au 'moe' in sufan-ka'un sin namfaun. A'naak uuf bo'es am nua of anboor na'ko in sufan-ka'un sin. Ma in sufan-ka'un of anjair pah ko' goes. 21Maski on nana msa', Au rais manba'an ia, nmafuut nok ahaa ho anah nai' Isak. Anmanfain on re' ia te, bi Sara' of nahoins ee.” 22Na'uab anrair on nana te, Uisneno naneuk Gon na'ko nai' Abraham.
23-27Neno naan amsa', nai' Abraham nmoe' natuin Uisneno In aprenat. Onaim in na'heri'. Rarit in na'heri' nai' Isma'el, ma atoin ein abitan in uum je nanan. In na'heri' atoin aten amsa'. Oras naan nai' Abraham nmoin naan toon bo' sea msea (99), ma nai' Isma'el toon bo'es am teun (13).
Tuaf teun neman ma nateef nok nai' Abraham
181Orses, nai' Abraham natua npaumaak hau ko' guin Mamre. UISNENO neem ma nakriir On neu ne. In reetn ii on nai: Neno naan, manse mapuutn ii kaheen, onaim nai' Abraham ntook ma nmaineun nbi in teens ee in enon. 2Oras nai' Abraham nait matan on nana te, in niit tuaf teun nhaken nbin naan. Onaim, in naen anseun sin. In nri'tuu, 3ma in na'uab neu sin am nak, “In aam ein! Karu reko te, au uskau he tkoen nok teem teu hi ate kau au tenas ia. Maski mbukae oe ruum-ruum ahaa msa' reko, tua. 4In ama' arki misnaas akre'o mbi haun guin sin maof kein. Maut he hi aanh ein nekin oe ma nafaun ki. 5Au 'nao ubarab bukae neu ki, maut he hi mipein ha'tanis akre'o, hena' hi mkoen om amkoon. Au 'mariin, he 'tuthae an ki, tua.”
Rarit sin natahan am nak, “Reko. Hai meis mok naan, tua.”
6Rarit nai' Abraham naen antaam neu tenas naan, ma natonan bi Sara' mnak, “Rabah! Mait maan uut arekot, sak goes. Mmoe' maan kit utunu'.”*Uab Ibrani nak ‘mait uut seah teun’. Seah teun naan, huma' mese' on re' sak goes (kiru 20 tar 25).
7Rarit in naen on in bijaeng guin, ma in npiir naan bijae apokat aan es. In nreun in ameupt es he nroor goe ma nahaan in sisin. 8Rarit nai' Abraham nnao nait susu, suus aritas, ma siis hana' re' fe' nahana nrari, rait in neik sin neu amneem fe'un naan. Oras sin nbukaen ate, in nhake nbi hau goes uun ma ntuthae sin.
9Onaim sin nataan ee mnak, “Abraham! Ho fee bi Sara' et mee?”
Rarit in nataah am nak, “Et teens ee naan ee, tua.” Bi Sara' nneen na'ko eon ee 'kain
10Onaim, tuaf es na'ko sin teun ein naan na'uab am nak, “Of anmanfain on re' ia te, Au 'fain uum. Oras naan, ho fee bi Sara' of nahoni' nrair ri'an moen jes.”
Oras sin na'uab ein on nana te, bi Sara' nneen na'ko eon ee 'kain. 11Oras naan, nai' Abraham ma bi Sara' sin namnasin re'-reu'f een. Bi Sara' ka napeni ntein fa funan. 12Anneen sin uab kein on nana te, bi Sara' nmain neek ah. In natenab am nak, “Hmmh! Au umnais re'-reu'f een. Saa' anteni', au moon je nma'nuur re'-reu'f een. Nok ranan mee kah, he hai aom ein anmonin on re' amatsao feu' ne, he mipein anah?”
13Rarit UISNENO nataan nai' Abraham am nak, “Nansa'am es bi Sara' nmain? In natenab nak ai' saa' re' Au u'uab ee ia of ka njair fa, natuin in namnasi, oo? 14Au re' ia, UISNENO! Ka tiit taan fa saa' es re' Au ka bisa 'moo' je fa. Mumnau murek-reok, oo! Karu Au 'fain uum too amnemat, bi Sara' of nahoni' nrair ri'an moen jes.”
15Anneen on nana te, bi Sara' namtau. Rarit in npeen mates am nak, “Au ka' main kuuk fa, te!”
Mes Usi' nataah am nak, “Fe'ena ho mmain batuur ate.”
Nai' Abraham ntabar Uisneno he kais anhukun abitan Sodom
16Rarit tua teun ein naan nnaon nkonon neu kota Sodom. Nai' Abraham annao nasain sin ntean rana tnana'. Antean nana te, sin napeen niit kota Sodom. 17Rarit UISNENO natenab am nak, “Reko nneis, Au utonan nai' Abraham am 'ak, Au he ureu' kota Sodom. 18Natuin nai' Abraham in suufk ein of nma'baab ok tar namfaun, ma njarin uuf es, re' ma'tani'. In imsa' of anfain amneik tetus athoen neu are' kanan uuf anbi pah-pinan ia. 19Au 'piri 'raar je, he in nanoni' in aanh ein ma tuaf bian antein, he natuin UISNENO In raan Ne piut, ma nmonin nok neek amneot ma amnonot. Karu sin nmo'en on re' nana te, Au rais manba'an neu sin of nateab on.”
20Onaim UISNENO natonan nai' Abraham am, nak “On nai! Au 'neen a'rair too mfaun ein nsakoina' abitan kota Sodom ma kota Gomora sin maufiun kein. Sin baiseek ein een. 21Etun Au 'saun uum, he 'iit nok Au matak ma uhiin are' saa'-saa' re' Au 'neen sin naan, batuur aa, oo, ai' kah. Karu kah fa te, Au of uhiin imsa'.”
22Oras UISNENO fe' na'uab nok nai' Abraham, tua nua ein naan sin nnaon nkonon neu kota Sodom. 23Nai' Abraham nsiri' npaumak-maak Uisneno, rarit in ntaabr Ee mnak, “Koi, Aam Usi'! On mee? Ho he mureu' atoin reko ma atoin re'uf nomese' nani', oo? 24Karu nmui' tua reko bo' niim (50) nbin kota naan, Ho he mureu' sin oke' msa' aa, oo? Ai' Ho ka mureu' fa kota naan, natuin Ho mneek sin. 25Aam Usi'! Kaisa' mmoe' on naan! Kas-kaisa' atoin rekon naan nmaten amsa', oras Ho mureu' atoin maufinus sin. Aam Usi', Ho es amrair Afeek Rasi et neno-tunan ma pah-pinan. Es nana te, Ho meik Nom muhiin mak re' nana ka namneo fa, tua.”
26UISNENO nataah am nak, “Karu Au upein tua reko bo' niim nbin kota Sodom, Au ka 'hukun fa kota naan, natuin Au 'neek sin.”
27Nai' Abraham na'uab anteni' mnak, “Aam Usi'. Kais muto'on kau, tua. Reko te, au he u'uab a'teni'. Au re' ia suma mansian amonot. Au ka uhiin fa saa'-saa', tua. 28Tareta', karu ka ntea fa tua reko bo' niim, mes suma tuaf bo' haa mniim ah, on mee, tua? Karu nkuur nahaa tuaf niim ate, on mee? Ho he mureu' kota nana fe'e, oo?”
Uisneno nataah am nak, “Karu Au upein tua reko bo' haa mniim anbin kota naan, Au ka neu he uree' goe fa.”
29Rarit nai' Abraham antabar anteni' mnak, “Karu suma tua reko bo' haa te, on mee, Aam Usi'?”
In nataah am nak, “Karu Au upein tua reko bo' haa, Au ka 'hukun sin fa.”
30Nai' Abraham na'siti' ntein, nak, “Aam Usi', kais mutoo'. Mes karu suma tua reko bo' teun goah, on mee?”
In nataah nak, “Karu Au upein tua reko bo' teun, Au ka 'hukun sin fa.”
31Rarit nai' Abraham na'siti' anteni', mnak, “Aam Usi', kais mutoo'. Au he utaan a'teni' kre'o. Karu suma tua reko bo' nua goah, on mee, tua?”
In nataah antein am nak, “Karu nmui' tua reko bo' nua, Au ka neu fa he 'hukun kota naan.”
32Nai' Abraham nasoup in han-totis am nak, “Aam Usi'. Au u'siti' haef es anteni', mes kais muto'on kau, tua. Karu suma nmu'i haa tua reko bo' es, on mee, tua?”
In nataah amsa' am nak, “Karu Au upein tua reko bo' es anbin naan, Au ka ureu' fa kota naan.”
33Na'uab anrair on nana te, UISNENO nnao nkoon. Onaim nai' Abraham antebi nfain.
Abitan Sodom sin maufinu
191Oras Uisneno fe' na'uab nok nai' Abraham, In ameupt ein re' tuaf nua naan, nnaon nkonon neun kota Sodom. Sin ntean ne, manse he noi nmouf goen. Oras naan, nai' Rot fe' ntoko nbi eno' he ttaam teu kota naan.*Un-unu' te, eno' re' he ttaam teu kota, njair baer tokos neu too mfaun; nneis na'ko naan anfain bare he atoni mnais haart ein ntokon n'a'an, ma nafekan rasi. In niit tua nua' ein nana te, in nnao nseun sin. In nri'tuu ma na'ruri' nbi sin maatk ein. 2Rarit in na'uab am nak, “In ama' arki! Au uskau ki he mkoen om iim meu au uum je fe', tua. Maut he hi mifaun ma mtuup maan faij es ambi ia. Nneis noi nmeu te, na' hi mnao mkoon.”
Mes sin natahan am nak, “Makasi, tua. Mes ho kais muhaeb om! Maut he hai mtuup ambi kota ia in amneran.”
3Mes nai' Rot nfuri' sin piut, tar antea sin nromin he ntuup antaah ein anbin in umi. Onaim, nai' Rot sin ntunun utunu', ma nabaarb ein bukae, ma sin nbukaen bu'-bua'. 4Oras sin fe' ka ntupan fa fe' te, atoin ein Sodom, ana'-ko'u neman oke'. Sin nhaken nfuun naan nai' Rot in umi. 5Sin nhuun ein ma nakan nai' Rot tafi'-tafi', am nak, “Hoe, Rot! Atoin nua' ein fe'ena, etan mee? Mupoit sin neman, hai he mi'babi' sin!” Nai' Rot na'uab nok atoin Sodom sin
6Onaim, nai' Rot anpoi, rarit na'eek eno'. 7In na'uab am nak, “Aok-bian arki! Hi kaisa' mmoe' re'uf on naan neu au tamun ia. 8Bait hi mneen fe'! Au an-feot ne, tuaf nua. Sin muin rek-rekon, ma ao 'temef fe'. Maut he au 'nona' ki sin. Hi he minsaa' sin imsa', es re' hi. Mes hi kaisa' mmoe' saa'-saa' neu au taum ni. Tatuin hit haart ii te, au ro he 'panat sin.”
9Mes atoin Sodom sin nkoa' ein am nak, “Ho kaisa' mseor mok! Ho atoin amnemat. Ho atoin sona'. Onaim ho ka mmui' fa hak he m'ator kai. Reko nneis ho mu'roo mu'ko bare ia. Karu kah ate, hai mmoe' re'uf meu ko, anneis na'ko meu tua nua' ein naan!” Rarit sin ntitar ma nsapar-napasib nai' Rot. Ma sin arsin bu'-bua' nnaon he ntuut nareu' eno'.
10Mes taum nua' ein naan, nsoron napoitan sin a'niimk ein ma nheer nataam nai' Rot neu uum je nanan, ma sin na'seni' eno. 11Rarit sin naforob atoin Sodom re' abitan eno', etun sin na'nabre-reon goah he naim eno'. Mes sin ka niit ee fa.
Uisneno napoit nai' Rot sin na'ko Sodom
12-13Rarit taum nua' ein naan, nak nai' Rot, am nak, “Rot! UISNENO nahini nrair abitan kota ia sin maufinun. Onaim, In nreek kai he iim mireu' main kota ia. Onai ma, ho mmu'i mteni' asar bian et kota ia, ai' kah? Karu nmui' an-mone, an-feto, an nanef, ai' sekau-sekau. Meik sin ampoi nai mi'ko kota ia!”
14Onaim, nai' Rot annao na'uab nok atoin munif nua re' na'frei in an-feot ne, mnak, “Mneen rek-reko! Oras ia, maen ampoi rabah mi'ko kota ia nai! Natuin UISNENO he nareu' niis kota ia!” Mes sin nak ai' nai' Rot napoi.
15Neis noi nmeu te, Uisneno In ameupt ein naan, na'seke' nai' Rot sin he naen anpoin rab-raab nai. Sin nak, “Rot! Mfeen nai! Meik ho fee, ma ho an-feot nua' ein naan, maen ampoi misaitan kota ia nai. Kas-kaisa' hi mmaet rum-ruum, ma mimreu' bua'-bua' mok kota ia.”
16Mes nai' Rot fe' he na'eok bon. Te kah, UISNENO he nsoi naan ee. Etun es taum nua' ein naan nsaok naan nai' Rot in a'niman, in fee, ma in an-feot nua' ein naan, he napoitan sin na'ko kota naan. 17Onaim, tuaf es na'ko re' taum nua' ein naan, nak, “Maen miheer, he mmoin! Kaisa' mniik! Kais misnaas ambi mnera'! Maen amsae meu 'to'ef, nbain he hi mmoin!”
18Mes nai' Rot nataah am nak, “Koi, aam! Kais on naan! 19Ho mturun kai he hai mmoin. Mes a'to'ef ne, na'roo! Kas-kaisa' hai ka mtea maan fa ne te, amreu't ii napein kai nbi rana tnana'. 20Aam, mkius miit. Anmui' naan kuan aan es ka na'roo fa na'ko ia. Kuan re' ne, ka mateka' fa, natuin in aan-ana'. Onaim, aam, karu ho mromi te, maut he hai m'ain na, hena' hai mmoin.”
21Onaim in nataah am nak, “Reko! Mnao nai! Au of ka ureu' fa kuan re' naan. 22Oras ia, hi maen nai meu kuan naan! Natuin au of ka 'moe' saa'-saa' fa fe', karu hi ka mtea fa fe'.” Nmurai na'ko oras naan, atoni' nteek kuan naan nak, Soar, re' in a'moufn ii nak ‘ana'’.
Kota Sodom am kota Gomora nputu nmaten
23Oras manse nsae te, nai' Rot sin ntean Soar. 24Nok askeken, UISNENO n'opa' uur-ai ma bariri re' anpiin, ansaun neem na'ko neno neu kota Sodom ma kota Gomora. 25UISNENO nout nakrati' kota sin ok-oke' ma kuan ein anbin bare naan, ma are' kanan amonit, et mansian, mu'it, ma hau anbin naan.
26Oras nai' Rot sin naenan, in fee je, anniik. Nok askeken ate, in njair nii masik.
27Noka' kik-kiku te, nai' Abraham anfani nteni' neu bare re' afina in nhake ma ntabar UISNENO. 28Onaim in nnapenen nsaun neu Sodom ma Gomora ma karopu mneer ko'u naan oke'. In nkisu te, maus ein nsaen on neon goe kbo'es-akbo'es anbi mee-mee. Ma ai pina' naan nout niis are' saa'-saa'.
29Onaim oras Usi' nout nakrat-rati' koot ein naan, In namnau In rais manba'an neu nai' Abraham. Etun In nturun ma napoit nai' Rot na'ko bare re' In nareu' goe naan.
Nai' Rot am in an-feton
30Oras naan, nai' Rot namtau he natua nabaar anbi kuan Soar. Es nana te, in nok in an-feot nua' ein naan, nanain ein neun a'to'ef. Rarit sin natuan nbin nuat es.
31Neot es, an-feot uun ee, nak in oirf ee mnak, “Anbi bare ia, nfuun am nateef ka tii-tiit fa atoni' he nsao kit. Ma ka 'roo fa te, hit ama' namnais kuun een, ma ka namsa'i ntein fa heen. 32Onaim, reko nneis, hit tamauf hit ama'. Rarit hit 'tuup tokan. Maut he hit tamsa'ib hit ama'.”
33Fai ni te, sin na'inu sin aamf ee nok tua-min-kase, tar anmafu nmaet. Rarit feot uun ee nnao ma ntuup nok in amaf. Mes a'naef ee nmafu nmaet, onaim in ka nahiin fa neu in nmoe' saa' nok in aan feto.
34Nmeu fini te, feot unu naan, natonan in oirf ee mnak, “Fini na, au 'tuup a'rair ok ama'. Mabe' ia, ho sapaam. Hit tamafu ttein ama', rarit ho mtaam amtuup mokan. On nana te, hit nua kit of tahoni' ma ttaur ama' in sufan.”
35Mabe' naan, sin namafu nteni' 'naef. Rarit an-feot aheet susu, nnao ma ntuup nok in amaf. Mes a'naef ee nmafu nmaet, onaim in ka nahiin fa neu in nmoe' saa' nok in an-feto.
36Nok ranan naan, sin nua sin na'aup ein na'ko sin aam honif. 37Rarit an-feot uun ee nahoni' ri'an moen jes. In nakaan be, nai' Moap (re' he noi huma' mese' on re' kata es anteni', in a'moufn ii ‘neem na'ko ama'’). In es re' njair aam uuf neu atoin Moapas oras ia. 38Rarit an-feot aheet suus goe, nahoni' ri'an moen jes. In nakaan be, nai' Ben Ami (in a'moufn ii ‘ri'ana' na'ko au nggoa’). In es anjair aam uuf neu atoin Amon sin oras ia.Namuni te, atoin Moapas ma atoin Amonas sin nasusab atoin Isra'eras sin piut-piut.
Nai' Abraham napoi usif Abimerek
201Rarit nai' Abraham nanani' na'ko Mamre, nnao neu pah Negep et pasa' haa'-nua. In natua nbi kuan Kades ma kuan Sur sin atnaan kein. Mes ka' roo fa on nana te, in natnani ntein neu kuan Gerar. 2Ma in natonan abitan kuan naan amnak, ain Sara' naan, in fetof. Es nana te, nai' Abimerek, usif Gerar, nreek tuaf ma ntaam antoit bi Sara'. Rarit sin neik je neu uisf ee in sonaf.
Rarit te, UISNENO nasnasab bifee ahoni' ma nakiuba' bifee munif, na'ko too usif Abimerek, natuin in ntoup naan nai' Abraham in fee.*Uab re' ia, na'ko era' 18.
3Faaj es, Uisneno nakriir On anbi mneit neu usif naan. In na'uab am nak, “Ho he mmaten! Natuin ho mtoup maan atoni' in fee!”
4-5Mes nai' Abimerek nataah am nak, “Usi'! Au ka 're'-reo' iit fa bifee naan. Ma au msa' ka 'sanaf. Nai' Abraham neik non natoon am nak, in fetof! Bifee nana nmanaku' msa' on re' naan. Es nana te, au 'reek tuaf ma ntaam antoit je nok neek akninu'. Onaim, Usi' kais musaan kau, tua!”
6Onaim Uisneno nataah am nak, “Batuur. Au uhiin 'ak ho nekam nana kninu'. Ma Au es a'kahe' ko he kaisa' mreo' bifee naan. Nok ranan nana te, ho ka musanab fa neu Kau. 7Oras ia, mnona' mufani' bifee naan neu in mone. Atoni' re' naan, Au mafefa' kninu'. Onaim, amtoit je he n'onen henati' ho kaisa' mmaet. Mes karu ho ka mnona' mufani' fa bifee naan, ho mumnau rek-reko! Ho mok ho too ngguin of anmaet sapu'-sapu'.”
8Kik-kiku te uisf ee no'en in ameupt ein oke', ma nareta' in amneit naan. Onaim sin arsin namtaun. 9Rarit uisf ee no'en nai' Abraham, ma nataan ee mnak, “Au 'tao 'saan ko saa, es ho mmoe' he hai msiraak om? Ho kais mupoi on re' naan. 10Ho mutenab saa', es ho mmoe' on re' ia?”
11Onaim nai' Abraham nataah am nak, “Aam usi'! Au 'baiseun. Au utenab ak hi ar-arki ka mihiin fa Uisneno. Onaim, hi of mi'maet kau, he msao au fee. 12Au u'uab batuur, ak bi Sara' naan au feto'. Hai nua kai ama' mese', mes es-esat mi ain kim. Es na' hai matsao on re' ia. 13Onaim, oras Uisneno nreek kai he mpoi mi'ko hai kuan, ma mnao mi'roo-roo meu kua-teta', au utoon ain 'eu au fee ji m'ak, ‘Hit tbi mee-mee jah, karu atoni' natanan anmatoom nok hit nua kit, ma karu ho mneek kau te, mutaah am mak, hit meu fetof-naof.’”
14-16Rarit usif Abimerek nnona' nafani bi Sara'. Onaim in na'uab nok bi Sara' mnak, “Oras ia, au 'baen roi muti' fua' niif goes neu ho na'o, he njair tanar am nak, au ka 'saan fa saa'-saa' neu ko. Maut he arpah ii nahinin on re' naan!”
Rarit uisf ee na'uab neu nai' Abraham am nak, “Abraham! Au pah ii mainuan neu ko. Ho mroim he mutua mbi mee-mee jah, es re' ho.” Rarit in nfee ne bijae, 'bibi, ma 'bib-kase. In imsa' nfee ne ate, et atoni' ma bifee.
17-18Mes oras uisf ee nnona' nafani' bi Sara' neu in mone, nai' Abraham an'onen he Uisneno nfei bifeen naan sin 'aup kein. Ma sin bisa nahoin ein antenin.Era' 18 matu'i es era' nua.
Ain Sara' nahoni' nai' Isak
211-7Rarit UISNENO nateaba' neu bi Sara saa' re' In nba'an anrair je. Nai' Abraham namnais jen, mes bi Sara' na'apu. Oras in he nahoni', nai' Abraham nmoin naan toon nautn es (100). Antea in ors ate, in nahoni' ri'an moen jes. Rarit nai' Abraham nakanab ri'ana' naan, nai' Isak (re' in a'moufn ii ‘in main’).
Rarit ain Sara' na'uab am nak, “Uisneno nmoe' kau he 'main, natuin oras ia au 'mariin. Biak ein nateenb ein, au ka neu he uhoni' fa, nbi oras au umnais on re' ia. Te kah, maski au moen je namnais re'-reu'f een, mes au fe' uhoni' 'aan ne ri'aan es. Onaim oras ia, sekau-sekau re' anneen rasi ia te, sin of anmanin amsa' on re' au.”
Oras in nmoin naan neno faun, nai' Abraham na'heri' nai' Isak, natuin Uisneno In aprenat.
Sin nriu' ain Hagar am in anah nai' Isma'el
8Rarit nai' Isak na'nae. Oras sin he nsoor je te, amaf nai' Abraham nmoe' fesat ko'u.
9-10Neot es, ain Sara' nkius niit nai' Abraham in fee muni' ain Hagar in anah nai' Isma'el anmabuir nok nai' Isak. Onaim, ain Sara' na'uab neu in moon je mnak, “Mriu' mupoitan aet Masir naan nok in anah! Natuin au ka 'roim fa he aet je in aanh ee napein pusaak saa'-saa'. Maut he au anah nai' Isak anmees, es anpaar nain pusaak ein oke'.”
11Anneen ain Sara' in uaban nana te, nai' Abraham nnaben ate ka reko fa, natuin nai' Isma'el naan, in aanh aa msa'. 12Mes Uisneno na'uab neu nai' Abraham am nak, “Aba'! Ho kais mutenab ho fee muin aan nok in aanh aan. Mutuin ain Sara' in roim naan. Natuin Au 'ba'an a'rair ak ho of musuuf na'ko nai' Isak. 13Mes Au msa' 'fee tetus neu ho fee muni naan in anah. Natuin in imsa' ho sisim ho naam. In suuf kein of anjair uuf es.”
14Noka kik-kiku on nana te, nai' Abraham nabarab oe-beti' neu ain Hagar. Rarit in nafetin bifee naan ma in anah he nnaon nmesen. Rarit sin nnaon nfuun baer ruman npaumaak Beer Seba.*Oras naan, nai' Isma'el nmoin naan toon bo'es am haa nneis. Mkius Reta' Ahun-hunut 16:16; 21:5, 8. Ain Hagar ma nai' Isma'el
15Oras sin oe mniun ee oke' te, ain Hagar nasaitan ri'ana' nana nbi hau aan es in mafon. 16Onaim in natenab am nak, “Karu in natfeek am au 'hak-hake te, au neek ii nsuus anmaet.” Rarit in nteet koit, ma nnao ntook seor na'roo na'ko ri'ana' naan of oni' meter bo' niim. Rarit in nkae nme'me'ur.
17Uisneno nneen nai' Isma'el nkae msa', rarit in ameupt es neem na'ko sonaf neno-tunan, ma nhaman ain Hagar am nak, “Hagar! Nansa'am es ho msuus on re' ia? Kais mumtau, Uisneno nneen anrair ho aanh ee in kaet. 18Oras ia, mfeen ma mnao mkius ri'ana' naan. Mhan-mau goe ma mha'tain in nekan, natuin Au of a'moe' in sufan sin njair too uuf ma'tain es.”
19Rarit Uisneno nfei ain Hagar in maat kein, ma in niit oe maat es anbi ne. Onaim in neik baer oe, ma nnao nakain oe, rarit neik je ma na'inu' ri'ana' naan.
20-21Onaim nai' Isma'el nok in ainaf natuan nbin baer ruman Paran. Na'ko neno neu neno, in na'nae, ma in njair atoin akrao rek goes. Rarit in ainf ee nasaob ee nok bifee muinf es na'ko pah Masir. Rasin ia njarin, natuin Uisneno nok nai' Isma'el.
Nai' Abraham ma usif Abimerek anmaraem ein nbin Beer Seba
22Oras naan, usif Abimerek, nok in meo pae' makenat, nai' Fikor, neman ma natefan nok nai' Abraham. Usif naan na'uab am nak, “Abraham! Hai mihiin mak Uisneno nok ko. Etun ho mmoe' saa'-saa' ah, ro he njair on naa. 23Onaim oras ia, au 'toit ko he msuup ambi Uisneno In matan, mak ho of ka mputa'-kriu kau fa, ok au anah-upu' sin ok-oke'. Natuin au 'moe' reko ok ko, es nana te ho msa' ro he mmoe' reko mok kau nbi pah ia.”
24Onaim nai' Abraham nataah am nak, “Reko, tua! Au 'suup.”
25Mes rarit nai' Abraham natraak neu usif nana mnak, “Aam usi', ho too ngguin nasiik naan au oe maat hain es.”
26Anneen on nana te, usif naan nataah am nak, “Hau, oo! Au fe' a'neen rasi ia. Nansa'am es ho ka mutoon fa na'ko af-afi naa? Au ka uhiin fa, neu sekau es anmoe' on re' naan.”
27-28Rarit nai' Abraham ma nai' Abimerek nmo'en rasi tfeka'. Nai' Abraham nait bijae ma 'bib-kase ma nfee sin neu usif. Rarit in npiri ntein 'bib-kaes tipu' mana' hiut. 29Rarit uisf ee nataan ee mnak, “Nansa'am es ho mmoe' on naan?”
30Onai te, nai' Abraham natoon am nak, “Aam usi', mtoup 'bib-kaes tiup ein ia, he njair tanar nak aam usi' ho mmanaku neu au es a'hain oe hani' re' ia.”
31Natuin sin nua sin nmo'en nrarin rasi tfeka' nbin bare naan, es na' sin nakanab bare naan Beer Seba. In a'moufn ii nak ‘Oe' Hain Supat’.Anbi uab Ibrani, Beer Seba in a'moufn ii huma'-huma'. Esan re' ‘oe hain neek mina'’, ‘oe hain neek mese'’, ‘oe hain ua reko’, ‘oe hain hitu'’, ai' ‘oe hain supat’.
32Sin nsupan nrarin on nana te, usif nai' Abimerek nok in meo pae' je nfanin on sin pah Firistin. 33Rarit nai' Abraham nseen hau tamareskaHau tamareska ka nmui' fa et hit pah meto (Timor) ia. Hau nana nmoin et auf meto', mes in noo nein nmaroben piut. In a'baa' kein ntaman rek-reko ntean aaf gui 'pinan. A'biib ne neuk in noon. uu' goes nbi Beer Seba. Nmurai na'ko oras naan, hau naan anfain tanar amnauba' neu nai' Abraham, nak in na'bees neu UISNENO re' Amonit Nabar-baar anbi bare naan. 34Rarit nai' Abraham natua on re' anao-amnemat tar a'roo nbi atoin Firistin sin pah.
Uisneno nreun nai' Abraham he nafuata' nai' Isak
221Neot es ate, Uisneno nsuu' nai' Abraham, he nahiin nak in natniin Ee, ai' kah. Rarit In nhaam ne mnak, “Abraham!”
Onaim in nataah am nak, “Au esai, tua.”
2Rarit Uisneno nreun goe mnak, “Mneen rek-reko! Mait ho an-moen mese' re' ho mneek miis ne naan. Meik je mnao meu pah Moria, he mout goe njari 'turu' neu Kau. Mtea ne te, Au of na' ukrira' ko in baran et a'toe'f es.”
3Noka' kiku te, nai' Abraham nkeut hau meto'. Rarit anfuut sin, ma nasaeb sin anbin bikaes keledai. Rarit, in nok nai' Isak, ma in ameput tuaf nua nnaon neu bare re' Uisneno nteek ee naan. 4Sin naon neno nua goen. Ma nmeu te, nai' Abraham napeen niit bare nana nbi 'roo. 5Onaim in nak neu in tua ameup nua' ein nana mnak, “Hi nua ki mpao kai mbi ia, mok bikaes keledai nu! Au ok au anah ia, meki-msae meu ne, he m'onen ma mi'bees meu Uisneno. Rarit of hai mfain iim on ia.”
6Rarit nai' Abraham nait hau meot ein naan, ma nasahab nai' Isak sin. Ma in nnaa' neik besi ma ai nuta'. Oras sin nua sin nnaon bu'-bua' ate, 7nai' Isak nak in aamf ee, mnak, “Aam!”
Rarit nai' Abraham nataah am nak, “Saa', Isak?”
Onait nai' Isak nataan am nak, “Aam, hit he totu 'turu'. Hit teik hau meto' nok ai. Mes a'bib-kase re' he ta'tuur ee ji, es mee?”
8Nai' Abraham nataah am nak, “Isak! Uisneno of neik Non anfee In a'bib-kaes ana' he njari 'turu'.” Nai' Abraham nabarab he nafuat anah nai' Isak
Onaim sin nua sin neki nsaen piut. 9Oras sin ntean bare re' Uisneno nakrira' nraar je naan, nai' Abraham anbaik fatu he nmoe' mei 'turu'. Rarit in ator hau meot ein anbin mei naan. Onaim, in nfuut in aanh ee, natupa' natneen be nbi hau meot ein naan. 10Onaim in nait besi he nroor in anah. 11Mes nok askeken ate, UISNENO In ameput ankoa' na'ko neon goe mnak, “Hoe! Aba'! Kaisa' fe'! Mpao kre'o fe'!”
In nataah am nak, “Nansaa', Usi'?”
12Onait hanaf naan, nak, “Kais amroor ri'ana' naan! Kais munsaa'-saa' ne! Oras ia Au uhiin namneo, ak ho ro batuur-batuur mutuin Uisneno In romin, es na' ho mubarab murair he mufuat ho an-moen mese' naan neu Ne.”
13Rarit nai' Abraham niit a'bib-kaes keos goes, re' in suun kein na'heeb ok nbi hau aan es in taek ein. Rarit nai' Abraham nnao nheke 'bib-kase naan, ma nout goe njari 'turu' neu Uisneno, nseka' in anah. 14Onaim nai' Abraham nakanab bare naan Yehova Yire, (re' in a'moufn ii, ‘Uisneno of nabarab saa' re' anmatoom nok hit sarit’). Etun ntea oras ia msa', biak ein na'uab ein am nak, “Anbi 'to'ef UISNENO naan, In of nabarab saa' re' nmatoom nok hit sarit.”
15Rarit ameput Uisneno naan nkoa' ntein na'ko neon goe, mnak, 16“UISNENO neik Non nak, ‘Au 'suup 'eik Au kanak, on nai: Ho mubarab murair he mfee Kau ho aan fua mese' naan, he njari 'turu'. Es nana te, 17Au of a'fee tetus nathoe neu ko ma neu ho sufam-ka'um sin. Sin of anmasaot-baban piut, tar antea ka tsoi' tabei' sin fa, on re' kfuun ein et neno, ma snaen et taas je ninin. Ho anah-upuf sin of niis ma naprenat sin musun. 18Na'ko ho sufam sin, too uuf-uuf nbi pah-pinan ia of napenin tetus athoen, natuin ho munaoba' mrair Au prenat.’”
19Rarit nai' Abraham ma nai' Isak nsanun nfanin ma natefan nok sin ameup nua ein naan. Ma sin nfanin on Beer Seba. Onaim sin natuan nbin naan.
Nai' Nahor in sufan-ka'un
20Neot es, nai' Abraham nneen uaba' nak, in orif nai' Nahor fee bi Milka nahoni' ri'ana' mfaun. 21An moen uun ee, kaan ee nai' Us. In oirf ee, nai' Bus. Rarit, nai' Kemuer (re' njair amaf neu nai' Aram). 22Rarit nai' Keset, nai' Haso, nai' Pirdas, nai' Jitlaf, ma nai' Betuel. 23Nai' Betuel naan, bi Ripka in amaf. 24Mes nai' Nahor napeni ntein ri'an nasi na'ko bifeej es, in kaan ee, bi Reuma. In nahoni' nai' Teba, nai' Gaham, nai' Tahas, ma nai' Ma'aka.
Ain Sara' nasaeb on, ma aam Abraham ansuub ee
231-2Ain Sara' nmaet oras in nmoin naan toon nautn es bo' nua mhiut (127). Oras in nmate te, sin natuan nbin kuan Kiryat-Arba (es re' Hebron), et pah Kana'an. Nai' Abraham ankae nsim-simak. Sin nbe'en amsa'.
3Rarit nai' Abraham nnao nateef nok atoin Hetes sin. In na'uab am nak, 4“Au re' ia suma atoin anao-amnemat. Au ka 'mui' fa bare he 'suub au fee ji. Onaim, karu hi mromi te, hi mi'sosa' maan kau afu piis es, he au 'suub au fee je nbi naan.”
5Sin natahan am nak, 6“On nai, aam! A'roo-roo re' ia, hai maan ko mjair atoni mnasi'. Hai mhormaat ko batuur-batuur, tua. Onaim aa, ho mpiir kuum, bare mee es reko nneis, re' nmatoom nok ho romim. Hai mroim mituin ahaa ho roim maan.”
7Rarit nai' Abraham anfeen anhaek ma na'besan auf tuaf ein naan. 8Rarit in nak, “Karu hi mtoup au han-totis fe'ena te, au 'toit he hi mturun kau he mi'uab mok aam Sohar in an-mone nai' Efron. 9Mtoit miit, he karu reko te, in na'sosa' kau in nua-fatu Makpera, re' et in poo' ne ninin. In ntoit fak-fauk ah, au 'baen. Au he 'baen ufeek in osan nana nbi hi matam, he njair au pusaak. Au he ubaarb ee he njair hai baer subat.”
10Oras naan, nai' Efron nok antoko nbi atoin Hetes sin naan. In neik non anneen nai' Abraham in han-totis naan. Rarit in nhake ma nataah nai' Abraham anbi atoni mnais ein sin maat kein am nak, 11“Kais on naan, aam! On nai. Au 'fee ko po'on naan ruum-ruum ah, nok nain in nuat Makpera naan. Aam, ho msuub ho fee je nbi naan. Au 'nona' afu naan nbi au atoni mnais ein sin maat keni. Maut he sin njarin saksii.”
12Rarit nai' Abraham na'bees antein neu atoin Hetes sin. 13Onaim in na'uab nok nai' Efron am nak, “On re' nana msa' reko, mes hi ar-arki mneen miit au han-totis ia fe'. Au he 'soos ufeek afu naan, maut he au 'suub aun guin nbin naan.”
14-15Rarit nai' Efron nataah am nak, “Afu naan in oosn ii, suma roi muti' natun haa goah. Hit he tmatabar osaf naan he saa'? In oos ni ka manenu' fa. Mnao meik ho fee je he msuub ee nai.”
16Nai' Abraham nroim natuin osaf naan, on re' nai' Efron na'uab. Onaim, nai' Abraham nsoi' roi muti' fua' natun haa, rarit annona' sin neu nai' Efron, anbi atoin Hetes sin matak he sin ok-oke' njarin saksii.
17-19Es nana te, nai' Abraham anpaar nai' Efron in afu, njair in pusaak. Es re' afu et Makpera, npaumaak kuan Mamre (es re' Hebron). In nsoos nafeek afu naan nok nain in po'on, in nuat, ma in hau kou' ne ok-oke'. Atoni mnasi Hetes sin ok-oke' njarin saksii nak, afu naan nok nain saa'-saa' re' nbi nain naan, nai' Abraham in npaar sin ok-oke'.
Rarit nai' Abraham nsuub in fee, ain Sara', nbi nuat naan, et pah Kana'an. 20Nok ranan naan, oras ia, po'on naan, ma nuat re' unu' te atoin Hetes sin afu, njair nai' Abraham in ja. In npaak je njair baer subat neu in nonot-asar.
Sin namin nai' Isak bifee he nsao
241Nai' Abraham in ua-mnaun, tar antea in namnais re'-re'uf. UISNENO npaant ee, ma nfee ne tetus ao-mina'. 2-3Nai' Abraham anmui' in atoin pirsaa' jes, re' n'urus are' kanan in a'mu'in. Neot es, nai' Abraham noe' ne, mnak, “Mneen rek-reko! Au 'toit ko, he ho msuup*Uab Ibrani nak “Mtao ho 'nimam neu au srakek uun.” In a'moufn ii nak, karu traak sae supat re' ia te, ro he tmaet. ampaek UISNENO, re' nmoe' neno-tunan ma pah-pinan, In kanan. Mak, ho kaisa' mtoit bifee munif na'ko atoin Kana'as sin he musao be nok au anah nai' Isak. 4Mes ho ro he mnao meu au kua-mnasi', meu au nonot-asar sin. Ho maim bifee muinf es ambi ne, he tasaob ee nok au anah.”
5Rarit, ate naan nataan nai' Abraham am nak, “Reko, tua! Mes au he 'moe' on mee, karu bifee munif naan ka nroim fa he neem nok on ia? Karu on nana te, au ro he 'eik nai' Isak he tmatsao be on ne, oo, ai' on mee?”
6Nai' Abraham nataah am nak, “Ho mumnau murek-reko! Maski on mee msa', ho ka mubei' fa he meik au aanh ee nnao neu ne! 7Mumnau, UISNENO re' annaa' kuasa et neno-tunan, neik kau 'poi 'rair u'ko au kua-mnasi', ma neik kau 'taam a'tea bare ia. Ma In imsa' nahakeb rais manba'an nok kau mnak, ‘Au of a'fee ko bare ia ok-oke' neu ho sufam-ka'um sin.’ Onaim, kais ho neek am naan na'oni'. Ho mnao. Uisneno of anreek In ameput na'ko sonaf neno-tunan he nfei ko ranan, he ho bisa muteef mok bifee munif, re' he njair au aanh ee in fee. 8Mes karu bifee naan ka nroim fa he neem nok ko neu ia te, ho supat ia ka naah ko fa. Maski on mee msa', ka nabei' fa he ho meik nai' Isak on ne.”
9Rarit, ate naan ansuup anbi nai' Abraham am nak in of nmoe' natuin nai' Abraham in uaban naan ok-oke'.
10Onaim ate nana npiir naan bikaes unta bo' es. In nasaeb baer mamasa' ma ma'osa' huma'-huma' nbi bikaes unta sin. Onaim in nok in aok-bian sin nnaon neu nai' Nahor in kota et pah Mesopotamia.Anbi uab Ibrani, bare naan in kaan ee Aram-Naharaim. Oras ia, bare naan et pah Siria ntoom pasa' ponain.
11Ate naan in nnao piut tar ntea kota naan in ninin. Rarit in nasnasab in bikaes unta sin nbin naan, npaumaak oe hain es. Oras naan manse nmaeb jen. Nati' te, bifee muinf ein neman he nkuin oe nbi oe hani' naan. 12Rarit ate nana n'onen am nak, “UISNENO re' au aam usi' Abraham in Uisneno. Mturun amfei kau ranan, maut he au sairt ii ntea ma upein in afan nesan arekot. Mukrira' Uisneno Ho nekam arekot meu au aam usi', ma mumnau in rais manba'an neu kau. Onaim, maut he au uteef ok nai' Isak in fee nbi bare ia. 13Usi', au 'haek et oe hain ii ninin. Ri'feot muinf ein neman na'ko kota he nkuin ma nsuun oe na'ko oe hani' ia. 14Onaim, au 'toit on nai: Karu au u'uab ok bifee muinf es, ak, ‘Parmisi, tua. Karu reko te, musanut ho 'nai oej an he au 'iun aan akre'o.’ Karu in nataah am nak, ‘Reko, tua. Ma au of u'inu' ho unta sin imsa'.’ Naa, re' naan njair tanar nak, bifee munif naan es re' Uisneno Ho mpiir je njair nai' Isak in fee! Nok tanar naan, au uhiin ak, Uisneno mururu' mrair Ho maneek mi neu au aam usi', nai' Abraham.”
Nai' Abraham in ate nateef ri'feto bi Ripka
15-16In ka n'onen anrair fa fe'e te, ri'feot muinf es neem. In kaan ee, bi Ripka. In re' naan nai' Abraham in orif nai' Nahor ma bi Milka sin upuf. In aamf ee, nai' Betuel. Bi Ripka mamasa' batuur, ma fe' ao-'temef. In nsaun neu oe hani' naan, rait in nkui oe neu in a'nai oe, oke te in nsae nfain.
17Oras bi Ripka nsae nfani te, nai' Abraham in ate naan naen neem ansenu. Rarit in ntoti mnak, “Parmisi, tua! Mfee maan kau oe he au iun aan akre'o.”
18Rarit bifee munif naan nataah am nak, “Reko, tua!” Rarit in nasanut in a'nai oe naan rabah, ma nfeen ate naan he niun. 19Ninu nrair on nana te, bifee munif naan na'uab am nak, “Maut he au 'kui oe he u'inu' ho bikaes unta sin. Maut he sin nninun tar namsenan.” 20Rarit in nnao n'opa' oe nesif naan nbi 'bai oe. Rarit in nsae-nsaun he nkui oe na'ko oe hani' naan, ma na'inu' unta sin ok-oke', tar antea namsenan. 21Nai' Abraham in ate nana nhake ma nta'-taa' kuun, mes ankius narek-reko' ri'feot munif nana nbiur. In naten-tenab am nak, “Uisneno npiir je ji, es re' ia, oo?”
22Unta sin ok-oke' ninun tar namsenan. Onaim ate naan naiti krene mnatu re' sin nati' te ntao goe nbi sin paan kein, ma niti mnatu paasn es ma nanitib bifee munif naan in a'niimn ein nua sin.Uab Ibrani nak ‘krene mnaut panaf naan in ma'feen ii, sekel steen es (es re' gram nee)’. Rarit, niti mnaut nua' ein naan sin ma'feen kein ‘sekel bo' es (natai nok gram nautn es bo' es am haa)’. 23Rarit ate naan nataan am nak, “Ho ama' in kaan ee, sekau? Karu reko te, mabe' ia au 'tuup a'tahan 'bi ho ama' in umi.”
24Onaim bifee munif naan, nataah am nak, “Au ama' kaan ee, nai' Betuel. Au na'i, es re' nai' Nahor. Au be'i, es re' bi Milka. 25Anbi hai uum je nmui' hara' tupa neu ki. Ma nmui' huun neu ho mui't ein.”
26Rarit ate naan na'ruri' ma na'bees neu UISNENO. 27Onaim in na'uab am nak, “Pures ma bo'is neu Uisneno! Usi' nfei ranan neu kau, tar antea au uteef ok au aam usi' in nonot-asar sin anbin ia. Nok ranan naan, Uisneno nakrira' In neken arekot neu au aam usi', nai' Abraham ii, ma najarib in rais manba'an neu kau.”
28Rarit bifee munif naan naen anfain rabah, he natoon rasi naan neu in uum je nanan. 29-30Bi Ripka in naof ee kaan ee, nai' Laban. Oras in niit mnaut ein, ma nneen bi Ripka in uaban nana te, nai' Laban naen anpoi rab-raab, he nateef nok ate, re' nhaek nabaar fe' nok in bikaes unta sin npaumaak oe hani' naan. 31Rarit nai' Laban na'uab am nak, “Aam! UISNENO neik ko mtea ia goen nok ao-mina'. Onaim kais amhaek mubaar ambi ia. Au uskau he tnao teu hai umi. Hai mibarab ke'en, ma bukae neu ko ma neu ho unta sin.”
Nai' Abraham in ate ntaam antoit bi Ripka
32Rarit nai' Abraham in ate naan nnao natuin nai' Laban, he nnaon neu nai' Betuel in umi. Nai' Laban sin nasanut anturun sin baer ein na'ko unta sin. Rarit sin na'eku' unta sin nok huun. Sin imsa' nekin oe he ate naan nok in aok-biak ein nafanun. 33Oras sin n'ator bukae nbi mee, ate naan nak, “Hai he mbukae, tua. Mes nahuun na'ko naan, au 'toit mainuan a'kre'o he utoon aan hai sairt ii fe'.”
Onaim nai' Laban nataah am nak, “Neo! Reko, tua.”
34Ate nana na'uab am nak, “Au re' ia, hi na'i nai' Abraham in ate. 35UISNENO nfee tetus nathoe neu au aam usi', tar antea in nmui' batuur-batuur. Uisneno nfee ne muti'-mnatu', ate (et bifee ma atoni'), ma mu'it mfau-besi, es re': bijae, bikaes unta, bikaes keledai, 'bibi, ma 'bib-kase. 36Oras au aam usi' ma au ain usi' namnasin on nai te, ain Sara' nahoni' naan ri'an moen jes. In es re' he ntoup aam usi' Abraham in pusaak ein ok-oke'. 37Onaim aam usi' Abraham nreun kau he 'suup ak, ‘Ka nabei' fa he au 'ait bifee munif Kana'as, he usaob ee nok nai' Isak. 38Mes au ro he ait bifee munif na'ko au aam usi' in nonot-asar sin, he njair nai' Isak in fee.’
39Rarit au utaan au aam usi' m'ak ‘Mes on mee karu ri'feot munif naan ka nroim fa he neem nok on ia?’
40Rarit in nataah am nak, ‘UISNENO re' au utuin In roim Ne piut naan, of anreek In ameput na'ko sonaf neno-tunan he nfei ko ranan, he ho bisa muteef mok ri'feot munif, re' he njair au aanh ee in fee. 41Mes karu au nonot-asar sin ka nromin fa he nkonan ri'feot munif naan he neem nok ko on ia te, ho supat ia ka naah ko fa.’
42Onaim, fe' ena au uum a'tea oe hain ee te, au 'onen a'bi au nekak, ak, ‘UISNENO re' au aam usi' Abraham in Usif. Mturun amfei kau ranan, maut he au sairt ii ntea ma upein in afan nesan arekot. Onaim, maut he au uteef ok nai' Isak in fee nbi bare ia. 43Usi', au 'haek et oe hain ii ninin. Ma ri'feot muinf ein neman na'ko kota he nkuin ma nsuun oe nbi ia. Onaim, au 'toit on nai: Karu au u'uab ok bifee muinf es, ak, “Parmisi, tua! Karu reko te, musanut ho 'nai oe jan he au 'iun aan akre'o.” 44Karu in nataah am nak, “Reko, tua! Ma au of u'inu' ho unta sin imsa'.” Naa, re' naan njair tanar nak, bifee munif naan es re' Uisneno Ho mpiir je njair nai' Isak in fee!”
45Au ka 'onen urair fa fe' te, bi non Ripka neem neik in a'nai oe, ma nkui oe nbi oe hani' naan. Oras in nsae nfain, au 'toit ak, ‘Parmisi, tua! Mfee maan kau oe he au iun aan akre'o.’ 46Onaim in nasanut in a'nai oe naan rabah, am nak, ‘Reko, tua! Maut he au 'kui oe he u'inu' ho bikaes unta sin.’ Rarit au 'iun, ma au bikaes unta sin imsa' ninun.
47Rarit au utaan ee m'ak, ‘Ho ama' in kaan ee, sekau?’
Onaim in nataah am nak, ‘Au ama', es re' nai' Betuel. Au na'i, es re' nai' Nahor. Ma au be'i, es re' bi Milka.’ Rarit au ukrein je nbi in panan, ma uniit be niti mnatu' paasn es.
48Onaim au u'ruri' ma u'bees 'eu Uisneno, m'ak ‘Pures-bo'is neu Uisneno! Usi' nfei ranan neu kau, tar antea au uteef 'ok au aam usi' in nonot-asar sin anbin bare ia. Ma au msa' uteef urair 'ok nai' Isak in fee.’ 49Onaim oras ia, karu sin ama arki mneek au aam usi' Abraham ate, mitoon kau kninu'. Ma karu kah fa te, mitoon kau kninu' msa'. Maut he au uhiin ak, au he 'moe' on mee.”
Bi Ripka in nonot-asar sin antoup oko'
50Ate naan na'uab anrair on nana te, nai' Laban ma nai' Betuel natahan am nak, “Karu UISNENO es an'ator on nana te, hai he mak saa' ntein. 51Bi Ripka es ia. Mok ne nnao nai. Maut he in njair na'i nai' Abraham in nanef, tatuin saa' re' UISNENO n'ator nani.”
52Anneen on nana te, nai' Abraham in ate naan, na'bees antea afu, ma ntoit makasi neu UISNENO. 53Onaim in nait napoit noni-mnatu' ma noin muti', ma baer paken amasat, rarit anfee sin neu bi Ripka. In imsa' anfee neu bi Ripka in naof ma ainaf ok-sonu' re' ma'osa'. 54Rarit nai' Abraham in ate naan, ma in aok-bian sin, nbukaen bu'-bua'. Rarit sin ntupan nbin naan. Noka' on nana te, sin nfenan. Rarit ate naan natoon neu uim tuaf ein am nak, “Au 'toit mainuan he mkonan kau, karu reko te, hai mfain nai oras ia meu au aam usi'.”
55Mes bi Ripka in naof ma in ainaf nak, “Hi mmanaap mi'sek-seke' he saa'? Maut he bi Ripka namaik naan nok kai neno bo' es a'saa'. Rarit na' hi mkoen om mok ne.”
56Mes ate naan nataah am nak, “Koi, ain! Kaisa' mtahan amtein kau! UISNENO nturun anrair kau, tar antea au uteef a'rair ok nai' Isak in fee. Onaim ain, hi mifetin kai he hai mfain ma meik rasi ia neu hai aam usi'.”
57Onaim sin nataah ate naan nak, “Hena te, on nai! Hit taskau bi Ripka he tataan teu ne. In nroim ni, on mee?”
58Onaim sin nhaman bi Ripka ma nataan ee mnak, “Ripka! Oras ia, et re' ho. Ho mroim he mok main atoni' ia, oo, ai' on mee?”
Rarit bi Ripka nataah am nak, “Au 'roim he 'ok, tua.”
Nai' Isak ma bi Ripka nmatsaon
59-60Rarit sin nafetin bi Ripka, ma in ate re' n'uurs ee na'ko in an-ana', he nnaon bu'-bua' nok nai' Abraham in aten naan. Onaim sin naseon bi Ripka neikin tetus athoen, am nak, “Ripka! Maut he reko te, Uisneno nfee ko anah mfa-faun, he ho sufam-ka'um sin namsa'in nifun-nifun. Ma hai msa' mifneek henati' ho sufam-ka'um sin niis sin musun!”
61Rarit bi Ripka nok in ate naan, sin nakbua' sin abrua' ein, ma nsaen bikaes unta, ma nnao nanin, natuin nai' Abraham in ate sin.
62Nai' Isak natua et pah Negep. Oras naan, in fe' anfain neem na'ko oe hani' Beer Lahai Roi. 63Neon maeb es ate, in npoi na'ko in tenas he nna-nao kuun. In nait in matan ma, napen-peen kuun on nana te, in niit unta pukn es annaon neman.
64Oras bi Ripka nkius niit nai' Isak te, in nsaun rabah na'ko in unta. 65Onaim in nataan nai' Abraham in ate nana mnak, “Aam, atoni' re' annao neem re' ne, sekau?”
Ate naan nataah am nak, “Nai' Isak es re' ne.” Onaim bi Ripka nait in po'uk ma nsakteun he nkuub naan in human.
66Rarit, ate naan natoon rasin naan ok-oke' neu nai' Isak. 67Onaim nai' Isak neik bi Ripka ntaam neu in ainf ee tenas. Sin nua sin nmatsaon. Nai' Isak nneek niis bi Ripka. Es nana te, in ka nsusa ntein fa heen neu in ainf ee nmaet.
Nai' Abraham ansao ntein
251Nai' Abraham ansao ntein bifee jes, kaan ee, bi Ketura. 2Bi Ketura nahoni' ri'aan ein re' ia: nai' Simran, nai' Yoksan, nai' Medan, nai' Midian, nai' Isbak, ma nai' Sua. 3Nai' Yoksan in aanh ein, esan re' nai' Seba ma nai' Dedan. Nai' Dedan in suufk ein, esan re': atoin Asuras sin, atoin Retus, ma atoin Reumas. 4Nai' Midian in aanh ein esan re': nai' Efa, nai' Efer, nai' Henok, nai' Abida ma nai' Erdaa. Sin ok-oke' re' ia, ain Ketura in sufan.
5-6Oras nai' Abraham nmoin fe', in nbati nrair neu ain Hagar ma ain Ketura sin aanh ein, es-es ate nok in a'mu'in. Rarit, in nreun sin, he nnao natuan nbin pah Kana'an ntoom pasa' neon saet, he sin na'roon na'ko in anah nai' Isak. Mes in baer pusaak ein ok-oke', in nnona' sin neu nai' Isak.
Nai' Abraham nasaeb on
7-8Nai' Abraham anmaet oras in nmoin naan toon nautn es bo' hitu mniim (175). 9-10Rarit in anah nai' Isak ma nai' Isma'el nsuub ee nbi nuat Makpera, re' npaumaak kuan Mamre. Unu' te, nai' Abraham ansoos po'on naan na'ko atoin Hetes es, re' in kaan ee nai' Efron, nai' Sohar in anah. Sin nsuub nahunun ain Sara' nbi nuat naan. 11Nai' Abraham anmate nrair. Uisneno nfee tetus athoen neu nai' Isak ma in nmoni nbi tetus ao-mina' ma mamut. Oras naan, nai' Isak natua npaumaak oe hani' Beer Lahai Roi.
Nai' Isma'el in sufan
12Nai' Isma'el in reetn ii on nai. In re' naan, nai' Abraham nok in fee tnana' ain Hagar sin anah. Ain Hagar naan, ain Sara' in ate na'ko pah Masir. 13-16Nai' Isma'el in an-moen ne tuaf bo'es am nua. In aanh ein esan re' ia, nmaktun-tuin ein na'ko moen unu ntea aheet susu, esan re': nai' Nebayot, nai' Kedar, nai' Atbeel, nai' Mibsam, nai' Misma, nai' Duma, nai' Masa, nai' Hadat, nai' Tema, nai' Yetur, nai' Nafis, ma nai' Ketma. Ri'an monen re' ia, sin nfanin aam uuf neu too pah bo'es am nua, es-es ate, nmui' kuun in pah. Sin nakanab sin pah, es-es ate natuin sin be'i-na'i sin kaan keni.
17Nai' Isma'el anmaet oras in nmoin naan toon nautn es bo' tenu mhiut (137). 18Mes in suufk ein naan, anmamusun es nok es. Rarit sin npe'en ma natuan nbaits ok nmurai na'ko Habira tar antea Sur, re' anmanaak nok pah Masir, nkono ntean pah Asur.aReta' Ahun-hunut 16:12
Reta' na'ko nai' Esau ma nai' Yakop
19Nai' Abraham in anah nai' Isak in reetn ii, es re' ia. 20Oras nai' Isak ansao bi Ripka, nai' Isak nmoin naan toon bo' haa. Bi Ripka in aamf ee, es re' nai' Betuel. In naof ee, es re' nai' Laban. Sin re' naan atoin Aram, na'kon pah Padan Aram.*Padan Aram naan, es re' pah Mesopotamia, et pah Siria aon-bian pasa' ponain.
21Bi Ripka ka nahoni' fa. Etun nai' Isak an'onen ntoit UISNENO he nfei bi Ripka in apun. UISNENO nneen in onen naan, es na' bi Ripka na'apu'. 22Bi Ripka nnaben ate, in na'apu' ri'an koen. Ri'aan ein nana nmasaapn ein piut nbi sin ainf ee tain. Onaim bi Ripka natenab am nak, “Nansa'am es ri'aan nua ein ia, on re' ia?” Rarit in nataan neu UISNENO.
23Ma UISNENO nataah ee, mnak,
“Anbi ho aup maan, anmui' naan ri'ana' nua re' of he njarin uuf nua' re' sin of anmamusun piut-piut.
An muin aan of na'be'i nneis na'ko aan uun aan.
Ma taatf aan of anjair ameput neu in orif.”
24Oras in neon ne ntea te, bi Ripka nahoni' ri'an koen. Monen oke'. 25Ahuun te me'-me'e, ma in aon ee ma'funu'. Es na' sin nakaan be nai' Esau (re' he noi on re' kata es, re' in a'moufn ii ‘ma'funu'’).
26Rarit na' in orif. Mes oras in npoi naan in nnaa' in taatf ee in haen tikan. Es na' sin nakaan be nai' Yakop (re' he noi on re' kata es, re' in a'moufn ii ‘haen tikan’). Oras nahoni' sin ate, nai' Isak nmoin naan toon bo' nee jen (60).
Nai' Esau nnona' in hak an-moen unu
27Oras ri'an koen nana na'naen, nai' Esau njair asekot. In nroim he natua nbi nasi. Mes nai' Yakop atoin ata'as. In nroim he nbi-bi ha umi. 28Nai' Isak biasa nroim he neuk siis fui. Es nana te, in nneek nanes-nesib nai' Esau. Mes bi Ripka nneek nanesib nai' Yakop. Nai' Esau ntoit oef na'ko nai' Yakop
29Neot es, oras nai' Yakop nahaan oef aknaa', nai' Esau nfain neem na'ko sekot. In nhae nmaet ma namnaah anmate msa'. 30Onaim in natonan nai' Yakop am nak, “Ako! Ho msoon maan kau oef me'-me'e re' ho muhaan ee naan. Maski kre'-re'o, he au ha'tain! Au umnaah ka ubei' fa heen.” (Etun sin nteek ee te Edom, re' he noi on re' kata es, re' in a'moufn ii, ‘me'e’.)
31Rarit nai' Yakop nataah am nak, “Reko, taat honi'. Mes karu ho mfee kau ho hak an-moen unu naan fe'!”Tatuin sin harat, an-moen uun aan, nfani nsenu' in amaf, ma in es re' npaar pusaak anneis na'ko in oirf ein ok-oke'.
32Onaim nai' Esau nataah am nak, “Ahh. Ma on saa'na' es re' hak an-moen uun gui! Ho mpaar. Au umnaah ka ubei' fa heen. Ho msoon maan kau oef rabah he meik je neem. Au he uah heen.”
33Mes nai' Yakop na'uab anteni' mnak, “Airoo, taat honi'. Mpao kre'-kre'o. Ho msuup fe' mak, ho mnona' kau hak naan.” Onaim nai' Esau nsuup on re' naan. 34Rarit nai' Yakop ansono nfeen ee oef knaa' naan ma nfee ne nok utunu'. Nai' Esau nbukae nrari te, in nfeen annao kuun.
Nok ranan naan, nai' Esau nnona' nain in hak an-moen unu.
Nai' Isak ma usif Abimerek
261Neot es, amnaahs ii ntaman pah naan, on re' amnahas oras nai' Abraham anmoin fe'. Onaim nai' Isak ntoit he karu reko te usif Abimerek, atoin Firistin sin usif, nfee ne mainuan he in natuan nbi kuan Gerar. 2In nmoe' on re' naan, natuin UISNENO nakriir On neu ne, mnak, “Ho kais amnao meu pah Masir. Au of ukrira' ko bare 'teta'. 3-4Karu ho mutua on re' atoin anao-amnemat nbi bare naan, Au of ok ko, ma 'fee ko teuts am athoen huma'-huma'. Au of a'moe' ho suufm ein amfau-rutu on re' kfuun ein et neno. Ma Au 'fee neu ho sufam sin pah re' ia ma in kuan ein oke'. Na'ko ho sufam-ka'um sin naan, of are' uuf-uuf nbi pah-pinan ia napenin teuts am athoen. Nok ranan naan, Au uteaba' Au rais manba'an ok ho ama' nai' Abraham. 5Au 'moe' on re' ia, natuin ho ama' natuin Au romik, Au prenat, ma Au atoran.” 6Onaim nai' Isak natua ntahan nbi kuan Gerar.
7Bi Ripka naan mamasa'. Onaim oras atoin ein re' nbin bare naan niit ee, sin nmaktaan ein nok ne. Mes nai' Isak nataah am nak, “Bi Ripka naan, au feto'.” In namtau karu in nmanaku nak in fee ja te, atoin ein naan of anroor goe ma ntoup neik bi Ripka. 8Nai' Isak natua suuk a'roo nbi naan. Neot es, uisf ee nasneku' niit nai' Isak nok bi Ripka na'ko in eno sneer. In niit sin anmahoon fee-mone. 9Onaim in nreek tuaf he nnao no'en nai' Isak, ma nakain ee mnak, “Isak! Au uhiin urek-reko 'rair, bifee naan, ho fee ja! On nai te, neu sa'am es ho mak ho feto'?”
Onaim nai' Isak nataah am nak, “On nai, aam usi. Au umtau karu au utoon am 'ak au fee ja te, kais-kaisa' biak ein nroor niis kau.”
10Rarit uisf ee nataah am nak, “Karu nmui' tuaf anbi re' ia re' ntuup nok ho fee, ho ro he musaan kai! Nansa'am es ho mmoe' on nana neu kai?”
11Rarit nai' Abimerek namnaub neik haan ma'tani' neu in too ngguin am nak, “Hi arki mimnau rek-reko! Sekau-sekau re' nmoe' re'uf neu atoni' ia ai' in fee, au of a'hukun u'mate.”
Sin nmatoena' oe hain ein
12Oras naan nai' Isak narene nbi pah naan. In napein in reen ne aaf kein nfain no nautn es, natuin UISNENO nfee ne tetus. 13In a'mui'n ein na'baab ok piut, tar antea in nfain atoin amu'it batuur-batuur. 14In bijae, 'bibi, ma 'bib-kase nma'baab ein amfaun. In ameupt ein amsa' namfaun. Tar antea atoin Firistin sin seor natenab re'uf neu ne.
15Unu' fe, nai' Isak in amaf nai' Abraham sin nhanin oe hani' mfaun. Mes oras ia, atoin Firistin sin nkuub nareu' oe hain ein naan nekin afu.
16Rarit usif Abimerek na'uab nok nai' Isak am nak, “Isak! Reko nneis ho mnao musaitan hai pah ii nai. Hai mkis-kisu te, ho ma'tain mi, nnesi nrair kai.”
17Rarit nai' Isak nnao nasaitan kuan naan, ma nfain natua nbi karopu mnera' Gerar. 18Onaim in nhain nafani' oe hain ein re' sin nkuub sin naan. Ma in nakanab oe hain ein naan, natuin kaanf ein re' unu' te in aamf ee nakanab anrair sin.
19Oras nai' Isak in ameupt ein nhanin oe nbin mnera' Gerar naan te, sin nhain napein oe maat es, re' nasfurak npoi. 20Mes atuuks ein na'ko Gerar anmatoen nok nai' Isak in atuuks ein, natuin oe hani' naan. Sin nak, “Ia hai oe!” Es na' nai' Isak nakanab oe hani' naan Esek, re' in a'moufn ii, ‘matoes’.
21Rarit nai' Isak in ne, nhain oe jes anteni'. Mes sin nmatoen ntein ein, natuin oe hani' naan. Es na' nai' Isak nakanab oe hani' naan Sitna, re' in a'moufn ii ‘anmaraab nein’.
22Rarit in nasaitan bare naan, ma nhani ntein oe hain es. Neot re' ia, sin ka nmatoen fa. Es na' nai' Isak nakanab oe hani' naan Rehobot, re' in a'moufn ii ‘baer mainuan’. Ma in na'uab am nak, “Oras ia, Uisneno nfee kai bare he mitua mbi baer mainuan ia. Anbi ia te, na' hai bisa mimsai' ma mi'baab om.”
23Na'ko nana te, nai' Isak sin nnao n'anin Beer Seba, he natuan nbin naan. 24Mabe' nana, UISNENO nakriir On neu ne, ma na'uab am nak, “Isak! Au re' ia, ho ama' nai' Abraham in Uisneno. Onaim, kais mumtau, natuin Au 'pao ma 'panat ko. Au of a'fee ko teuts am athoen. Ma ho sufam-ka'um sin of na'baab ok amfaun. Au 'moe' on re' ia, natuin Au rais manba'an ok ho ama'.”
25Rarit nai' Isak anbaik fatu he nafena' mei fuat anbi naan. Onaim in ntoit makasi neu UISNENO nbi bare naan. In natua nbi naan, ma in ameupt ein nmurai nhanin ntenin oe.
Usif Abimerek ma nai' Isak nmaraem ok
26Oras naan, usif Abimerek neem na'ko kuan Gerar. In nok in soob reko nai' Ahusat, ma in meo pa'e nai' Fikor, neman ma nateef nok nai' Isak. 27Onaim nai' Isak nataan am nak, “Aam usi'! Unu' te hi mriu' kai mpoi mi'ko hi pah. Onaim oras ia hi iim he minsaa' amtein?”
28Rarit sin natahan am nak, “On nai! Oras ia hai mihiin mak Uisneno npao ma npanat ko, anhao ma nfait ko. Natuin rasi naan, hai miten-tenab ate, reko nneis hit nua kit tahakeb rais manba'an. Ho msuup am mak, 29hi of ka mmoe' fa rais re'uf neu kai, on re' hai msa' ka mmoe' fa rais re'uf neu ki. Batuur hai neekm ein reko mok ki. Es na' neon goes ii, hi misaitan hai pah ii nok mamut. Hai mihiin batuur-batuur, UISNENO es anfee ki tetus.”
30Rarit nai' Isak nfesat neu sin. Sin nbukaen bu'-bua'. 31Anmeu nfiin on nana te, sin nsupan. Onaim nai' Isak nafetin sin he nfanin nok mamut.
32Neno naan, nai' Isak in ameupt ein neman ma natonan am nak, “Aam! Hai mipeni mrair oe.” 33Rarit nai' Isak nakanab oe hani' naan Seba, re' in a'moufn ii nak ‘supat’. Onaim sin nakanab kota naan Beer Seba ntea oras ia.*Anbi uab Ibrani, Seba in a'moufn ii nak ‘supat’, ai' ‘hiut’, ai' ‘ua reko’. Anbi uab Ibrani Beer in a'moufn ii nak ‘oe hani'’.
Nai' Esau nsao bifee nua na'ko uuf a'teta'
34Nai' Esau nmatsao, oras in nmoin naan toon bo' haa. In nsao bifee nua na'ko uuf atoin Hetes. Es kaan ee, bi Yudit, nai' Beri an-feto. Es antein, kaan ee bi Basmat, nai' Eron in an-feto. 35Bifee nua' ein naan nasusab nai' Isak ma bi Ripka.
Bi Ripka napoi aam Isak he nfee tetus neu nai' Yakop
271Oras nai' Isak namnasi nrair, in maatk ein ankupu nmaten. Onaim in no'en in an-moen unu re' in nneek niis ne ji, mnak, “Esau! Ho uum fe'!”
Nai' Esau nataah am nak, “Aam, saa'?”
2Nai' Isak natoon ee mnak, “On nai! Au umnais jen. Au ka uhiin fa au neno 'maten. 3Onaim, mait ho baer seokt ein naan, mnao nai he mseok maan kau mui' fui jes. 4Rarit ho muhaan maan kau mnaah amin-minat re' au 'romi, rait meik je neem. Au 'uah a'rari te, au 'fee ko tetus. Ma karu au 'fee 'rair ko tetus ate, au 'mate msa' reko.”
5Rarit nai' Esau nnao nseok. Mes bi Ripka nneen niit nai' Isak in uaban naan. 6Rarit bi Ripka natonan nai' Yakop am nak, “Hoe, Ako! Mneen rek-reko! Fe'ena au 'neen ama' na'uab nok nai' Esau, mnak: 7‘Ho mnao mseok maan kau mui' fui jes, he muhaan ee namin-miin neu kau. Karu au 'uah a'rari te, au 'fee ko tetus nbi UISNENO In matan.’ 8Onaim, ho mneen rek-reko! Au u'uab saa' ate, mutuin. 9Oras ia, mnao nai meu hit a'bib-kaes ne, mpiir maan a'bib tiup apokat nua. Mroor sin, ma mait meik sin siis kein naan neman neu kau. Au of uhaan sin utuin ho ama' in romin. 10Karu au uhaan urari te, ho meik sin neu ho ama' he in nbukae. Rarit in nfee ko tetus fe', hena' in nmaet. Nok ranan naan, ho es mupein teuts ee. Ka ho tata' fa.”
11Mes nai' Yakop na'uab nok in ainf ee mnak, “Ain! Mes nai' Esau in aon ee ma'funu'. Au aok ii kahaf! 12Kais-kaisa' ama' nreo' au aok ii, ma in nahiin nain nak au upoi. Onaim in kaas kau!”
13Onaim in ainf ee nak, “Ako. Kais neek maan nabait. Anbain he au es a'ator! Karu ho ama' nkaas ko, maut he au es usaah. Oras ia, mnao nai he mroro 'bibin naan.”
14Rarit nai' Yakop nnao npiir nana 'bibin naan, onaim in nroor sin, ma neik sin siis kein neu in ainaf. Onaim bi Ripka nahaan sin namin-minan on re' nai' Isak in romin. 15Rarit bi Ripka nnao nait nai' Esau in baer paken re' namaas, nfeen nai' Yakop sin he npaek. 16In n'aum nai' Yakop in a'niim kein ma in neon, npaek pasu 'bibi naan. 17Rarit in nfee sisi mtaas ein naan nok utunu' neu nai' Yakop. Nai' Isak nfee tetus neu nai' Yakop
18Rarit nai' Yakop neik sisi mtaas ein naan neu in amaf. In na'uab am nak, “Aam! Au uum een.”
Nai' Isak nataah am nak, “Hoe! Ho sekau ko?”
19Onaim nai' Yakop nataah am nak, “Au re' ia, ho an-moen unu', nai' Esau! Au 'tao utuin ho rekat. Mfeen nai he mbukae. Au uhaan sisi na'ko mui' fui re' au 'heek aan. Mbukae, hena' rarit mu'uab amfee kau tetus!”
20Rarit nai' Isak na'uab am nak, “Ho ma'tain, oo! Ho mseok rabah ji!”
On nai te, nai' Yakop nataah am nak, “Au upein rabaah, natuin UISNENO re' ama' ho mu'bees meu Na ji, es anturun ma nbaab kau.”
21Onaim nai' Isak nhaman nai' Yakop am nak, “Ho mpaumaak kau fe', he au 'reo' 'iit ko! Nai' Esau es re' ia, oo?”
22Rarit nai' Yakop nsiri' ntaam ma npaumak-maak in amaf. Onaim a'naef ee nreo' goe, ma na'uab am nak, “In haan ii, on re' nai' Yakop in hanan! Mes in a'niim ii, on re' nai' Esau in a'niman.” 23Mes nai' Isak ka nahiin fa nai' Yakop natuin in a'niim nein ma'funu' on re' nai' Esau. Mes oras in he nfee tetus neu nai' Yakop, 24in nataan antein am nak, “Ho re' ia, nai' Esau batuur-batuur aa, oo?”
Onaim nai' Yakop nataah am nak, ‘Batuur, tua!”
25Rarit nai' Isak na'uab am nak, “Ho mnona' sisi naan he au 'euk. Rarit na' au 'fee ko tetus.” Onaim nai' Yakop ansoron sisi ma tua-min-kase neu in aamf ee, ma in nbukae. 26Rarit in aamf ee na'uab am nak, “Airoo. Mpaumaak uum he mhoo ma mneek maan kau.”
27Oras nai' Yakop npaumaak he nhoo ma nneek in aamf ee te, nai' Isak nafoi nahiin nai' Esau in paek ne foo kein. Rarit in nfee tetus neu nai' Yakop am nak,
“Au aanh ii in foo ni, on re' mnera' huun re' UISNENO nasanu' tetus,
28Maut he Uisneno nasanu' pinis na'ko neno,
he namriab ma nasnaub ho renen!
Maut he In nfee ko pena'-maka' nho-hoen,
ma ho poo' anggor sin nafuan nho-hoen.
29Uuf-uuf of anrarin ho aten sin,
Ma uuf-uuf na'ko pah-pah of na'ruri' ma nhormaat ko.
Maut he ho muprenat ho aom-bian sin ok-oke',
ma sin arsin of anri'tuun nbin ho matam.
Sekau es re' nkaas ko, sin napenin kasat.
Mes sekau es anfee ko tetus, sin napenin tetus amsa'.”
Nai' Esau nfain neem ma ntoit tetus na'ko nai' Isak
30Oras nai' Isak anfee nrair tetus, ma nai' Yakop fe' npoi nasaitan in aamf ee te, in tataf nai' Esau nfain neem ma neik mui' fui re' in nheek naan ee. 31Onaim in nnao nahaan ee, rarit in neik je neu in amaf. In na'uab am nak, “Aam! Mfeen he mbukae nai. Au uhaan urair siis fui re' au 'nao 'seok aan. Mbukae mrari te, mfee kau tetus.”
32Nai' Isak naskeek. In nataan am nak, “Hoe! Ho sekau ko ntein?”
Rarit nai' Esau nataah am nak, “Au nai' Esau kau! Au ho an-moen unu'.”
33Onaim nai' Isak na'ta'i. Rarit a'naef ee nataan am nak, “Karu on nana te, fe'ena sekau es re' neik kau sisi ma au 'euk? Au 'eku 'rair, ma 'fee 'rair tetus neu tuaf naan. Ma au ka ubei' fa he 'heer ufani' tetus re' au 'fee je naan.”
34Anneen in aamf ee na'uab on nana te, nai' Esau neek ne nameen, ma nkae npin-pinus. Ma na'aub naher-heer am nak, “Kooi, aam! Mfee kau tetus amsa', tua!”
35Mes nai' Isak nak, “Ho ori' neem am napoi nrair kau, ma nabaak naan ho tetus.”
36Rarit nai' Esau na'uab am nak, “In napoi kau no nua goen. Nahunu te, in napoi kau ma ntoup naan au hak an-moen unu. Oras ia, in napoi ntein ma ntoup naan au tetus. Etun in kaan ee ‘Yakop’. Mes, ho mmui' tetus bian antein he mfee kau, oo?” (Kanaf Yakop in oet ni ‘nnaa' haen 'tikan’. Mes in oten bian ‘apoit’.)
37Rarit nai' Isak nataah am nak, “Au u'ratan a'rair ho ori' njair ho usi'. Ma in aok-bian sin oke', njarin in ate-ate sin. Au 'fee ne pena'-maka nho-hoen, ma hau fua anggor nho-hoen amsa'. Onaim, Esau! Oras ia au he 'fee ko tetus saa' antein?”
38Anneen on nana te, nai' Esau noik aamf ee piut am nak, “Aam, ho mmu'i haa tetus mese' aa, oo? Au 'tebes, ho of ammu'i mtein bian. Maski an-ana' msa' reko!” Onaim in nmurai nkae ntein.
39Rarit nai' Isak nataah anah nai' Esau, mnak,
“Ho 'moin maan of na'roo na'ko reen amriat ein,
ka tiit fa pinis nsaun na'ko neno he napeet ho afun.
40Ho suin aan of es anfee ko he mmoin.
Mes maski on mee-mee msa', ho mjair ate neu ho ori'.
Suma karu ho mraban mubei' je, of na' ho mufetin maan om mu'ko in a'niman.”
Bi Ripka nreun nai' Yakop he naen
41Nai' Esau nato'on nai' Yakop re'-re'uf, natuin nai' Yakop nasiik naan in tetus. Mes in natenab am nak, “Ka' roo fa te, ama' nmaet. Onaim, au 'pao. Bee't ee oke' te, au 'roro!”
42-43Oras bi Ripka nneen nai' Esau in sarit naan, in no'en nai' Yakop am nak, “Ho mneen rek-reko! Ho tata' nareon anrair he nbaras in neek menas. In he nroor niis ko. Onaim, ho maen nai meu ho baba' nai' Laban et Haran. 44Mnao mutua mtahan ambi ne, tar antea ho tata' in neek ne nmuni'. 45Karu in nnikan nain saa'-saa' re' ho mmoe' sin neu ne te, au of a'reek tuaf he neit naan ko. Natuin au ka 'roim fa he unekun au aanh ein nua sin no mese' nain.”
46Rarit bi Ripka na'uab nok nai' Isak am nak, “Au 'renan nai' Esau in fee nua' ein re' na'kon atoin Hetes sin ia! Karu nai' Yakop ansao ri'feot munif Hetes, reko nneis au 'maet nai.”
Rarit nai' Isak no'en nai' Yakop, ma nfee ne tetus ma fainekat am nak, “Mneen rek-reko! Ho kaisa' msao bifee munif na'ko pah Kana'an. Mes ho mnao meu Padan Aram, meu ho na'i nai' Betuel in umi. Ho mnao ma msao ho baba' nai' Laban in an-feot goes. Maut he Uisneno re' Akuas isat naan, es anfee ko tetus, he ho anah-upuf sin namfaun, ma ho sufam-ka'um sin anfain uuf-uuf amfaun re' ma'tain ein. Maut he Uisneno In rais manba'an neu nai' Abraham naneet neu ko, ma neu ho sufam-ka'um sin. Maut he ho mpaar pah ia, re' Uisneno nba'an anraar je neu nai' Abraham.” Na'uab anrair on nana te, nai Isak nafetin nai' Yakop he nnao neu Padan Aram, neu in babaf nai' Laban ma na'if nai' Betuel sin umi.
Nai' Esau nsao nai' Isma'el an-feot goes
6Nai' Esau nneen, nak nai' Isak nfee nrair tetus neu nai' Yakop, ma ntaar ee he kais ansao ri'feot munif na'ko pah Kana'an. In nneen amsa' nak in aamf ee nreun goe he nnao nsao baabf ee an-feot goes et Padan Aram. 7Rarit nai' Yakop natuin in amaf ma ainaf sin fainekat, onaim in nnao neu Padan Aram.
8Nai' Esau msa' nahiin nak, in aamf ee ka nroim fa in fee ngguin na'kon pah Kana'an. 9Onaim nai' Esau nnao neu in aam kouf nai' Isma'el, rarit in nsao nai' Isma'el an-feto bi Maharat. Bi Maharat naan, nai' Nebayot fetof.
Nai' Yakop namnei nbi Betel
10Rarit nai' Yakop annao nasaitan Beer Seba neu kuan Haran. 11Oras manse nmouf, in ntea baar jes, ma in ntuup anbi naan. Oras in he ntuup ate, in nait faat goes he n'aka'nunu'.
12Mabe' naan in namnei. In niit era' fua' es re' in tuun ne nasnait on anbi neno. Rarit Uisneno In ameput neno-tunan sin nsae-nsanun nbin erak naan. 13Anbi mneit naan, nai' Yakop niit UISNENO nhake nbi in abnapan, rarit In na'uab am nak, “Au re' ia, UISNENO, ho na'i nai' Abraham ma ho ama' nai' Isak sin Uisneno. Au of a'fee ko pah ia neu ko ma neu ho sufam-ka'um sin. 14Ho sufam-ka'um sin of amfaun on re' skuku'. Ma sin of ansei jok ma nbaits ok neun bare-bare. Na'ko ho sufam-ka'um, are' uuf-uuf nbi pah-pinan of napenin tetus. 15Mumnau murek-reko'! Ho mnao meu mee-mee jah, Au ok ko, ma 'panat ko. Au of 'eik ko mfain meu pah ia. Au ka 'konan ko fa mmees. Ma Au of uteaba' rais manbaa'n ein re' Au 'fee ko sin.”
16Oras nai' Yakop anfeen na'ko tupas naan, in na'uab am nak, “Au fe' uhiin ak, UISNENO msa' et bare re' ia!” 17Ma in namtau. Onaim in natenab am nak, “Koeh! Ma bare ia nmoe' kau m'au fuun kein natoron. Namneo-namneo, Uisneno In uum ji et re' ia! Ma eno' he ttaam teu sonaf neno-tunan, es re' ia.” Nai' Yakob na'ruri' ma na'bees neu Uisneno nbi Betel
18Kik-kiku te, nai' Yakop anfeen. Rarit in nait faut aka'nunu' naan, ma nahaek ee, njair tanar. Rarit in n'oop mina' nbi fatu naan, ma n'onen neu Uisneno. 19In nakanab bare naan Betel, re' in a'moufn ii nak ‘Umi Uisneno’. (Unu' te bare naan, kaan ee, Lus).
20Rarit nai' Yakop ansuup am nak, “Karu Uisneno nok kau, npao ma npanat kau nbi au ranan ia, ma nfee kau mnahat ma pake, 21tar antea au 'fain uum nok mamut ma ao-mina', UISNENO of anjair au Uisneno. 22Fatu re' au uhaek ee ia, njair baer onen neu Uisneno. Ma saa'-saa' re' Uisneno nfee kau sin, au of a'fee ufani' sapaaf es na'ko bait bo'.”
Nai' Yakop antean babaf nai' Laban in umi
291Rarit nai' Yakop annao nkono n'ain pasa' neon saet. 2In nna-nao te, in niit oe hain es npaumaak kuan es. Npaumaak oe hani' naan, nmu'i 'bibi ma 'bib-kase, pukan teun, re' npaon he napenin oe mninu'. Mes anmui' faut ko' goes ntoeb naan oe hani' naan. 3Nati' te, karu mui't ein nana nabua nrarin ate, na' atuuks ein ntitar na'roob fatu naan, rarit ankuin oe ma na' na'inu' sin. Ninu nrarin ate, sin ntoeb nafain ee.
4Onaim nai' Yakop nnao nataan atuuks ein nana mnak, “Hoore, tua! Hi mi'ko mee, tua?”
Sin natahan am nak, “Hai mi'ko kuan Haran, tua.”
5Rarit nai' Yakop nataan antein am nak, “Hi mihiin au baba' nai' Laban aa, oo? In re' naan, nai' Nahor in anah.”
Onaim sin natahan am nak, “Hai mihiin je, tua.”
6Nai' Yakop nataan piut am nak, “In n'ao-mina', oo?”
Sin natahan am nak, “A'naef ee et re' ne. In reko. Mkius. In an-feto bi Rahel napoo' neik in mui't ein neman he na'inu' sin anbin re' ia. Ho mpao mbi ia.”
7Rarit nai' Yakop na'uab antein am nak, “Manse na'puup fe'. Onaim, reko nneis mui't ein re' neem nabuan nrarin ia, hi mi'inu' sin nai. Rarit hi mipoo' meik sin he sin nekun huun.”
8Mes sin npenan mates, nak, “Hoe, ka on fa naan! Hai ro he mpao atuuks ein neman ok-oke' neik sin mui't ein ntean ia fe'. Hena' hai mtitar fatu ne, he mi'inu' mui't ein naan.” 9Nai' Yakop fe' na'uub-uab nok atoin ein nana te, bi Rahel neem antea nok in aamf ee mui't ein. Nati' te, in natuuk mui't ein naan. Nai' Yakop nait nanani' faut tobef naan
10Oras nai' Yakop niit bi Rahel nok in a'bibin ma 'bib-kasen nana te, in nnao ntitar nain faut tobef naan. Rarit in na'inu' in baabf ee in mui't ein. 11Rarit in nneek bi Rahel, ma nkae. 12Rarit in natonan bi Rahel am nak, “Au re' ia, ho baab feto bi Ripka in anah.” Onaim bi Rahel naen anfain on umi he natonan in amaf.
13Oras nai' Laban anneen han-tonas nak nai' Yakop naan, in fetof bi Ripka anah, in nnaen anseun goe. Natefan ate, nai' Laban nneek ma nhoo goe. Rarit in nok ne neu in umi'. Onaim nai' Yakop natoon are' saa'-saa' neu in babaf. 14aOnaim, nai' Laban na'uab am nak, “Batuur! Hit nua kit umi nanan!”
Nai' Yakop ansao bi Lea ma bi Rahel
14bOras nai' Yakop natua nok sin fuun es, 15nai' Laban na'uab nok ne mnak, “Ako! Au ka 'roim fa he ho mmeup rum-ruum meu kau, natuin hit nua kit umi nanan. Onaim, ho mtoit fauk?”
16Nai' Laban anmui' an-feto nua. Ahuunt ee, in kaan ee bi Lea. Amuint ee in kaan ee bi Rahel. 17Bi Lea in maat firo.*Uab Ibrani nbi re' ia ka mahini' fa reko. Mes bi Rahel in huum ne mamasa', ma in aon ee msa' ro reko. 18Nai' Yakop in ntaam nekan bi Rahel. Onaim in nataah nai' Laban am nak, “Au 'mepu 'fee ko toon hiut, asar ho mroim he au 'sao bi Rahel.”
19Rarit nai' Laban nataah am nak, “Reko! Nana es reko nneis, natuin hit nua kit umi nanan. Maut he au anah bi Rahel kais ansao atoin sona'. Onaim, ho mutua mbi ia, he mbiur neu kau.” 20Rarit nai' Yakop nmeup toon hiut, henati' in bisa nsao bi Rahel. In nneek niis bi Rahel. Etun, toon hiut re' nana, on re' neno fauk ah.
21Toon hiut namsopu te, nai' Yakop namnauba' babaf nai' Laban am nak, “Baab mone! Au 'meup toon hiut goen. Oras ia, mnona' kau bi Rahel he au 'sao.”
22Onaim nai' Laban nahoeb neu kabin naan. In naskau too mfaun anbin bare naan. 23-27Mabe' naan, nai' Laban ka nfee fa bi Rahel, mes in nfee bi Lea he ntaam neu nai' Yakop in tenar. Onaim nai' Yakop antuup nok bi Lea. Kik-kiku te, na' nai' Yakop nahiin nak in ntuup nok bi Lea. Onaim nai' Yakop anmatoe in aam babaf nai' Laban am nak, “Au 'aetn ok toon hiut he 'sao bi Rahel! Te, ho mseun ee nok bi Lea! Nansa'am es ho mu'e'ob kau on re' ia?”
Rarit nai' Laban nataah am nak, “Ho kais mutoo'! Tatuin hai harat anbi bare ia, feot muni ka nabei' fa he nsao nahunun feot ko'u. Onaim, reko nneis on nai! Ho mpao he fesat neno hiut namsoup fe', na' ho mupein bi Rahel. Mes ho ro he mmepu mtein toon hiut neu kau.” Rarit nai' Laban nfee in ate bi Silpa he njair bi Lea in ate.
28Nai' Yakop anroim natuin. Onaim fesat neno hiut namsopu te, nai' Laban anfee bi Rahel he nai' Yakop ansao. 29Rarit nai' Laban nfee in ate bi Bilha he njair bi Rahel in ate. 30Onaim nai' Yakop ansao bi Rahel amsa'. In nneek nanesib bi Rahel. Onaim in nmepu ntein toon hiut neu in aam babaf.
Nai' Yakop in aanh ein
31Mes UISNENO nahiin nak nai' Yakop anneek nanesib bi Rahel. Es nana te, In nkonan bi Lea he nahoni'. Mes bi Rahel kahaf. 32Bi Lea na'apu', ma nahoni' ri'an moen jes. In nakanab ri'ana' nana nai' Ruben (re' in a'moufn ii nak ‘mkius, nmui' anah’),Anbi uab Ibrani Ruben in a'moufn ii nak ‘mkius, nmui' anah’. Ma in haan ii he noi huma' mese' nok kata es re' in a'moufn ii ‘in nkisu nrair au susat’. natuin in na'uab am nak, “UISNENO nkius niit au susat. Etun es oras ia, au moon je nkius kau.”
33Rarit bi Lea na'apu' ntein, ma nahoni' ri'an moen jes. In nakaan be, nai' Simeon (re' in a'moufn ii oni' nak ‘atoni' nneen anrair’), natuin in nak, “UISNENO nneen anrair nak au moon je ka nfairoir kau fa. Es na' In nfee ntein kau ri'ana' ia.”
34Rarit bi Lea na'apu' ntein, ma nahoni' ri'an moen jes. In nakanab ri'ana' naan nai' Lewi, ‘Lewi’ in a'moufn ii oni' nak ‘na'kii'’, ai' ‘nhoo naheer-heer’. natuin in na'uab am nak, “Nok re' ri'ana' ia, au raas ji, oke' nrair. Namneo, au moon je of na'kii' nbi kau, natuin au uhoni' ri'an mone teun neu ne.”
35Rarit bi Lea na'apu' ntein, ma nahoni' ri'an moen jes. In nakanab ri'ana' naan nai' Yahuda (re' in a'moufn ii oni' nak ‘bo'is’), natuin in na'uab am nak, “Neot re' ia, au he 'bo'is UISNENO!” Rarit bi Lea ka nahoni' fa heen.
Mes bi Rahel fe' ka nahoni' fa. Etun in sero nmui' tenab neu in tataf. Onaim, in na'uab neu in moon je, mnak, “Aam! On mee m'es au ka uhoni' fa? Karu ka mfee kau fa anah ate, reko nneis au 'maet nai.”
2Onaim nai' Yakop naskaar ee, mnak, “Ho mak au Uisneno kau? Au ka 'moe uhiin fa ri'ana' he 'fee ko.”
3Rarit bi Rahel na'uab am nak, “On nai! Reko nneis ho mtuup mok au ate bi Bilha. Maut he on mee te, in nahoni' ri'ana' nfee kau.”
4Rarit in nnona' bi Bilha neu in mone. Onaim nai' Yakop antuup nokan. 5Rarit bi Bilha na'apu, ma in nahoni' ri'an moen jes. 6Onaim bi Rahel na'uab am nak, “Uisneno nneen au onen. Etun In nfee kau ri'an moen jes. Uisneno nafeek nataib ahaa au rasi.” Onaim in nakanab ri'ana' naan nai' Dan (re' in a'moufn ii nak ‘nafeek rasi’).
7Rarit bi Bilha na'apu ntein, ma nahoni' ri'an moonj es. 8Onaim bi Rahel na'uab am nak, “Au ok au tata' mmari'un mahoint ii. Onaim au 'iis aan ee.” Etun in nakanab ri'ana' naan nai' Naftali (re' in a'moufn ii nak ‘nmari'un’).
9Oras bi Lea nnaben nahiin neu in ka nahoni' fa heen, in nnona' bi Silpa he nai' Yakop ansao. 10Rarit bi Silpa nahoni' ri'an moen jes. 11Rarit bi Lea na'uab am nak, “Au ua reko kau.” Onaim in nakanab ri'ana' naan nai' Gat (re' in a'moufn ii, nak ‘ua reko’).
12Rarit bi Silpa nahoni' ntein ri'an moen jes. 13Onaim bi Lea na'uab am nak, “Hoe! Oras ia, na' au 'mariin! Mkius kim, of bifeen guin na'uab ein am nak, au 'iis mainenu'.” Etun in nakanab ri'ana' naan, nai' Aser (re' in a'moufn ii nak ‘marinit’).
14Neot es, nateef oras amnonut, nai' Ruben nnao nbi nasi. In napein hau re'u re' nturun tuaf he karu reko te nahoni'. Rarit in nneik je neu in ainaf bi Lea. Nkius niit on nana te, bi Rahel antoit bi Lea mnak, “Airoo, taat! Mfee maan kau re'u kre'o re' nai' Ruben neik je naan.”
15Mes bi Lea nataah am nak, “Hoe! Ho bainesi' ko! Ho musiik amrair au mone. Ma oras ia, he musiik amtein re'u na'ko au anah. Ho ka mumaeb om fa?”
Mes bi Rahel na'uab am nak, “On nai taat. Karu au upein re'u nana te, mabe' ia ho mok hit mone.” Bi Lea nroim on naan.
16Manse nmaeb on nana te, nai' Yakop anfain neem na'ko rene. Onaim bi Lea nnao nateef nok ne, ma na'uab ee mnak, “Aam! Ho ro he mtuup mok kau mabe' ia! Natuin au 'baen a'rair ko 'eik au aanh ee in re'u.” Rarit mabe' naan, nai' Yakop antuup nok bi Lea.
17Rarit Uisneno nneen bi Lea in onen. Onaim in na'apu', ma nahoni' ri'an moen jes. Neot ia, in nahoni' no niim een. 18Rarit bi Lea nakanab ri'ana' naan nai' Isaskar (re' in a'moufn ii nak ‘baena' haet’), natuin in na'uab am nak, “Uisneno nbaen anrair au haet, natuin au 'nona' 'rair bi Silpa he nsao au mone.”
19Rarit bi Lea na'apu' ntein, ma nahoni' ri'an moen jes. Re' ia, no nee jen. 20In na'uab am nak, “Uisneno n'ook-soun kau. Onaim oras ia, au moon je ro he nhormaat kau, natuin au uhoni' 'rair ri'an mone nee jen.” Etun in nakanab ri'ana' naan nai' Seburon (re' in a'moufn ii nak ‘nfee hormaat’).
21Rarit bi Lea nahoni' ri'an feot goes. Onaim in nakaanb ee, bi Dina.
22Mes Uisneno namnau bi Rahel amsa'. In nneen bi Rahel in onen totis. Etun In nfei bi Rahel in apun. 23Onaim bi Rahel na'apu' ma nahoni' ri'an moen jes. In na'uab am nak, “Uisneno nait inporin au rais mae.” 24Onaim in nakanab ri'ana' naan, nai' Yusuf (re' in a'moufn ii oni' nak ‘maut he in na'baba'’), natuin in na'uab am nak, “Au 'toit he Uisneno na'baba' kau ri'an moen jes antein.”
Nai' Yakop naim ranan he na'baba' in mui't ein
25Oras bi Rahel nahoni' nrair nai' Yusuf, nai' Yakop na'uab nok nai' Laban am nak, “Aam! Karu reko te, au 'fain on au pah ee fe'. 26Maut he au 'eik au fee ma au anah sin imsa'. Aam, ho muhini mrair, au 'meup ma'tani neu ko, onaim au 'baen ufeek sin een. Natuin rasi naan, oras ia sin nfanin aung goa jeen.”
27Rarit in aam baabf ee nataah am nak, “Ako! Ho mneen fe'. Au uketi' ma takseer a'soba'. Au 'iit a'rair, onaim au uhiin 'ak Uisneno npaek ko he nfee kau tetus. 28Onaim oras ia ho mtoit fak-fauk ah. Au 'baen! Asar ho mutua mok kau mbi ia, ma mmepu mfee kau.”
29Rarit nai' Yakop nataah am nak, “Aam, ho miit kuum, au mepun. Etun ho mui't ein na'baab ok piut. 30Oras au ka uum fa fe'e te, ho 'mui'm ein ka mfaun fa fe'. Mes oras ia, ho atoin amu'it. Uisneno nfee ko tetus, natuin au mepuk. Oras ia, ntea in orsa goen he au 'meup 'eu au fee-anah sin.”
31Rarit nai' Laban nataan am nak, “Reko. Onaim au he 'baen on mee 'eu ko?”
Nai' Yakop nataah am nak, “Aam, ho kais musuusb om he mfee kau saa'-saa'. Au of utuuk ukonob ho mui't ein, mes asar au 'moe' aan taos es. 32Mfee kau mainuan, he neno ia au 'nao 'eu ho mui't ein. Au he 'piir aan a'bibi ma 'bib-kase re' ka ma'koto' fa. Sin re' naan, hong goa, tua. Mes re' ma'koot ein ee, au nu. Ma au ait imsa' are' 'bib-kaes metan. Maut he sin ok-oke' naan, anfain baen neu au sus-haet.*Unu' te, atoni' natenab am nak, 'bib-kase re' muti' nana, es re' reko. Sin re' naan, mfaun. Ma 'bib-kaes meetn ein, ka rekon fa. A'bib-kaes meetn ein fauk ah. A'bibi ma 'bib-kase re' ma'koto' sin, fauk ah. Nok ranan naan, nai' Laban napeni mfaun ma rekon, mes nai' Yakop napein fauk ah re' re'-re'uf. 33Neno namuni te, of na' ho muhiin mak au neek ii kninu', ai' kah? Oras mee-mee jah, ho uum he muprikas au mui't ein. Karu ho miit a'bibi re' ka ma'koto' fa, ai' 'bib-kase re' muti' te, ho muhiin mak au es re' ubaak aan ho nggoan.”
34Rarit nai' Laban nroim natuin am nak, “On re' nana te, reko” 35Mes anbi neno naan, nai' Laban nbatis 'bib-kasen re' ma'koto', ma 'bib-kasen re' metan. Rarit in nreun in aanh ein he natuuk mui't ein naan. 36Rarit sin nneik mui't ein naan nnao na'roo na'ko nai' Yakop, neu baar jes re' in a'roo ni tnao hae te neno teun fe'e te na' ttea. Rarit nai' Yakop fe' natuuk in aam baabf ee in a'bibin ma 'bib-kaes aneist ein naan.
37Rarit nai' Yakop ankeut naan hau-taef na'ko hau huma' teun. In nsapi ntui raan hau-taef ein naan. 38In ntao hau-taef ein re' in ntui raan sin naan, nbin a'bai oe. Mui't ein nana nati' te anma'teen ein nbin bare naan. 39Onaim, oras mui't ein nana nababin npaumaak hau taef matui raanf ein nana te, sin of nahoin ein ana' 'koto'.
40Rarit karu nai' Laban in mui't ein es re' he nababin ate, nai' Yakop na'ekab sin neu 'bibi ai' 'bib-kase re' ma'koto'. Rarit sin nahoin ein aan ma'koto' msa'. Nok ranan naan, in mui't ein kuun na'baab ok piut. Rarit in nbetis sin na'ko nai' Laban inin. 41Oras mu'it mee re' ma'tani' nababi te, nai' Yakop antao hau taef re' in nruun sin nana, ntoom a'bai oe, re' nhaumaak sin maatk ein. 42Mes karu in nkisu ma mu'it mee n'oer oras he nababi te, in ka ntao fa hau taef ein naan. Onaim nai' Laban in napein mui' makna'u ma a'oret. Mes nai' Yakop in ne ok-oke' es re' apokat ma ma'tani'. 43Nok ranan nana te, nai' Yakop njair atoin amu'it. In nmu'i 'bibi, 'bib-kase, bikaes unta, bikaes keledai, ma ate-ate, re' mfaun ii kaheen.
Nai' Yakop naen nasaitan nai' Laban
311Neot es, nai' Yakop anneen niit nai' Laban in aanh ein na'uab ein am nak, “Oras ia, nai' Yakop nmui' batuur-batuur oo. In na'susu' niis hit ama' in a'mu'in.” 2Onaim nai' Yakop ankius in aam baabf ee huum ne te namet-meet gon, ma ka on fa re' nati' he reko.
3Rarit UISNENO na'uab nok nai' Yakop am nak, “Ntean in orsa goen, es re' ia. Onaim ho ro he mfain nai meu ho aina'-ama' sin. Au of ok ko.” Nai' Yakop nateef nok in fee nua ein
4Rarit nai' Yakop anreun no'en bi Rahel ma bi Lea, he neman ma nateef nok ne nbi mnera' huun, sin mui't ein baar kein. 5Rarit in natonan sin am nak, “Muni' ia, au 'kius hi ama' te, huum ne meto'-meto' neu kau. Ma in imsa' ka nkisu ntoom kau fa on re' nati'-nati'. Mes Uisneno, re' au ama' na'bees neu Na ji, nok kau. 6Hi nua ki mihiin, a'roo-roo re' ia, au 'meup ma'tani' 'eu hi ama'! 7Mes maski on nana msa', in napoi kau fani-fani. In na'bani' au baen seba' no bo'es een. Maski on nana msa', Uisneno npao ma npanat kau. 8Oras hi ama' na'uab am nak, ‘Mui' ma'koto' sin njair ho baen puse-haet te,’ mui't ein nahoin ein aan ma'koto' oke'. In nmoe' on naan neu kau fani-fani. 9Uisneno nmoe' on naan, he In nait hi ama' in mui't ein ma nfee kau sin.
10Neot es, oras mui't ein nana, ntotin he nababin ate, au umnei mnak, are' keos nein oke' re' nababin naan, nmui' ma'koto'. 11Rarit Uisneno In ameput na'ko neno-tunan, nhaman kau nbi mneit, am nak, ‘Yakop!’
Rarit au utaah am ak, ‘On mee, tua?’
12Onaim in natoon kau mnak, ‘Mkius fe'! Are' keson re' nababin ia, suma nmu'i haa ma'koto'. Au 'ator on naan, natuin Au iit are' saa'-saa' re' nai' Laban nmoe' sin neu ko. 13Au re' ia, Uisneno re' nakriir On neu ko nbi Betel. Anbi ne, ho muhake' fatu, rarit am'oop mina', ma m'onen meu Kau. Rarit ho muhake' rais manba'an mok Kau nbi ne. Oras ia, ho ro he mnao musaitan pah re' ia, ma mfain on ho aina' ma ho ama' sin pah.’”
14Rarit bi Rahel ma bi Lea natahan am nak, “Es re' ho. Hai mituin ah! Hai ka mmui' fa paa' ma nama' ntein na'ko hai ama'. 15A'roo-roo re' ia, hai ama' in naan kai on re' atoin buti. In na'sosa' nrair kai. Rarit in npaek nonin naan. 16Are' kanan a'mu'if re' Uisneno nait sin na'ko aam Laban naan, oras ia njair pusaak neu kit ma neu hit aanh ein. Onaim karu Uisneno nak on mee te, tatuin ah!”
17-18Rarit nai' Yakop nmurai nakbua' in baer ein. In nasaeb in fee-anah neu bikaes unta sin, ma napoo' neik in mui't ein ok-oke', ma nasaeb neik baer ein re' in napein sin nbi Padan Aram, he nnaon on pah Kana'an.
19Oras nana, nai' Laban annao nkateer in 'bib-kaes ne sin fuun kein. Onaim bi Rahel nabaak neik in aamf ee in faut-fuat maruna'. 20Nai' Yakop sin nfeen annaon mninu'-mninu'. Sin ka natonan fa in aam babaf. 21In neik nain in a'mui'n ein ok-oke', rarit sin nnaon nok manapat ma nraak noe Efrat, onaim sin nnaon n'anin a'toe'f ein Gireat.
Nai' Laban anriu' natuin nai' Yakop
22Anso'op neno teun on nai te, nai' Laban napein hanaf nak, nai' Yakop nfeen naen anrair. 23Rarit nai' Laban no'en na'bua' in ne, ma sin nriu' natuin in an-moen feuf naan. Sin nriu' sin tar antea neno hiut, na' napein sin nbin a'toe'f ein Gireat.
24Fai ni te, Uisneno nakriir On neu nai' Laban anbi mneit. In na'uab am nak, “Laban! Nati' mpanat ho feef man, oras ho mu'uab mok nai' Yakop.”
25Mabe' naan, nai' Yakop nahake' nrair tenas nbi 'toe'f ein Gireat. Nai' Laban sin imsa' nahake' sin ne, ka na'roo fa na'ko bare naan.
26Rarit nai' Laban neem nateef nok nai' Yakop. Onaim in na'uab am nak, “Hoe, Ako! Nmoe' on mee m'es ho maen meik au an-feot ni mninu'-mninu'? Ho on re' meik tuaf re' ho mheek maan sin anbin makenat. 27Airoo, ho maen amninu'-mninu'. Ho ka mpaek fa atoran a'kre'o he musee kau, go! Karu ho mutoon kau rek-reko te,*Uab Ibrani nak, ‘nsiin ma nrekun 'tuuf ana' ma baer musiik re' npaek tain sanar’. bait au 'fesat he useon ki eik marinet ma sakanat. 28Ho saant es antein, ho ka mfee kau mainuan he au 'taeb ma 'neek aan au anah-upuf sin hena' au useon sin. Ho moe' mi on re' amoont an! 29Au he 'sirakab ko te, rabah! Mes fini na, Uisneno, re' ho ama' na'bees neu Na ji, nakain kau nak, karu au u'uab ok ko, au ro he 'panat au fefak. 30Au uhiin neu ho mumnau ho kuan ee, he mfain. Mes nan'sa'am es ho mubaak meik au faut-fuat re' maruun ein?” Nai' Laban ma nai' Yakop
31Rarit nai' Yakop nataah am nak, “Aam, kais muto'on kau! Au 'fena 'nao mninu'-mninu' natuin au utiun gok, karu ho ka mroim fa he mkonan kau ri'an ein he nok kau te, of on mee?” 32Mes nai' Yakop ka nahiin fa neu in fee bi Rahel es nabaak neik faut-fuat re' maruun ein naan. Onaim, in na'uab am nak, “Aam, re' faut-fuat maruun ein nana te, ho maim kuum! Karu ho mupein sin anbin sekau te, mu'mate he. Mpukai hai brua' ein oke'! Karu mupein ho baer pusaak bian amsa' ate, mait mufani' sin. Maut he tuaf ein re' ia njarin saksii.”
33Rarit nai' Laban anpoi ma ntaman sin teens ein mese'-mese'. Nahunun nai' Yakop in tenas. Rarit bi Lea. Rarit neu bi Bilha ma bi Silpa sin amsa'. Mes ka niit fa baer ein naan. Namuni te, in ntaam neu bi Rahel in tenar. 34Mes bi Rahel ankonob na'koro faut-fuat maruun ein nana nbin a'pein bikaes unta. Rarit in ntook natau 'peni naan. Nai' Laban nparikas bi Rahel in teens ee naan ne ok-oke', mes ka napein fa baer ein naan.
35Onaim bi Rahel na'uab nok in aamf ee mnak, “Aam honi', kais mutoo'. Au ka 'feen fa, tua, natuin au upein funan.” Onaim nai' Laban naim piut, mes ka niit fa faut-fuat maruun ein naan.
36Nai' Yakop natoo' ma huum ne npuut, onaim in naskarak in aam babaf nai' Laban am nak, “Au ureu' ho saa'? Tar ho mriu' mutuin kau, on re' au atoin aburarut kau. 37Ho mpukai murair are' au baer ein ok-oke'. Onaim, ho mupein saa'? Mait meik je neem neu matan ia he hit 'tiit ok-oke'. Maut he hit aok-bian sin re' ia, nafeek nitan nak bare' nana, sekau ini. 38Toon bo' nua goen au 'aet nok a'bi ko, aam. Oras au utuuk ho mui't ein naan, ka ti-tiit fa es he nropo'. Mese' msa' au ka 'tuun he 'euk 'iit fa. 39Karu nmui' mui' fui na'maet ho mui't ein, au ka utoon ko fa, mes au 'seka' sin, tua. Karu nmui' tuaf nabaak naan ho ngguin, ho mreun kau he 'senu', maski au ka 'saan fa. 40Man-mana te, manse nraar kau. Fa-fai te, au 'maniik tar u'ta'i 'maet. Au 'bee', ma ka 'tuup reko fa, natuin au 'panat ho mui't ein naan, tua. 41Batuur, toon bo' nua naan namneo! Au 'meup toon bo' es am haa he 'sao ho an-feton. Rarit a'kuri 'tein toon nee, he 'heit. Au 'aetn ok a'roo-roo re' naan, mes ho mubanit au baen seba' naan no bo'es. 42Ken-kenu' te, Uisneno re' au na'i nai' Abraham ma au ama' nai' Isak na'besan neu Ne. Karu In ka npanat kau fa te, ho mri'u mrair kau, ma au 'feen a'nao ruum-ruum ah. Mes Uisneno ka nforon fa au susat. In niit kau neu au 'meup ma'tani'. Es na' fini na, In neem ma nakain ko, tua.”
Nai' Yakop ma nai' Laban nahaek bein rais manba'an
43Anneen nai' Yakop na'uab on nana te, nai' Laban nataah am nak, “Henat on nai! Bifee nua' ein naan, au aanh ein. Ri'an ein re' sin nahoni' sin naan, sin au upu' ok-oke'. Mui't ein re' ia, batuur au nggoa. Are' saa'-saa' re' ho miit sin nbin ia, au nu. Mes au he unsaa'? Au ka ubei' he 'tahan sin fa. 44Onaim reko nneis hit nua kit tahakeb rais manba'an. Ma hit nua kit ro he tmoin tatuin hit rais manba'an naan.”
45Rarit nai' Yakop nait faut ko' goes, ma nahaek be nbi naan, he njair tanar. 46Rarit nai' Yakop anreun in ameupt ein he nkaubuub ein fatu, ma ntupu' sin. Onaim sin ntokon ma nbukaen bu'-bua' mpaumaak fatun naan. 47Onaim nai' Laban nakanab faut tunab nana mnak, Yegar Sahaduta. Mes nai' Yakop nakaan be, Galeet. Anbi uab Aram, Yegar Sahaduta in oet ni ‘faut saksii’. Anbi uab Ibrani, Galeet, in oet ni ‘faut saksii’ msa'.
48Rarit nai' Laban na'uab am nak, “Faut tunab ia, njair tanar re' nsaksii hit rais manba'an.” Es nana te, bare naan, in kaan ee, Galeet. 49Nai' Laban nakanab bare naan amsa' nak, Mispa (re' he noi on re' kata bian re' in a'moufn ii ‘baer paot re' na'raat’), natuin in na'uab am nak, “UISNENO of neik Non ansuntiur kit, he maski hit nua kit atmaka'roon amsa', hit kais attanhai hit rais manba'an ia. 50Karu ho mmoe' amre'ut neu au aanh ein ii, ai' amsao bifee sona', au of ka uhiin fa. Mes mumnau! Uisneno njair saksii neu hit nua kit. 51-52Mkius miit faut ahaket ia, ma faut tuun bein ia. Mumnau! Fatun ia amsa', njarin nakat. Ho ka mubei' fa he mtanhai fatun re' ia, he mmoe' amre'ut neu kau. Ma au msa' on naan. 53Hit tahake' rais manba'an ia, tpaek hit be'i-na'i sin Uisneno. Es re' ho na'i nai' Abraham, ma au na'i nai' Nahor sin Uisneno. In of neik Non anjair Afeek Rasi neu hit rasin.”
Anneen anrair on nana te, nai' Yakop ansuup anpaek kanaf Uisneno re' in amaf nai' Isak na'ruri' ma na'bees neu Ne.
54Rarit nai' Yakop nroor mu'it, in nait neik sin siisk ein ma nafuat sin neu Uisneno nbin a'toe'f ein naan. Onaim, in naskau tuaf ein re' anbin naan, ma sin nbukaen bu'-bua', ma nbe'en tar anmeu nfiin.
55Kik-kiuk ana' on nana te, nai' Laban nhoo ma nneek in anah-upuf sin ok-oke'. Rarit in nfeen sin tetus, ma nfain on in pah.
Nai' Yakop namtau neu he nateef nok in tataf nai' Esau
321Rarit nai' Yakop sin nnaon konon. Onaim Uisneno In ameupt ein na'ko neno-tunan neem nateef nok ne. 2Oras niit sin on nana te, in na'uab am nak, “Re' bare ia, Uisneno In soraurs ein bare snasat!” Etun sin nakanab bare naan, Mahanaim, (re' in a'moufn ii nak ‘bare snasat mana' nua’).
3Rarit nai' Yakop anreun in ameput tuaf fauk nnaon nahunun neu pah Edom (es re' Seir), he natonan in tataf nai' Esau, nak in he neem. 4Nai' Yakop natonan in ameupt ein nana mnak, “Hi mnao mitonan au tata' nai' Esau mak, ‘Aam Esau! Ho ate nai' Yakop nsonu' haan buseet ma hormaat neu ko, tua. Na'ko afi unu' tar antea oras ia, ho ate kau, utua 'bi hit baab mone nai' Laban in umi. 5Oras ia, ho ate, nmui' bijae, bikaes keledai, 'bibi, ma 'bib-kase. Au 'mui' ate msa', et atoni' ma bifee. Au 'reek tuaf ein re' ia, he neik ko hanaf, nak au he uum. Au ufnekan anbi au nekak, henati' ho mtoup kau 'nima' nua, tua.’” Onaim, tuaf ein nana nnaon.
6Oras sin nfain neman neu nai' Yakop, sin natonan am nak, “Hai mnao miteef amrair mok ho tata' nai' Esau. Oras ia in neem ma nok tuaf natun haa, he nateef nok ko, tua.”
7Anneen on nana te, nai' Yakop in ansaon ee tepo-tepo, ma in namtau nmaet. Rarit in nbait in ameupt ein ma mui't ein ok-oke', nfain pukan nua. 8In natenab am nak, “Karu nai' Esau neem ma nbaan pukan ahuun te, pukan amuin te naenan he napenin ao-mina'.”
9Rarit nai' Yakop an'onen am nak, “Koi, Uisneno! Usi' re' au na'i nai' Abraham ma au ama nai' Isak na'ruri' ma na'bees neu Ko! Mneen maan kau fe', tua. Uisneno, neon goes ii, Ho es re' mreek kau he 'fain uum on au umi' ma au nonot-asar, nbi pah re' ia. Ho es re' mba'an mak, Ho of am'ator he mureko' sin ok-oke'. 10Au re' ia, atoin ka maso'ik fa, mes Ho manekam neu kau nabar-baar. Unu' te, oras au 'raak noe Yarden re' ia, au eki haa teas. Mes oras ia, au 'fain uum eik tuaf pukan nua ma mu'it amsa'. 11Au umtau, kas-kaisa' au tata' nai' Esau neem ma nbaan niis kai. Onaim, au 'toit Ko Usi' he msoi maan kai na'ko nai' Esau. Hai es re': au, au fee-anah sin, ma hai arkai ok-oke'. 12Usi', Ho es amba'an mak, Ho es re' mfee kau tetus anho-hoen, ma mfee kau sufa'-ka'uf on re' snaen ein et taas je ninin, re' biak ein ka nsoik nabei' sin fa.”
13Rarit nai' Yakop antuup anbi bare naan. Noka' on nana te, in nabarab mu'it he n'ok-soun sin neu in tataf. 14In npiir naan a'bib ainaf natun nua, 'bib keso bo' nua, bib'-kaes ainaf natun nua, 'bib-kaes keso bo' nua, 15bikaes unta ainaf bo' teun re' nasuus ein fe', bijae ainaf bo' haa, bijae keso bo' es, bikaes keledai ainaf bo' nua, ma bikaes keledai mone bo'es. 16Rari te, in nbait mui't ein nana, huum es ate neu puukn es. In nfee pukan es ate nok in atukus. In natonan sin am nak, “Hi mnao mihuun. Au utuin ki 'bi hi kotim. Hi mnao, mes pukan es nok pukan es ate sero mmaka'roon.”
17Rarit nai' Yakop naprenat a'nakat neu pukan ahuunt ee mnak, “Karu au tata' nai' Esau nateef nok ko, ma in nataan am nak, ‘Ho he mnao on mee? Sekau in ameupt ee, es re' ho? Mui't ein re' ia, sekau iin na?’ 18Te, ho mutaah am mak, ‘Mui't ein re' ia, ho ate nai' Yakop iin na, tua. In nsonu' sin neu in tataf, aam usi' nai' Esau. In et re' munin.’” 19-20In imsa' naprenat on re' naan neu atukus pukan bian, am nak, “Karu hi miteef mok au tata' nai' Esau, hi mnoon ee mui't ein re' ia. Rarit hi mitoon mak au et re' munin.” Nai' Yakop natenab am nak, karu in nfee mui't ein re' nana ok-oke' te, nai' Esau of neek ne nsesuum ma nmuni'. 21Onaim in nsonu' mui't ein nana nahunun. Mes mabe' naan, in natua nabaar anbi naan.
Nai' Yakop nok Uisneno anmaboon ein
22Mabe' naan, nai' Yakop anfeen ma n'ator in fee ngguin nua sin, in aten re' in pana' sin, ma in aanh ein bo' es am mese', he sin nnaon nrakan neu noe Yabok in panin. 23Oras sin arsin antean noe naan in panin, in nsonu' in pusaak ein ok-oke' neun ne.
24Mes nai' Yakop namaik anmees anbi noe je panin. Rarit, atoin es neem. Atoni' naan nok nai' Yakop anmaboon ein anbi naan, tar antea nesnoi nmeu. 25Oras atoni' nana nnaben nak, nai' Yakop he niis ee jen ate, in ntuuf nai' Yakop in a'bokon, tar antea in nuin pusun uun ne natposi' npoi na'ko in tarun. 26Onaim atoni' naan na'uab am nak, “Mufeti' kau. Kre' goes te manse he npeek jen.”
Mes nai' Yakop nataah am nak, “Ho mu'uab amfee kau tetus fe', na' au ufeti' ko.”
27Onaim atoni' naan, nataan ee, mnak, “Ho kaan maan sekau?”
In nataah am nak, “Nai' Yakop.”
28Rarit atoni' naan na'uab am nak, “Ho kanam naan, ka nai' Yakop fa heen. Mes anmurai oras ia, atoni' anteek ko nak, nai' Isra'er (re' in a'moufn ii, ‘nmabonan nok Uisneno’), natuin ho mmabonan ma'tani' mok mansian ma mok Uisneno, tar antea ho miis.”
29Onaim nai' Yakop nataan am nak, “Ho kaan maan sekau?”
Mes atoni' nana nataah am nak, “Ho he mutaan au kaan ki he saa'?” Rarit in na'uab anfee tetus neu nai' Yakop anbi naan.
30Onaim nai' Yakop na'uab am nak, “Au iit a'rair Uisneno humaf nok humaf, mes au 'moin fe'.” Natuin rasi nana te, in nakanab bare naan, Peni'el (re' in oet ni, ‘Uisneno In human’).
31Oras manse nsae nrari te, nai' Yakop annao nkoon, nasaitan bare naan. Mes in nsere', natuin in pusun uun ne nasuir. 32Etun antea oras ia, atoin Isra'er sin ka nekun fa sisi na'ko mui't ein sin pusuk uuk ein, natuin Uisneno ntuuf nasurib sin aam uuf nai' Yakop in nuin pusun uun.
Nai' Yakop nateef in tataf nai' Esau
331Neno naan, nai' Yakop niit nai' Esau neem neik atoni' tuaf natun haa. Rarit in nbait in aanh ein es-es ate nok sin ainaf. 2In nahunub in aten re' in pana' sin naan nok sin aanh ein ntoman maat. Rarit bi Lea nok in aanh ein, na' nbi muin ii te, bi Rahel nok in anah nai' Yusuf. 3Mes nai' Yakop annao nahun-hunu nbi maat. Oras he noi npaumaak in taatf ee te, in nri'tuu ma na'bees nafan-fain no hiut.
4Mes oras' nai' Esau niit in orif nai' Yakop, in nan-naen ah he nateef ee. Rarit in nhoo ma nneek ee suk a'roo. Ma sin nua sin ankaen npin-piuns ein. 5Oras nai' Esau niit bifeen naan ma ri'aan ein nana te, in nataan am nak, “Tuaf amfa-faun ia, sekau ngguin aa?”
Onaim nai' Yakop nataah am nak, “Sin re' ia, tuaf ein re' Uisneno nfee sin neu ho ate kau.”
6Rarit in fee paan ein naan, ma sin aanh ein neman ma na'besan neu nai' Esau. 7Rarit bi Lea nok in aanh ein neman ma na'besan neu nai' Esau. Namuni te, nai' Yusuf nok in ainaf bi Rahel neman ma na'besan neu nai' Esau.
8Rarit nai' Esau nataan am nak, “Pukan ahuunt ein re' ho mreek sin neu nahuun am nekin mu'it nana, ho sairt ii, saa'?”
Rarit nai' Yakop nataah am nak, “On nai, taat! Au 'fee ko sin rum-ruum, henati' ho mtoup kau nok neek mainuan ma marine.”
9Mes nai' Esau nataah ee mnak, “Ako! Au 'mui' kein amsa' mfaun. Onaim kais amfee kau saa'-saa'.”
10Rarit nai' Yakop nataah am nak, “Taat honi', kais mutenab on naan. Ho ro he mtoup sin, he nfain tanar nak, ho mtoup kau nok 'nima' nua. Natuin oras au iit ko mkumain fe'ena, on re' au 'iit Uisneno nkumain. 11Onaim au 'toit ko taat honi', maut he ho mtoup au 'ok-soun ein nana, natuin baer ein nana sin ka ma'oos ein fa. Uisneno nneek niis kau, es na' In nfee kau are' saa'-saa', natuin au 'peruu tein.” Nai' Yakop nfuri' in tataf nai' Esau, tar antea in nroim. Onaim nai' Esau ntoup baer soun ein naan.
12Rarit nai' Esau na'uab am nak, “Karu on nana te, hi mibarab he tnao nai! Au of a'nao aat ki.”
13Mes nai' Yakop nataah am nak, “Anbain kuun, taat. Mkius kuum. Ri'aan ein fe' ba-baun ein. Onaim sin ka neu he nnaon fa rab-raab. Mu'it bian fe' nahoin ein. Karu hit takseke' sin he nnaon rab-raab neno mees ahaa te, mui't ein ia of anmaten ok-oke'. 14Onaim reko nneis, ho muhuun. Hai mnao kre'o-kre'o ma mituin ki ambi hi kotim. Au of uum he 'makius ko on Seir.”
15Rarit nai' Esau na'uab antein am nak, “Karu on nana te, au umaika' au ameput bian he nok ko, he sin nfanin maat ranan neu ki.”
Mes nai' Yakop nataah am nak, “Kais muhaeb om! Asar au uhini 'rair ak ho mtoup kau goen.”
16Anneen on nana te, nai' Esau nnao nasaitan sin, he nfain on Seir. 17Mes na'ko bare nana te, nai' Yakop annao neu Sukot. Anbi nana, in nmoe' umi, ma nmoe' o'of neu in mui't ein ok-oke'. Etun sin nakanab bare nana, Sukot (re' in oet ni nak, ‘umi re' he natuan ntaah ein’).
18Onaim, nai' Yakop sin ntean nok ao-mina' neun kuan Sikem et pah Kana'an, na'kon Padan Aram. Rarit sin paasn ein tenas, ma natuan npaumak-maak kuan naan. 19Afu re' sin natuan re' naan, nai' Yakop ansoos nafeek ee na'ko nai' Hemor, nai' Sikem in amaf. In baen ee neik roi muti' fua' nautn es. 20Anbi naan, in nbaik fatu he nmoe' mei fuat. Rarit in nakanab bare naan, El-Elohe-Isra'er (re' in a'moufn ii, ‘Uisneno naan, Isra'er in Uisneno’).
Nai' Sikem nkoin bi Dina nok a'seke'
341Neot es, bi Dina, re' nai' Yakop ma in fee bi Lea sin an-feto, nnao nmakius nok ri'feot muinf ein bare naan. 2Pah nana in uisf ee kaan ee, nai' Hemor, na'ko uuf Hebis. In an-moen je, kaan ee, nai' Sikem. Neot es, nai' Sikem niit bi Dina. Onaim in nheek je, rarit in nkoin je nok a'seke'. 3Nai' Sikem antaam nekan bi Dina. Onaim, nai' Sikem nkopo' bi Dina, he karu reko te, bi Dina nroim natuin. 4Rarit nai' Sikem natonan neu in aamf ee mnak, “Aam! Reko te, ho mtaman mtoit bi Dina, he au 'sao.”
5Oras Nai' Yakop anneen nak anmui' atoin es ankoin in an-feto nok a'seke', in ntaa'-taa' kun, ma ka nmoe' fa saa'-saa'. Natuin oras naan, in an-moen ee, natukun mu'it et mnera' huun. Onaim in npao sin tar sin nfain neman ok-oke'.
6Oras naan, nai' Sikem in amaf nai' Hemor, neem neu nai' Yakop, he ntaam antoit bi Dina. 7Oras sin nua sin na'uab ein ate, nai' Yakop in an-moen ee, nfain neman na'kon mnera' huun. Onaim, oras sin nnenan nak nai' Sikem ankoin sin feotf ee nok a'seke' te, sin neek ein namenan, ma sin nato'on mates. Rarit sin na'uab ein am nak, “Rasi on re' naan, ka nabei' fa he njari nbi pah Isra'er! Onaim ka nabei' fa he hit tkonan moe' re'uf on re' ia.”
8Onaim, nai' Hemor nfuri' nai' Yakop am nak, “Aam Ako! Batuur, au anah nai' Sikem antaam nekan ho an-feto bi Dina. In nroim he nsao. Onaim, au 'toit ko henati' karu reko te, mfee kai ho anah bi Dina he au anah nai' Sikem ansao. 9Karu reko te, hit aanh ein anmatsaon. Hi an-moen ni, nsao hai an-feton. Ma hai an-moen ee, nsao hi an-feton. 10Maut he hi msa' mitua mibua mok kai mbi re' ia. Hi mroim kim he mitua mbi mee-mee jah. Rarit hi mrakan, ma mipeni 'mu'if ambi ia.”
11-12Rarit nai' Sikem na'uab nok bi Dina in amaf, ma in naof ein, am nak, “Hi mtoit saa'-saa' ah, au utuin ki. Hi he mtoit roit he utai ufani' bi Dina, ma noni fak-fauk ah, au 'baen! Asar hi mroim he au 'sao hi feto'.”
13Mes nai' Yakop in an-moen ee nahini nrarin nak nai' Sikem nkoin bi Dina nok a'seke'. Onaim, sin na'uab anroro' nai' Sikem ma in amaf nai' Hemor. 14Sin natahan am nak, “Ka nabei' fa he hai misaob hai feto' nok atoin ka ma'herit fa! Rasi nana, ntao namaeb kai! 15Mes in rana 'poo' ji on nai. Hi atoni' bare ia, et ana'-ko'u, ro he mi'heri' on re' hai. 16Karu hi mmoe' on nana te, na' hit matsao bian am bian. Ma hai msa' of mitua mibua mok ki mbi ia, he hit arkit atfain on pah es. 17Mes karu hi ka mmoe' mituin fa hai roim ein, ma ka mroim fa he mi'heri' te, hai mtoup mifani' hai feto', rarit hai mnao misaitan bare ia.”
18Nai' Hemor ma nai' Sikem antoup sin uab kein nana nok reko. 19Mes nai' Sikem ka nsabaar naan fa in tuan, natuin in ntaam nekan bi Dina. On nai te, abitan pah naan anhormaat nai' Sikem. 20Onaim nai' Hemor ma nai' Sikem nnaon neu baer feek rasi kuan naan, et eno' he ttaam teu kuan, ma nabuan am na'uab ein nok abitan pah naan. Sin na'uab ein am nak, 21“Aok-bian arki! Atoin Isra'er sin re' ia nromin he nmonin nabu-buan nok kit anbi mamut. Onaim maut he sin natuan nok kit nbi hit pah re' ia. Hit pah re' ia seor mainuan neu kit ok-oke'. Hit an-moen ee, bisa nsao sin an-feton. Ma sin an-moen ee msa' bisa nsao hit an-feton. 22Sin suma ntotin rais aan-aan es na'ko kit. Rasi nana es re', hit ar-arkit atoni' et ana'-ko'u, mnasif-mainuki' ro he ta'heri' on re' sin. 23Karu hit tmoin tabu-bua tok sin, sin mui't ein, ma sin a'mui' kein ok-oke' njarin hit pusaak ein amsa', ai'? Onaim, reko nneis hit ttoup sin han-totis naan. Iim he ar-arkit ta'heri' ok-oke'! On mee? Hi mromi, oo?”
24Rarit atoin ein re' nabuan nbin naan, nroim natuin nai' Hemor ma nai' Sikem sin uab kein naan. Onaim, atoin ein bare re' nana ok-oke', sin na'heir ein.
25Neno tenu te, oras sin npaap ein fe' namenan, bi Dina in naof nai' Simeon ma nai' Lewi, nait neik sin suin ein ma ntaman amninu'-mninu' neu kuan naan. Onaim sin nroor niis atoin ein naan oke'. 26Nai' Hemor ma nai' Sikem amsa', sin nroor sin. Rarit sin nok nafani' sin fetof bi Dina na'ko nai' Sikem in umi, ma nfanin on sin umi.
27Rarit nai' Yakop in anah bian sin, ntaman neu pah naan, ma nasiik neik pah nana in afan. Sin nato'on, natuin nmui' tuaf nkoin sin feotf ee nok a'seke' nbi bare naan. 28Sin nasiik neik biak ein sin baer ein oke' na'kon sin uim ne naan kein. Ma sin imsa' napoo' neik biak ein sin mui't ein na'kon mnera' huun. 29Sin nheek neik bifeen guin, ri'aan ein, ma nasiik pah nana in baer ma'oos ein ok-oke'.
30Oras nai' Yakop nahiin rasi nana te, in na'uab neu nai' Simeon am nai' Lewi mnak, “Nansa'am es hi mtao maan kit rais re'uf ia? Hi misusab kau! Of abitan Kana'an, abitan Peris, ma are' abitan pah re' ia, nato'on niis kau. Sin nmu'in tuaf namfau. Hit suma fua' fauk ah. Karu sin neman nbaan kit te, hit tre'u tkoon.”
31Mes sin natahan nok haan to'os am nak, “Aam! Ho mutenab ate, mak ai' hai he mkonan sin he nmoe' hai feto' on re' bifee a'hake' aa, oo?”
Nai' Yakop sin naenan neu Betel
351Rarit Uisneno na'uab nok nai' Yakop am nak, “Au re' ia, Uisneno re' nakriir On neu ko, oras ho maen mu'ko ho tata' nai' Esau. Oras ia, ho mfoo' nai mu'ko bare ia meu Betel. Mtea ne te, mbaik mei fuat ma mfee fua'-turu' neu Kau. Rarit ho mutua mubaar ambi nana nai.”
2-3Rarit nai' Yakop na'uab nok in uum je naan ee ok-oke' mnak, “Oras ia, hit he tnao teu Betel. Unu' te, oras au 'bi susat nana'renat, Uisneno nturun kau nbi ne. Au he 'moe' mei fuat a'bi bare naan. Onaim, oras ia, hi maiti mporin hi faut-fuat re' maruun ein oke'. Mikninu' hi tuam, ma mseka' hi baer paken, natuin hit he ta'ruri' ma ta'bees teu Uisneno.” 4Onaim sin nnona' sin faut-fuat re' maruun ein ma sin faorn ein amsa'.*Unu' te, nbi faron nana, maruna' uis fuat. Rarit nai' Yakop antoup sin ma nsuub sin nbi hau ko' goes in uun, npaumaak kuan Sikem. 5Oras nai' Yakop sin nnao nasaitan Sikem, Uisneno nfee rasi mtaus neu too pah anfuun am nateef, tar antea sin ka nabranin fa he ntaon rais re'uf neu nai' Yakop sin.
6Onaim, nai' Yakop nok in too pukan nana, ntean nok ao-mina' nbin Betel et pah Kana'an. (Betel naan, unu' fe'e te, in kaan ee, Lus .) 7Anbi naan, nai' Yakop nbaik fatu njair mei fuat. Rarit in nakanab bare nana nak El Betel (re' in oet ni nak, ‘Betel in Uisneno’), natuin unu' te Uisneno nakriir On neu nai' Yakop anbi naan, oras in naen nasaitan in tataf.
8Anpaumaak kuan Betel, nmui' hau uu ko' goes re' atoni' nakaanb ee, Aron Bakut. In a'moufn ii nak, ‘hau me'me'ur’. In napein kanaf naan, natuin oras bi Ripka in bifee atitus, es re' bi Debora nmaet, sin nsuub ee nbi hau nana in uun.
9Neon goes ii, oras nai' Yakop anfain neem na'ko Padan Aram, Uisneno nakriir On antein, ma nfee ne tetus. 10Uisneno na'uab am nak, “Nmurai oras ia, ho kaan maan ka nai' Yakop fa ntein. Mes, Au ukanab ko eik kaan fe'u es, es re' Isra'er. Isra'er in oet ni nak, ‘in nmabonan nok Uisneno’. 11Au re' ia, Uisneno re' Akuaas isat. Onaim, ho mumsai' ma musuuf amfa-faun. Uuf-uuf ma pah-pah of anpoi ma nboor na'ko ho sufam ma ho ka'um sin. Ma ho msa' of musai' maan usif-usif. 12Pah re' nahunu te Au 'fee je neu ho na'i nai' Abraham ma ho ama' nai' Isak naan, oras ia Au 'fee ko goe, ma ho sufam-ka'um sin.”
13-14Uisneno na'uab anrair on nana te, nai' Yakop nahake' fatu nbi naan, he njair tanar mese' he namnau Uisneno In rais manba'an. Rarit in n'oop tua-min-kase, ma mina' anbi fatu naan, ma n'onen neu Uisneno. 15In nakanab bare naan, Betel.
Nai' Yakop in fee bi Rahel anmaet oras nahoni'
16Rarit nai' Yakop sin annaon nasaitan Betel. Oras sin he noi nhaumaak kuan Efrata (es re' Betlehem), ntea in orsa jen he bi Rahel nahoni'. Mes in nahoni' nok susat. 17Oras in nnakes-kees fe', bifee atuis ee natoon ee mnak, “Ain Rahel! Amha'tain ho neek maan. Ho aanh ii oni' mone!” 18Oras bi Rahel he noi natfeek, in nakanab ri'ana' naan, nai' Ben-Oni (re' in a'moufn ii, ‘ri'ana' na'ko au susat nana'renat’). Rarit in natfeek. Mes nai' Yakop nakanab ri'ana' nana, nai' Benyamin (re' in oet ni nak, ‘ri'ana' nbi au 'nimak a'ne'u’).
19Rarit sin nsuub bi Rahel nbi ranan re' he tnao teu Efrata in ninen, (re' oras ia in kaan ee, Betlehem). 20Rarit nai' Yakop nahake' faut natef es anbi naan. Bi Rahel in faut natef nana, fe' et na fe', ntea oras ia.
Nai' Yakop in aanh ein
21Rarit nai' YakopTuis uab Ibrani nak ‘Isra'er’. Isra'er ma Yakop naan, kanaf nua, tuaf mese'. nanani' bare piut-piut. Neot es, in nahake' tenas anbi tobe baik ma'nopo' Eder in aon bian. 22Oras sin nbin nana te, nai' Ruben antuup nok in aamf ee in fee pana' bi Bilha. Nai' Yakop nahiin rasi naan.
Nai' Yakop in an-moen ee, tuaf bo'es am nua.
23Bi Lea in aanh ein esan re': nai' Ruben (nai' Yakop in an-moen unu), nai' Simeon, nai' Lewi, nai' Yahuda, nai' Isaskar, ma nai' Seburon.
24Bi Rahel in aanh ein esan re': nai' Yusuf ma nai' Benyamin.
25Bi Rahel in ate bi Bilha in aanh ein esan re': nai' Dan ma nai' Naftali.
26Rarit bi Lea in ate bi Silpa in aanh ein esan re': nai' Gat ma nai' Aser.
Nahonis ri'an ein nana nbin Padan Aram.
Nai' Yakop in amaf nai' Isak anmaet
27Rarit nai' Yakop nnao nmakius in amaf nai' Isak nbi Mamre npaumaak kuan Kiriat Arba (kuan naan, oras ia, in kaan ee, Hebron). Unu' te, in na'if nai' Abraham natua nbi bare nana msa'. 28-29Nai' Isak nmoin naan toon nautn es bo' fanu te (180), na' in nmaet. Rarit in anah nai' Esau ma nai' Yakop, nsuub ee.
Nai' Esau in sufan-ka'un
361Nai' Esau in sufan-ka'un sin esan re' ia. In kanan es antein, es re' nai' Edom. 2Nai' Esau nsao ri'feot munif nua na'kon pah Kana'an. Tuaf es, bifee na'ko atoin Hetes, kaan ee, bi Ada, nai' Eron in an-feto. Es anteni' atoin Hebis. In kaan ee, bi Ohoribama. In aamf ee kaan ee, nai' Anah, ma in nai'f ee kaan ee nai' Sibeon. 3Nai' Esau msa' nsao nai' Isma'el in an-feot goes, kaan ee bi Basmat. Bi Basmat in naof ee, es re' nai' Nebayot.
4Nai' Esau in fee unu', bi Ada, nahoni' nai' Elifas. Bi Basmat nahoni' nai' Rehuel. 5Rarit bi Ohoribama nahoni' nai' Yeus, nai' Yaram, ma nai' Kora. Nai' Esau in aanh ein ok-oke', nahoni' sin anbin pah Kana'an.
6Neot es, nai' Esau nfoo' neu pah es a'teta', na'roo na'ko nai' Yakop. In neik in fee-anah, ameput, mu'it ma 'mui'f ein ok-oke'. 7Nai' Esau nbaits on nok in orif nai' Yakop natuin sin mui't ein namfaun, ma sin a'mu'ik bian, amfaun ii kah. Onaim sin naheun bare nana jen. 8Etun nai' Esau (es re' nai' Edom), nnao natua nbi baer ma'toe'f ein et Seir.
9Nai' Esau in sufan-ka'un sin, re' sin nteek naan je mnak, ‘atoin Edom’, esan re' ia: Sin natuan nbin baer ma'toe'f ein et Seir.
10-13Nai' Esau in fee bi Ada, nahoni' ri'an moen jes, kaan ee nai' Elifas. Nai' Elifas in an-moen ee tuaf niim, esan re': nai' Teman, nai' Omar, nai' Sefo, nai' Gatam ma nai' Kenas. Nai' Elifas anmui' fee nasi, kaan ee bi Timna. In nahoni' ri'an moen jes, kaan ee nai' Amarek.
Nai' Esau in fee bi Basmat nahoni' ri'an moen jes, kaan ee nai' Rehuel. Nai' Rehuel napein an-mone haa, esan re': nai' Nahat, nai' Sera, nai' Sama, ma nai' Misa.
14Nai' Esau in fee bi Ohoribama, re' nai' Anah in an-feto, ma re' nai' Sibeon in upuf naan, nahoni' ri'an mone teun, esan re': nai' Yeus, nai' Yaram, ma nai' Kora.
15-16Nai' Esau in sufan-ka'un sin nbaits ok amfaun ma nfanin uuf-uuf. Es-es ate nok kuun sin a'nak uuf. Nai' Esau in an-moen unu nai' Elifas aanh ein, nfanin a'nakat neu uuf Teman, a'nakat neu uuf Omar, a'nakat neu uuf Sefo, a'nakat neu uuf Kenas, a'nakat neu uuf Kora, a'nakat neu uuf Gatam, ma a'nakat neu uuf Amarek. Sin arsin re' naan, nai' Esau nok in fee bi Ada sin suufk ein.
17Nai' Esau in anah nai' Rehuel in aanh ein njarin a'nakat neu uuf Nahat, a'nakat neu uuf Sera, a'nakat neu uuf Sama, ma a'nakat neu uuf Misa. Sin arsin re' naan, nai' Esau nok in fee bi Basmat sin suufk ein.
18Nai' Esau nok in fee bi Ohoribama sin aanh ein, njarin a'nakat neu uuf Yeus, a'nakat neu uuf Yaram, ma a'nakat neu uuf Kora.
19Uuf ein re' naan ok-oke', nai' Esau in sufan-ka'un sin.
Nai' Seir in sufan-ka'un
20-21Anbi bare nana msa', nmui' naan atoin Horis es, in kaan ee nai' Seir. In aanh ein nbaits ok anjarin uuf-uuf namfaun, es-es ate nok in a'nakat. Rarit in aanh ein njarin a'nakat neu uuf Rotan, a'nakat neu uuf Sobar, a'nakat neu uuf Sibeon, a'nakat neu uuf Anah, a'nakat neu uuf Dison, a'nakat neu uuf Eser, ma a'nakat neu uuf Disan.
22Nai' Rotan in aanh ein, esan re' nai' Hori, ma nai' Heman (nai' Rotan in feotf ee es re' bi Timna).
23Nai' Sobar in aanh ein, esan re': nai' Arwan, nai' Manahat, nai' Ebal, nai' Sefo, ma nai' Onam.
24Nai' Sibeon in aanh ein, esan re': nai' Aya, ma nai' Anah. Nai' Anah in es re' niit oe maat maputu' nbi baer ruman oras in natuuk in aamf ee bikaes keledai ngguin.
25-26Nai' Anah in an-feot goe, es re', bi Ohoribama. Ma in an-moen je, es re' nai' Dison. Nai' Dison in aanh ein, esan re': nai' Hemdan, nai' Esban, nai' Yitran, ma nai' Keran.
27Nai' Eser in aanh ein, esan re': nai' Birhan, nai' Sa'aban, ma nai' Akan.
28Nai' Disan in aanh ein esan re': nai' Us ma nai' Aran.
29-30Onaim, a'nak uuf ein atoin Horis sin, esan re': nai' Rotan, nai' Sobar, nai' Sibeon, nai' Anah, nai' Dison, nai' Eser, ma nai' Disan. Sin arsin natuan nbin pah Seir.
Pah Edom in uisf ein
31Oras pah Isra'er ka nmui' fa usif fa fe'e te, anbi pah Edom anmu'i nrair usif. Sin kaang kein anmaktun-tuin ein, esan re':
32Sin nait nai' Beor in anah nai' Bera, njair usif nbi kota Dinhaba.
33Oras nai' Bera nmaet, nai' Yobap anseun ee njair usif. In aamf ee, kaan ee nai' Sera na'ko kuan Bosra.
34Oras nai' Yobap anmaet, nai' Husam nseun ee njair usif. Nai' Husam naan, na'ko atoin Temanas sin pah.
35Oras nai' Husam anmaet, nai' Hadat nseun ee njair usif. In aamf ee, kaan ee nai' Bedat na'ko kuan Abit. (In re' naan, es re' niis atoin Midian sin, oras sin nmakenan nbin pah Moab.)
36Oras nai' Hadat anmaet, nai' Samra nseun ee njair usif. Nai' Samra naan, na'ko kuan Masreka.
37Oras nai' Samra nmaet, nai' Saul anseun ee njair usif. Nai' Saul naan na'ko kuan Rehobot et noe je ninen.
38Oras nai' Saul anmaet, nai' Ba'al-hanan nseun ee njair usif. In aamf ee kaan ee, nai' Akbor.
39Oras nai' Ba'al-hanan anmaet, nai' Hadar anseun ee njair usif. Nai' Hadar naan, na'ko kuan Pau. In fee je, kaan ee bi Mehetaber. Bi Mehetaber in aamf ee, kaan ee nai' Matret. Ma in nai'f ee, kaan ee nai' Mesahap.
40-43Onaim, a'nak uuf ein re' npoi ma nboran na'kon nai' Esau in suufk ein es re': nai' Timna, nai' Arwa, nai' Yetet, nai' Ohoribama, nai' Era, nai' Pinon, nai' Kenas, nai' Teman, nai' Mipsar, nai' Magdiel, ma nai' Iram. Sin es-es ate, nakanab sin pah npaek kuuk sin kaan kein.
Onaim sin re' naan ok-oke', nai' Esau in sufan-ka'un. Nai' Esau njair aam uuf neu atoin Edoms sin.
Nai' Yakop anfain neem on pah Kana'an
371-2aRe' ia, nai' Yakop sin reta'. Neon goes ii, nai' Yakop nfain natua on pah Kana'an antein. Bare naan, in amaf nai' Isak natua nbi na na'ko unu'.
Nai' Yusuf nok in taatf ein
2bOras naan, nai' Yakop in aanh es na'ko in fee bi Rahel, kaan ee nai' Yusuf. Oras in nmoin naan toon bo' es am hiut, in nok in taatf ein nati' te sin nnaon ntiut sin a'bibin ma 'bib-kasen bu'-bua'. In taatf ein, anah na'ko nai' Yakop in fee bi Bilha ma bi Silpa. Mes nai' Yusuf re' ia, in aktuta' uab neu in amaf, nmatoon nok re' in taatf ein sin moe' kein. Sin nfeen nai' Yusuf baur fe'u reok goes
3Oras nahoni' nai' Yusuf, nai' Yakop namnais jen. Etun in nneek nanesib nai' Yusuf na'ko in anah bian sin. Neot es nai' Yakop ansoo baru mnaun es reok ni kah,*Suur Akninu' uab Ibrani in kata' bian bisa in a'moufn ii ‘baru mnanu' re' in snaan ee namaas huma'-huma'’, ai' ‘baru mnanu' amasat’, es re' baru mnanu' nok in a'niimk ein amnaun ein. ma nfee je neu nai' Yusuf. 4Oras in taatf ein nitan nak sin aamf ee nneek nanesib neu nai' Yusuf ate, sin nsaken nai' Yusuf, tar antea sin ka nromin fa he na'uab ein nok ne.
5-7Faaj es, nai' Yusuf namnei. Rarit in natoon amneit naan neu in taatf ein am nak, “Hae! Hi mneen fe'! Au umnei mnak hit tfuut hit mak-gandum sin anbi rene. Onaim au maak reif ein re' mafuut ein naan, anfeen anhaken amneof ah. Mes hi maak ein nhaken nfuun naan aung guin, rarit na'ruir ein ma na'besan neu aung guin.” Annenan on nana te, in taatf ein nsaken ntein ee.
8Rarit sin nnakaina' nai' Yusuf am nak, “Hoe! Ho mak oni' ho he mjair usif he muprenat kai, oo?” Sin nsaek ne ma'tani', natuin in natoon amneit naan neu sin. Nai' Yusuf natoon in amneit
9Rarit nai' Yusuf namnei ntein. Onaim in natoon neu in taatf ein am nak, “Hae! Au umnei 'tein. Au iit manas, funan, ma kfuun bo'es am mese'. Sin na'ruir ein ma na'besan kau rek-reko.” 10Oras nai' Yusuf natoon anrair mneit naan neu in amaf ma in taatf ein te, in aamf ee napuun nai' Yusuf ma nakain ee ma'tani' mnak, “Mnei saa' na es re' naan! Ho mutenab mak, au ok ho aina', ma sin ho tata' sin neman he nneek ho haem ein nana, oo? Hoe! Ho reok mi!” 11Onaim, nai' Yusuf in taatf ein nsaken batuur-batuur. Mes in aamf ee natenab mneit ein naan anbi in nekan.
Sin na'sosa' nai' Yusuf he njair ate nbi pah Masir
12Neot es, nai' Yusuf in taatf ein neik sin aamf ee in a'bibin ma 'bib-kasen nnaon npaumak-maak kuan Sikem. 13Onaim, in aamf ee nak, “Usu! Ho tata' sin natukun mu'it npaumak-maak Sikem. Onaim ho mubarab he mnao mkius miit sin.”
Nai' Yusuf nataah am nak, “Reko, tua.”
14Onaim in aamf ee nak, “Ho mnao mkius miit ho tata' sin nok mu'it ein fe'. Sin on mee? Rekon aa oo, ai' on mee? Rarit ho mfain uum he mutoon kau.”
Rarit nai' Yusuf nnao nasaitan mnera' pah Hebron ma nkono ntea Sikem. 15Antea nee te, in naim sin nfuun am nateef anbin mnera' huun naan. Ma in nateef tuaf es. Tuaf naan nataan ee mnak, “Ho maim saa'?”
16Nai' Yusuf nataah am nak, “Aam, au aim sin au tata'. Sin napoo' neik hai mui't ein he na'eku' sin npaumak-maak bare ia. Ai' ho miit sin, tua?” Nai' Yusuf in taatf ein niit ee neem
17Tuaf naan natoon ee mnak, “Sin ka etan fa ia ntein. Mes sin nak am he nnaon ntein ein npaumak-maak kuan Dotan.”
Rarit nai' Yusuf annao natuin sin, tar in niit sin anbin Dotan. 18Mes oras nai' Yusuf fe'e nbi 'roo, sin niit anraar je. Onaim sin nma'akoran he nroor goe. 19Rarit sin nma'uab ein am nak, “Hi mkius miit. Amneit ee neem een! 20Naa, iim nai he troor tisan. Rarit hit tait itpoirn ee neu kon hain es nbi ia.Kon hain ein re' ia, nati' te sin npaek sin he ntoro' oe uran. Rarit hit tatonan ama' mtak, mui' fuing guin npius goe ma neku nraar je goen! Maut he hit tkius tiit in amneit ein on mee!”
21Anneen on nana te, in tataf nai' Ruben naim rana 'po'i he nsoi naan nai' Yusuf. Onaim in nakaina' in oirf ein am nak, “Hae! Hit kais atroor goe! 22Reko nneis, hit okar tataam ee neu kon hani' re' ia. Bare ia, baer ruman. Onaim ka tiit fa tuaf re' nahiin mo'et ia. Asar hit kaisa' tniim ne he naa' ii nsai.” In na'uab on naan, natuin in he nafeti' nai' Yusuf he nreung goe he nfain. Sin ntitar nataam nai' Yusuf neu kon hani'
23Oras nai' Yusuf neem antea te, sin nheek je ma nhoro' nain in baur reko naan. 24Rarit sin nhera nfoont ee, ma ntitar nataam ee neu kon hani' naan.
25Rarit sin ntebi nfanin ma nbukaen. Sin fe'e nbukaen on nana te, nok askeken sin niit atoni' pukn es neman. Pukan amneemt ein naan npaken bikaes unta. Sin nasaeb ein brua' he nraakn ein. Baer raakn ein naan es re': hau fo meni in oen, bumbu huma'-huma', ma hau re'u huma'-huma'. Nkis-kisun ate, pukan amneemt ein nana, atoin Ismaeras sin re' neman na'kon kuan Gireat. Sin he nnaon neu bare 'roo neu pah Masir.
26Rarit nai' Yahuda na'uab neu in orif-taatf ein mnak, “Hae! Reko nneis on nai. Hit kais atroor goe. Hit tapein saa'? Maski on mee msa', hit ka neu he ta'koro taan fa in naa'. 27Reko nneis hit ta'soos ee neu atoin Ismaeras sin. Maski hit tmoo' je on mee msa', hit oir hoin aa. Onaim hit kaisa' tniim ne.” Rarit sin nmaktuina' rasi naan. Sin ma'akoran he na'sosa' nai' Yusuf neu arakan sin
28Onaim, oras atoin araakn ein naanAtoin ahiint ein natonan am nak, oras naan sin na'sosa' aet munif es ate, roi muti' fua' bo' nua. he nkonon ate, nai' Yusuf in taatf ein nheer napoitn ee na'ko kon hani' naan. Onaim sin na'soos ee neu atoin Ismaeras sin. In oosn ii roi muti' fua' bo' nua. Rarit asoost ein nana neik nai' Yusuf neu pah Masir.
29Oras sin na'sosa' nai' Yusuf ate, nai' Ruben ka nahiin fa. Onaim oras in nnao neu kon hani' nana te, in naskeek, natuin nai' Yusuf ka et na fa heen. Rarit in npius nakrati' in paken anbi in aon, natuin in nsuus anmaet. 30Onaim in ntebi nfain neu in oirf ein am nak, “Airoo! Nai' Usu ka et fa koon ee! Oras ia au he unsaa a'tein?”
31Rarit sin nroro 'biib jes. Sin nait nai' Yusuf in baur reko naan, ma nateep ee neu naa' naan. 32Rarit sin nait baur manaa' naan ma neik je neu sin amaf, ma natonan am nak, “Aam! Hai mait baru ia. Mkius miit ee. Kais-kaisa' nai' Usu in baru.”
33Ankius baru nana te, nai' Yakop nahiin naan je neu in aanh ee baru. Onaim in nataah am nak, “Airoo! Batuur, au aanh ee in baar gui es re' ia. Ka tahiin neu mui' fuing guin npius niis ne et mee. Airoo! Au aanh ee nmate nrair!”
34Rarit nai' Yakop anpius nakrati' in baru, ma ntainuus a'kaor bijae maa', natuin in nsuus ma nnana'reen.§Nai' Yakop npius in baru, onaim in nseun ee npaek tai ma'fafa' na'ko 'kaor bijae maa', on re' atoin Yahudi sin nati' te npaak je oras sin ne nmaten. In nkae nme'me'ur a'roo neu in anah naan. 35In an-moen ne ma an-feet goe neman ma nhaan-mau goe, mes ka nabei' je fa. In na'uab am nak, “Kahaf! Au of a'suus ma nnana'reen tar antea au' maet. Natuin au ka neu he 'nika' fa au anah re' ia.” Onaim nai' Yakop ansuus ma nnana'reen piut, natuin in namnau in anah nai' Yusuf. Nai' Yusuf njair ate nbi pah Masir
36Oras nai' Yakop fe' ansuus on nana te, araakn ein naan**Suur Akninu' uab Ibrani nak atoin araakn ein naan ‘atoin Midianas’. ntean pah Masir. Sin neik nai' Yusuf ma na'soos ee neu kaes ko' goes. In kaan ee, nai' Potifar. In re' ia, usif pah Masir in a'naak paot.
Nai' Yahuda ma in aan nanef bi Tamar
381Rarit nai' Yahuda nnao nsaitan in orif-tataf sin, ma natua nok in soob reko nai' Hira anbi kuan Aduram. 2Anbi naan, anmui' a'naef es, atoin Kana'as, in kaan ee nai' Sua. Nai' Yahuda anroim in aan feet goes. Rarit in nsao goe. Onaim, in nahoni' ri'an mone nmaktun-tuin ein. 3An-moen uun ee, sin nakaan be nai' Er. 4An-mone tnaan ee, sin nakaan be nai' Onan. 5Rarit an-moen muun je, kaan ee, nai' Sera. Oras nahoni' nai' Sera, sin nfo'on neu kuan es, in kaan ee, Kesip.
6Oras an-moen unu' nai' Er na'nae te, nai' Yahuda nnao neik oko'-aruk ma ntoit ne ri'feot munif es, in kaan ee bi Tamar. Rarit nai' Er ansao bi Tamar. 7Mes nai' Er naan atoin maufinu. Es nana te, Uisneno nhukun na'mate. Onaim nai' Er nmaet, mes ka nmui' fa anah.
8Rarit nai' Yahuda nreun an-mone tnaan ee mnak, “Onan! Ho tata' nmate nrair, mes in ka nmui' fa anah. Onaim oras ia, tatuin atoni mnais ein sin haart ii te, ho ro he msenu' ho tata' he msao in fee. Nok ranan nana te, maut he ho mupein ri'ana' neu ho tata' in sapaan.”
9Nai' Onan nahiin harat naan. Mes in ka nroim fa he nmui' anah neu in tataf nai' Er. Onaim, karu in ntuup nok bi Tamar ate, in akmii oe ne n'oop ee npoi henati' bi Tamar kais nahoni'. 10Nai' Onan anmoe' on naan, onaim nato'ob niis Uisneno. Etun Usi' nhukun niis ne msa'.
11Oras nai' Yahuda nkisu te in an-moen nua' ein re' ansao bi Tamar nana nmaten ate, in natiun gon. In natenab, kais-kaisa' in an-moen aheet susu nai' Sera nsao bi Tamar ate, of in nmate msa'. Onaim in nnao natonan in nanef bi Tamar am nak, “Tamar! Reko nneis ho mfain on ho mahoin ein ee. Karu au anah nai' Sera na'nae te, na' ho mfain uum he msao.” Rarit bi Tamar anfain.
12Ka 'roo fa te, nai' Yahuda in fee je nmaet. Onaim in nkae ma nsuus tar antea neon nuukt ein namsopun te,*Tatuin sin harat, karu atoin es in fee je nmaet, sin ka nnaon fa neu mee, ma sin npaken tai-nukat. Antea funan fauk fe' te na' namsoup. in no'en in partei nai' Hira, he sin nua sin annaon neu kuan Timna. Anbi naan, atoin ein ankateer 'bib-kaes ne sin fung kein, he na'sosa' sin. Akateers ein namfa-faun.
13Onaim biak ein natonan bi Tamar am nak, “Ho aam baba' annao et Timna. In nok et re' akateer funu 'bib-kaes ne sin fesat.”
14Oras naan, nai' Yahuda in an-moen aheet suus goe na'nae nrair. Mes bi Tamar nahini nrair nak in aam baabf ee ka nroim fa he nai' Sera nsao goe. Onaim bi Tamar naim rana 'po'i he ntui' in sapaan. Onaim in nsenu' nain in tai-baun ein, rarit in npaek tai-paek reko. In npaek po'uk ma nsakruub naan in human. Rarit in nnao ntoko nbi eno he ttaam teu kuan Enaim, nbi haa re' ranan he tnao teu Timna. 15Oras nai' Yahuda nnao npeo' kuan naan in rana 'tamas, in niit bifee jes. In natenab nak oni' bifee a'hake', natuin bi Tamar in paekn ee on re' bifee a'hake' sin. Annes-neis in nkuub naan in human. 16Nai' Yahuda ka nahiin naan fa nak, bifee naan in aan nanef. Onaim in nnao npaumaak bifee naan, ma nataan ee mnak, “Hae! Karu ho mromi te, au 'tuup ok ko. Ho mtoit fauk?”
Mes bi Tamar nataah am nak, “Es re' ho, tua. Ho roim maan on mee te, au utuin ah.”
17Nai' Yahuda ntaabr ee mnak, “Au 'fee ko 'bib jes ate, ho mromi, oo?”
Rarit bi Tamar nataah am nak, “Reko, tua. Asar ho mfee kau baer es fe'. Reka'-reka' ho msonu' 'bibi naan, na' ho mtoup mufani' ho baer tarun sin.”
18-19Onaim nai' Yahuda nataan antein ee mnak, “Au 'he 'fee ko baer saa'?”
Bi Tamar nataah am nak, “Aam, ho mfee kau baer maruna' re' ho mu'heek je naan nok nain in tanin. Rarit ho teas nana msa'.” Onaim nai' Yahuda nfee baer ein naan.
Rarit sin nua sin nmakonin. Rarit bi Tamar anfain. In nhoro' nain in tai-paek rekon naan ma in po'uk, rarit in npaek nafani' in tai-baun ein. Namuni te, bi Tamar nnaben nak in na'apu' nrair.
20Ka roo' fa nteni' te, nai' Yahuda ntoit babat na'ko in soob reko nai' Hira mnak, “Ho meki 'bibi ia neu bifee a'hake' re' et Enaim, he mtoup maan kau au baer ein re' in nnaa' sin.” Nai' Hira nnao ntea Enaim. In nataan neu-mneem, mes ka niit ai' nateef fa bifee naan. 21Onaim, in nataan abitan bare nana mnak, “Au he utaan aan, tua. Hi miit bifee a'hake' es re' nati' te antok-toko nbi kuan ee in eno' 'taam ne, oo? In et mee?”
Mes sin natahan am nak, “Aam, ka tiit fa bifee a'hake' et ia.”
22Onaim nai' Hira nfain neem neu nai' Yahuda. In natoon am nak, “Au ka uteef ok aan fa bifee naan. Au aim ma 'hae' maet, mes abitan nee nak, ka tiit fa bifee a'hake' nbi naan.”
23Nai' Yahuda nataah am nak, “Maut he in paar baer ein naan! Asar biak ein kais namaeba' kit. Natuin au he' baen, mes hit ka tateef fa bifee nana te.”
24Ankoon funan teun on nana te, tuaf bian nnaon ma natonan nai' Yahuda mnak, “Ho aan nanef bi Tamar naan, anmo' jon on re' bifee a'hake'. Oras ia in na'apu'.”
Anneen on nana te, nai' Yahuda nato'o nmaet. Rarit in nreun tua-atonas nana mnak, “Mnao mheer meik kau bifee naan neem neu ia, he tout goe 'hon-honis!”
25Rarit sin nnaon ma nheer neik bi Tamar. Mes in nait napoin baer mamarak ma teas naan. Onaim in nreek tuaf he nnao natoon neu in aam baabf ee mnak, “Aam, mtae murek-reko baer ein re' ia fe'. Tuaf re' nmui' baer mamarak ma teas re' ia, in es re' na'apub kau.”
26Ankius niit baer ein nana te, nai' Yahuda nahiin nain nak baer ein naan, ro in na. Rarit in natoon am nak, “Batuur! Bifee nana ka nsaan fa. Au es asanat. In ntoom. Etun au ro he usaob ee nok au anah nai' Sera. Mes au es ka 'romif. Mifeit ne nai!” Rarit nai' Yahuda ka ntuup nabua ntein fa nok bi Tamar.
27Bi Tamar in oras he nahoin ii ntea goen. Onaim in nahoni' ri'aan koen. 28Oras in nahoni', ri'aan es napoit nahunun in a'niman. Bifee atuis mahoin ee nfutu' ab me'e nbi in a'niman. In nak, “Re' ia, es re' ahunut.” 29Mes ri'ana' naan anheer nataam in a'niim ne nfain. Rarit akoet ee npoi nahuun. Onaim bifee atusis naan nak, “Hoe. Ho ro ma'tain, oo! Etun ho mu'siti' ma mpoi muhuun!” Rarit sin nakanab ri'ana' nana nai' Peres (re' in oet ni nak, ‘na'sete' npoi’). 30Rarit na' in orif re' mafuut ab me'e nana npoi. Sin nakaan be nai' Sera (in oet ni nak ‘me' rare’).
Nai' Yusuf, ma kaes ko'u Potifar in fee
391-2Neon goes ii, atoin Ismaeras sin neik nai' Yusuf nnao neu pah Masir. Anbi naan, anmui' kaes ko' goes, in kaan ee, nai' Potifar. In re' naan, a'nakat neu are' soraurs ein re' npao usif pah Masir in sonaf. Nai' Potifar ansoos nai' Yusuf na'ko araakn ein naan, he in nait je njair ate nbi in umi. Anbi naan, UISNENO anturun nai' Yusuf. Es nana te, in meup nein nanaob ok nok reko. 3In aam uisf ee nkius nai' Yusuf in mepun nana ro reko te, in nahiin batuur-batuur nak UISNENO nturun nai' Yusuf. 4Es nana te, aam usi' nana nromi haa nai' Yusuf, ma npirsaa je. Onaim in nait nai' Yusuf njair mandoor neu in umi. In imsa' nnona' in uum je he nai' Yusuf an'urus. In baer pusaak ein amsa', nai' Yusuf es an'urus sin. 5Natuin nai' Yusuf natua nbi naan, es na' Uisneno nfee tetus neu in aam usif, atoin Masir naan. In uum je naan ne, in pusaak ein, in rene-po'on, ma in mepun nana nanaob ok nok reko. 6Oras nai' Potifar niit nai' Yusuf in meupn ein ok-oke' reko, in ka natenab fa saa'-saa'. In nahini haa he naah.
Oras naan, nai' Yusuf in aon, ma in human, reokn ii kaheen. 7In natua nbi nee fe' ka 'roo fa, mes nai' Potifar in fee je, ntaam neek neu ne. Onaim in na'oki' nai' Yusuf he karu reko te sin nua sin antupan.
8Mes nai' Yusuf ka nroim fa. In nataah am nak, “Kais on naan, ain! Au aam usi' Potifar anfee kau kuasa he 'urus in umi-mone' sin. 9Anbi umi ia, ka tiit fa tuaf re' nnaa' aprenat nneis kau. Aam usi' nana'at kau are' sa'-saa' he 'urus sin. Mes in ka nana'at ko fa neu kau. Nok ranan mee, au he 'moe' rais tafi' re' ia? Rasi nana msa', nasuir nok Uisneno In romin!” Nai' Potifar in fee je na'aunu' nai' Yusuf
10Mes maski on nana msa', nai' Potifar in fee je na'oki' nai' Yusuf piut. Mes nai' Yusuf ka ntoe natuin ee fa.
11Neot es, nai' Yusuf antaam neu uum je he nkius mepu. Neno naan, ka tiit fa tuaf es anbi naan. 12Onaim bifee naan neem ma nnaa' nai' Yusuf in baru, ma nheer ee mnak, “Uum nai! Hit nua kit atmes-mees. Uum he hit ttuup nai.”
Mes nai' Yusuf ka nroim fa. Onaim in nfoerait, tar antea in baru naan natpuu' nain. Onaim, in naen anpoi. Mes bifee nana nnaa' namaika' in baru.
13Oras nai' Potifar in fee je niit nai' Yusuf naen nasaitan in baar goe te, 14-15in no'en ameupt ein, ma natonan sin am nak, “Hae! Hi iim he mkius miit! Fe'ena atoin Ibrani naan, antaam anbi au ke'en. In he nmoe' re'uf neu kau, mes au 'koa' uher-heer. Mkius miit, in naen anporin in baru. Au moonj ii, in nait neik naan kuun atoin maufinu ia he ntao namab-maeb ahaa kit!” Nai' Potifar in fee je nakrira' nai' Yusuf in baru
16Onaim nai' Potifar in fee je, nnaa' baru naan, tar antea in moonj ee nfain neem. 17Oras in moonj ee nfain neem ate, in natoon ee mnak, “Aam! Atoin Ibrani re' ho mait meik je neem nok kit nana, fe'ena in ntaam neu nbi au ke'en. In he nkoin kau nok a'seke'! 18Mes au 'koa' uher-heer ma 'o'en ameupt ein. Onaim in naen namneuk, namaika' nain in baru ia.”
19Anneen in fee je natoon on nana te, nai' Potifar nato'on nmaet. 20Onaim in nreek tuaf ma nnaon nheek nai' Yusuf. Onaim sin nataam ee nbi uisf ee in bui.
21Mes UISNENO ka nnika' fa nai' Yusuf. Etun In ntuurn ee piut, tar antea a'naak bui nana nneek ah ee. 22Rarit in npirsai nai' Yusuf. Onaim, in nfee ne kuasa he n'urus atoin buing guin ma are' kanan mepu nbi buuj ee nanan. 23Es nana te, a'naak bui naan in ka natenab fa meup saa'-saa' nbi bui. UISNENO nturun nai' Yusuf piut-piut, es na' in mepun nbi buuj ee nanaob ok nok reko.
Atoin bui nua namnein. Nai' Yusuf natoon sin oet kein
401-3Anbi bui naan, anmui' naan a'naak mepu tuaf nua re' anmeup nitan anbin usif Masir in sonaf. Es na'naak mepu barab roitan mninut neu usif; ma es antein na'naak mepu barab roitan kokis neu usif. Sin nua sin anmo'en sanat neu usif. Es na' uisf ee natoo', ma nataam sin neu bui. Onaim sin nabuan bare mese' nok nai' Yusuf anbin bui naan. 4Rarit a'naak bui naan naprenat nai' Yusuf he n'urus a'nakat tuaf nua re' naan. Sin nabuan nbiin bui naan, tar antea oni' toon es-a'nua.
5Faaj es ate, tua nua' ein nana namnein. Es-es ate, nok in amneit aa kuun. Ma mneit ein nana msa' sin oet kein ka huma' mese' fa. 6Noka' on nana te, nai' Yusuf neem ma niit atoin nua' ein naan. Sin huum fosun. 7Onaim in nataan sin am nak, “Nansa'am es neno ia hi mhuum fous on naan?”
8Onaim sin natahan am nak, “Fini na, hai mimnei. Mes hai ka mihiin fa in oten.”
Rarit nai' Yusuf nataah sin am nak, “Ka tiit fa mansian es, re' he nahiin nain mneit ein sin a'mouf kein naan, arahaa Uisneno es re' nahiin sin. Mitoon miit kau hi mneit ein naan. Maut he au aim iit sin a'moufk ein na'ko Usi'.”
9Rarit, a'naak mepu barab roitan mninut neu usif naan, natoon am nak, “Onai. Au umnei mnak, au iit hau anggor uu' goes, 10taef teun. Hau naan nanoo, nasuuf, ma nafua sana' mfa-faun tar namnatun. 11Onaim au iit, au 'naa' uisf ee in a'koom oe. Onaim au ait hau nana in fuan amnatus, ma 'aes neu 'koom oe naan. Onaim, au 'noon ee neu uisf ee he nbukae.”
12Anneen on nana te, nai' Yusuf natoon ee mnak, “Aam. Amneit nana in oet ni on nai: taef teun re' nana, in oet ni neno teun. 13Anbi neno teun amnemat re' ia, uisf ee of napoitan ko na'ko bui ia. Rarit in nasaeb nafani 'piru'-baru neu ko, he mu'naka mfain meu barab roitan mninut neu ne. 14Karu ho uam naan reko te, kais amnikan kau, goo! Karu ho mneek kau te, mturun kau he mutoon neu uisf ee, he napoitan kau na'ko bare ia. 15Natuin, karu he tkius raas ji in amneon ii te, sin nait kau nok a'seke na'ko abitan Ibrani sin pah. Anbi bare ia msa', au ka 'moe' fa rais re'uf mese' msa'. Mes sin nheek kau ma nataam kau neu bui, on re' atoin maufinu.”
16Anneen niit mneit nana in oet ni reokn ii kah, on nana te, a'naak barab roitan kokis neu uisf ee natonan nai' Yusuf am nak, “Ba'e! Au msa' umnei on nai: au 'suu aba' ktuta' teun. 17Aba' ktuta' faof ne, matua' nok kokis huma'-huma' neu usif. Mes koor nein neman ma nabroor naan koiks ein re' nbin au 'nakak.”
18Anneen on nana te, nai' Yusuf nataah am nak, “Aam! Ho mneit nana in a'moufn ii on nai: Aab teun ein naan, sin oet kein neno tenu msa'. 19Neno teun amnemat re' ia, uisf ee of anreek tuaf he neem ankeut nain ho 'nakam. Rarit sin nkaton ho aom a'naen naan neu nii ma'aika'. Onaim koor nein neman, npisun ma nabroor naan ho siis maan oke'.”
20Neno tenu nkoon on nana te, nateef nok uisf ee in neon manohin. Onaim, in nmoe' fesat neu in a'naak meupn ein ok-oke'. In naprenat he sin nnao napoitan a'naak mepu tuaf nua re' etan bui. 21Rarit in nasaeb 'piru'-baru' nfain neu a'naak barab roitan mninut, he nanaob nafani' in mepu.
22Mes a'naak barab roitan kokis neu usif naan, sin nkaton in aon ee, natai nok saa' re' nai' Yusuf in uaban.
23Mes a'naak barab roitan mninut naan, nnikan nain nai' Yusuf.
Nai' Yusuf na'oteb usif pah Masir in amneit ein
411Toon nua namsoup on nana te, usif pah Masir namnei. In namnei mnak, in nhake nbi noe Nil in ninen. 2Nok askeken ate, in niit bijae hiut npoka nmaten. Bijaen ia sin aok ein narim-riman. Sin npoin na'ko noe naan in nanan, ma nekun huun anbin naan.
3Rarit anmui' naan bijae hitu ntein, npoin na'ko noe naan. Sin aok ein, nmaknau bousen. Sin nhaken npaumaak bijae apookt ein naan. 4Rarit bijae amaknaut ein naan, n'oor naan bijae apookt ein naan. Onaim uisf ee naskeke nfeen ah.
5Onaim mes in ntuup anfain, ma nfini ntein. In namnei ntein. In niit maka' puni' hiut, npoi na'ko maka' uu' goes re' mria ni kaheen. Sin puin kein ko'u ma ma'afa'. 6Rarit in niit antein, maka' puni' hiut. Mes ain mapuut ee nfuu sin ma namnenen. Ma sin n'aap ein. 7Onaim maak aap ein naan n'oor naan maak mapuin ein naan. Rarit uisf ee nfeen. Na' in nahiin nak, in namnei ntein.
8Nmeu nfiin on nana te, uisf ee in teenb ee ka ntainina' fa. Onaim in naprenat he no'en are' kanan meo ma ahinit anbi pah Masir. Rarit in natonan sin amneit ein naan, mes ka tiit fa tuaf es re' bisa na'oteb sin. A'naak barab roitan mninut na'uab neu usif
9Rarit a'naak barab roitan mninut neu uisf ee, na' namnau niit nai' Yusuf. Onaim, in nnao natoon neu uisf ee mnak, “Au 'baiseun, tua! Ho ate kau gui 'saan. 10Unu' te, oras usi' ho museus kau ok au aok-bian, ma mutaam kai mbi bui, 11faaj es ate, hai nua kai mimnei. Es-es ate, nok in amneit aa kuun. Ma mneit ein nana msa' sin a'mouf keni ka huma' mese' fa. 12Anbi bui naan, nmui' atoin Ibranis es, fe' munif. A'naak bui je nait je nfain a'naak mepu nbi bui. Hai mitoon ee hai mneit ein naan. Onaim in nbaan sin. 13Na'ko rasi naan, aam usi' ho muna'at mufani kau au mepu. Mes au aok-bian ee, ho mhukun mu'mate. Rasin re' naan, natai nok saa' re' atoin Ibranis nana na'oteb sin!”
14Anneen on nana te, uisf ee nreek tuaf he naen rabah he neik nai' Yusuf na'ko bui. Rarit nai' Yusuf nnao nkeu ma nsenu' in paken, ma nnao he nateef nok usif. 15In nema ntea te, uisf ee na'uab neu ne mnak, “Anah! Au umnei, mes ka tiit fa tuaf es re' nabei' he nnbaan mneit naan. Mes nmui' tuaf re' natoon kau nak ho bisa.”
16Onaim nai' Yusuf nataah am nak, “Aam usi'. Ho ate kau msa' ka uhiin fa saa'-saa'. Uisneno nmees kuun es anbaan are' kanan amneit. In of oni' anroim he natoon ko rais reko, tua.”
17Rarit uisf ee natoon amneit ein naan. In nak, “Anbi au mneit naan, au 'hake 'bi noe Nil in ninen. 18Onaim anmui' bijae apokat hiut, sin ao kein narim-riman. Sin npoin na'ko noe naan, ma nnaon nekun huun nbin noe nana in ninen. 19Rarit anmui' bijae hitu ntein neman. Mes bijaen nana maknau-bousen. Au ka ii-iit fa bijae human on re' naan anbin pah Masir ia! 20Mes au 'sanmaak! Natuin, nok askeken ate, bijae amaknau-bousen naan, n'oor naan bijae apookt ein. 21Sin n'oro nrair sin on nana msa', bijaen nana nmaknaun baar ah. Rarit au uskeke' 'feen ah.
22Rarit au 'tuup a'fain ma 'fiin. Onaim au umnei 'tein. Au iit maka' puni' hiut, npoi na'ko maka' uu' goes re' mria ni kaheen. Sin puin kein ko'u ma ma'afa'. 23Rarit, au iit a'tein, maka' puni' hiut. Mes ain mapuut ee nfuu sin ma namnenen. Ma sin n'aap ein. 24Onaim maak aap ein naan n'oor naan maak mapuin ein naan. Rarit au 'feen. Onaim, au utoon amneit ein ia neu ahiint ein. Mes ka nmui' fa tuaf es re' nabei' he nbaan mneit ein naan.” Nai' Yusuf nbaan uisf ee in amneit ein
25Rarit nai' Yusuf natoon am nak, “Aam usi'. Amneit ein nana sin a'mouf kein mees ah. Uisneno natoon nain ko, tua, saa'-saa' re' In he nmoe' je. 26Amneit ein nana sin a'mouf kein on nai: bijae hiut apookt ein naan, ma maak hiut mapuin ein naan, es re' oras mnaaht ein nho-hoen toon hiut. Sin a'mouf kein mees ah. 27Ma bijae hiut amaknaut ein naan, ma maak puin hiut a'aap ein naan, es re' oras amnahas toon hiut.
28Onaim, Uisneno natoon nain saa' re' In he nmo'e. On re' fe'ena au u'uab. 29Hit of attean oras athoes toon hiut nbi pah Masir ok-oke'. 30-31Rarit na' hit ttean oras amnahas toon hiut. Amnahas naan ma'tani', tar antea ka tiit tain fa mnahat nbi hit pah ia. Are' pah ii namnaah ok-oke', tar antea sin ka namnau ntein fa oras mnahat ein nhoen.
32Onaim aam usi', ho mupein mneit no nua re' naan, in a'mouf kein nak, Uisneno nafeek anrair, nak, ka 'roo fa ntein te, saa' re' In nafeek sin naan, ro he njair.
33Es nana te, au 'toit on nai, tua: reko nneis aam usi' ho maim tua-ahiint es, re' an'urus nahiin nok reko. Rarit ho mait je he n'ator ma naroitan rek-reko' pah re' ia. 34Oras mnaah ahoet toon hiut naan, reko nneis aam usi' ho mait tua' teet es antein, he in nkaububu' pena'-maka' na'ko too gui sin renen. Pena'-maka' nana nbait sin paa' niim, he natunu' paaf es. 35Sin ro he natuin aam usi' ho prenat, he sin ntopun pena'-maka' na'ko kuan-kuan nbi pah Masir ia. Rarit sin ro he natunu' sin nbin umin re' he tatunu' mnaaht ein. Rarit ro he npao sin rek-reko'. 36He karu toon hiut amnahas nana ntea te, hit fe' atmu'i mnahat. Karu sin n'aotr ee on re' nana te, ka tiit fa tuaf he namnaah anmaet.”
Usif pah Masir nasaeb 'piru'-baru neu nai' Yusuf
37Anneen nai' Yusuf na'uab on nana te, uisf ee ma in a'naak ko'u ne, nroim natuin in uab ein naan. 38Rarit uisf ee na'uab am nak, “Uisneno In Smaan Ee ankuas nai' Yusuf re' ia. Es nana te, hit ka neu he tapein fa tuaf es antein, re' nneis na'ko nai' Yusuf.”
39Rarit uisf ee na'uab nok nai' Yusuf am nak, “Uisneno natoon ko are' kanan rasin ia. Oras ia, hai fe' mihiin mak ho atoin ahinit ko. Ma ho mahiin maan nneis na'ko too mfaun. 40Onaim, oras ia au 'ait ko mjair au atoin mapirsa'i. Ho mjair a'nakat ambi au sonaf. Au too ngguin ro he natuin ho preent ein. Mes arahaa au 'mees, na' au 'neis ko.”
41-42Rarit uisf ee nous in krein mamarak, ma napaek be neu nai' Yusuf in akrurun. Ma in na'uab am nak, “Nok ranan ia, au usaeb 'piru'-baru neu ko mfain au atoin mapirsa'i nbi pah Masir ia.” Rarit in napakeb nai' Yusuf baru mnaun ma'oos es, ma na'heek be 'heke mnaut es.
43Rarit in nana'at in kreet bikaes es anteni', he nai' Yusuf ansae. Anmui' tuaf-tuaf naen anbi kreet naan in matan ma nkoa' an nafan-fain kein am nak, “Au ooo! Misoit ranan! Mfee hormaat!*Uab Ibrani batuur ni bisa msa' in a'moufn ii ‘na'bees’ ai ‘na'ruri'’. A'naet ii, he nkoen on ankoon!” Nok ranan naan, uisf ee nait nai' Yusuf njair in atoin mapirsa'i nbi pah Masir.
44Rarit uisf ee na'uab nok nai' Yusuf am nak, “Onai. Ho muhiin main, au re' ia usif. Au utoon a'rair too pah Masir ak, karu ho ka mkonan sin fa te, sin ka nabe'in fa he nmo'en saa'-saa'.” Nai' Yusuf nok in fee
45Rarit uisf ee nakanab nai' Yusuf am nak, Safnat Panea, natuin abitan Masir sin kang kein. In nasaob nai' Yusuf nok ri'feot muinf es, in kaan ee bi Asnat. Nai' Yusuf in aam baabf ee, kaan ee nai' Potifera. In es re' na'naak rais pirsait anbi kota On.Kota On in kanan es antein neik uab Yunani nak ‘Heliopolis’. Nok ranan naan, nai' Yusuf nfain atoin makana' ma mateka' nbi pah Masir.
46Oras sin nasaeb nai' Yusuf a'piru'-baru te, in nmoin naan toon bo' teun goen. Rarit in nnao nfuun am nateef kuan-kuan ma bare-bare nbi pah Masir. 47Anbi oras athoes toon hiut naan, sekit ma mnonut maineun besi. 48Rarit nai' Yusuf nnao ma nkaububu' sekit ma mnonut anneis tein, ma natunu' sin nbin umin re' he tatunu' mnaaht ein. Sekit ma mnonut na'ko bare-bare re' npaumaak kota mee te, in natunu' sin nbi uim 'tunu' bua' nbi kota naan. 49Tar antea maka' re' in nkaububu' ma natunu' sin naan, mfau-rutu. On re' snaen ee et taas je ninin, tar antea ka tiit fa tuaf re' bisa nsoi' naan sin.
50Oras amnahas nana ka ntea fa fe', nai' Yusuf in fee bi Asnat nahoni' ri'an mone nua. 51Onaim nai' Yusuf na'uab am nak, “Uisneno nmoe' kau ma au 'nika' ain au susat oras au 'poi u'ko au ama' in umi.” Es na' in nakanab in an-moen uun ee, nai' Manase (re' he noi on re' kata es antein, nak ‘nikan’).
52Oras in napein ri'an moen muun je te, in na'uab antein am nak, “Au upein suust am nana'renat amfaun 'bi bare ia. Mes Uisneno nfee kau tetus, ma au upein ri'ana' 'bi ia.” Onaim in nakanab ri'ana' naan, nai' Efraim. Anbi uab Ibrani, Efraim in oet ni bisa nak ‘napein anah’ ai' ‘auf ma'afa'’, ai' ‘na'baab ok piut’.
53Rarit oras athoes toon hiut naan namsoup. 54Onaim oras amnahas toon hiut nana nmurai ntaam, natai nok re' nai' Yusuf na'uab nani. Anbi bare-bare, amnaah si ntaam een, mes anbi pah Masir, nmu'i mnahat. 55'Roo-roo on nana te, abitan pah Masir nmurai namnahan. Rarit sin nnaon ma ntotin amnahat na'ko usif. Onaim uisf ee nreek sin he nnaon neu nai' Yusuf, he natuin in aprenat.
56Mes amnahas nana ma'tain besi. Bare-bare nbi pah Masir in naan ee napein amnahas ok-oke'. Onaim nai' Yusuf nmurai nasoit uim 'tunu' mnaaht ein ma na'sosa' pena'-maka' neu abitan Masir. 57Rarit biak ein na'kon mee-mee neman ma nsosan amnahat na'ko nai' Yusuf nbin pah Masir. Natuin oras amnahas nana batuur-batuur ma'tani'.
Nai' Yusuf in taatf ein nnaon neu pah Masir he nsosan amnahat
421Oras naan, aam Yakop anneen biak ein na'uab ein am nak, anmui' pena'-maka' et pah Masir. Onaim in na'uab nok in aanh ein am nak, “Hae, ri'aan ein! Hi mtook he mtaka'nana' on re' nana, oo? 2Au 'neen a'rair nak nmu'i mnahat et pah Masir. Reko nneis hi mnao he msoos kit. Maut he on nana te, hit kaisa' tamnaah atmaet.”
3Rarit nai' Yusuf in taatf ein re' tuaf bo'es naan, nabaarb ein he nnaon nsosan amnahat neun pah Masir. 4Mes nai' Yakop ka nkonan fa nai' Yusuf in orif nai' Benyamin he nok sin. In natenab am nak, “Kais-kaisa' ri'ana' naan napein siraak amsa' on re' in tataf.” 5Anbi mee-mee te, biak ein annenan nrarin nak anmu'i mnahat et pah Masir, es nana te, too mfaun ii nnaon ma nsosan amnahat anbin ne. Amnahas naan, ro nanono ntean pah Kana'an amsa'. Rarit nai' Yakop in aanh ein*Uab Ibrani in tuis ee nak, ‘Isra'er in aanh ein’. Mes Isra'er ma Yakop naan tuaf mese, kanaf nua. nnaon ma nsosan amnahat msa' anbin ne. Nai' Yusuf in taatf ein nri'tuun ma nhormaat ee
6Oras naan, nai' Yusuf njair tua pirsa'i na'ko usif pah Masir. Karu sekau-sekau neem na'ko mee-mee he nsoos pena'-maka' te, nai' Yusuf es na'sosa' nfeen sin. Es na' oras in taatf ein neman ntean ate, sin nri'tuun ma nhormaat ee, tar antea sin nneek afu. 7-8Oras in niit sin on nana te, in nahiin nain sin. Mes nai' Yusuf nmoo' jon on re' atoin Masir, es na' sin ka nahiin je fa. Rarit in nataan sin nok haan sesu mnak, “Hi re' ia, mi'ko mee?”
Sin natahan am nak, “Ho aten kai mi'ko pah Kana'an. Hai iim he msoos amnahat na'ko ko, aam Baker.”
9Rarit nai' Yusuf namnau in amneit ein unu' fe'. In aka'tau sin am nak, “Au 'ka pirsai ki fa! Hi of atoin asuntirus. Hi iim maim he mihiin pah Masir in ma'niifk ein, rarit hi mtebi mfain he iim ma mbaan kai, ai'?”
10Mes sin natahan am nak, “Kaah, tua! Hai re' ia suma ho aet na kai. Batuur-batuur hai suma iim he msosa haa mnahat. 11Hai arkai re' ia, hai ama' mese'. Hai ka atoin asuntirus kai fa, tua! Hai atoin rekon kai, tua.”
12Mes nai' Yusuf na'uab naheer am nak, “Hoe! Hi mipoi. Kais amputa-kriu kau! Au uhiin ain neu hi atoin asuntirus ki. Hi iim he maim pah re' ia in ma'niifk ein!”
13Rarit sin npenan mates. Onaim, sin natahan neu nai' Yusuf am nak, “Kaah, tua! Hai re' ia suma ho aet na kai. Hai iim mi'ko pah Kana'an. Hai mma'ori-tatan bo'es am nua. Hai arkai ama' mese'. Hai ori' aheet suus goe namaika' nok hai ama'. Ma hai oirf es anteni', nnao namneuk.” Nai' Yusuf naskarak in taatf ein
14Nai' Yusuf nataah sin am nak, “Kahaf! Batuur uab re' fe'ena au aa' ee naan. Hi re' ia ro asuntirus ki. 15Onaim, hi ro he mfee kau bukti fe', he au uhiin ak hi uab ein fe'ena batuur, ai' kah. Au 'suup! Karu hi ori' aheet suus goe ka mok ne neem fa neu ia te, hi ka bisa fa he mnao misaitan pah re' ia! 16Onaim hi mpiir maan tuaf es he nnao naan hi ori' neem neu ia. Biak ein, au 'tahan sin. Au he iit, hi uab ein naan batuur aa, ai' kah. Karu kah fa te, namneo, hi re' ia asuntirus ki.” 17Rarit nai' Yusuf anrenu ma nataam sin neu bui je naan ee, neno teun. Nai' Yusuf nataam in taatf ein neu bui
18Neno teun on nana te, nai' Yusuf nnao ma na'uab nok sin anbin bui je mnak, “Au re' ia, umtausan Uisneno. Ma au utuin In roim Ne piut-piut. Au ufetin ki he hi mmoin. Mes hi ro he minokab uab es. 19Karu hi uab ein batuur-batuur namneo te, hi ro he mikrira' kau bukti. In rana' poo' ji on nai: au 'tahan tuaf es anbi bui re' ia. Hi bian amfain on hi pah ee, he meki mnahat neu hi nonot-asar sin. Natuin sin npao ki he mekin sin amnahat. 20Rarit hi iim meik hi oirf aan, he njair bukti es, nak hi atoin neka mne'o. On nana te, hi ka mipoi kau fa. Maut he nok ranan nana te, au kais a'hukun u'maet ki.” Sin nnenan on nana te, sin nromin.
21Rarit sin na'uab ein es nok es am nak, “Neo! Rek goen! Oras ia hit tapein hit mo'ek neno naan in aaf ni jen. Hit tmoe' re'uf neu hit ori'. Hit tkius tiit ee neu in nsuus anmaet, in ntoit neik haan sakoit he hit ttuurn ee, mes hit ka tfiroor je fa. Etun oras ia, hit tsuus amsa', on re' ia.”
22Onaim nai' Ruben namnaub sin am nak, “Hae, sin au ori' arki. Neno naan au 'taar ki, he kais minsaa'-saa' ri'ana' naan! Mes hi ka mko-kosen main fa au uaba' naan. Onaim, oras ia, hit tseu fuan ii jen. Nai' Usu in naa' ee nsaen kit een.” 23Sin na'uab ein on re' naan, mes sin ka nahinin fa neu nai' Yusuf nahiin sin uab. Natuin oras nai' Yusuf na'uab nok sin ite, in npaek uab Masir. Rari te, na' anmui' akoni' uaba' na'bain ee neu sin npaek uab Ibrani.
24Anneen sin na'uab ein on nana te, nai' Yusuf annao nasaitan sin, ma nkae nmes-mees nbi bare re' biak ein ka niit ee fa. Oras in nkae nrari te, in nfain neem neu sin. Rarit in nreek tuaf ma nfuut nai' Simeon nbi in orif-tataf sin humak ma sin matak.
Nai' Yusuf in taatf ein nfanin on pah Kana'an
25Rarit nai' Yusuf naprenat in ameupt ein he narain pena'-maka' neu in taatf ein sin a'kaor ein. Ma sin ro he ntao nafani' roit ein nbin a'kaor ein sin feef kein. Rarit ansoo sin. In nrenu msa' he nfeen sin beti'. Tuaf ein nana nmoe' natuin nai' Yusuf in aprenat. 26Rarit nai' Yusuf in taatf ein nasaeb a'kaor ein nana neu sin bikaes keledai ngguin. Rarit sin npoin ma nnaon nasaitan pah Masir.
27Sin nanaon ate, sin nasnasan. Oras tuaf es anfei in a'karo he na'eku in bikaes keledai te, in niit in roit ein anbin a'kaor ee fefan. 28In naskeek! Onaim, in nhaman in orif-tataf sin am nak, “Hoi! Hi iim he mkius miit ia fe'! Hit tmate tkoon! Sin ntao nafani' au roit ein esan au 'karo'.” Nai' Yusuf in taatf es ntae niit in roit ein nbin a'karo'
Nkius nitan on nana te, sin neek ein namnekun. Sin namtau nmaten. Rarit sin na'uab ein am nak, “Uisneno ntao saa' ntein es re' ia neu kit?”
29Rarit sin nnaon nkonon. Antean Kana'an on nana te, sin nareta' neu sin aamf ee, saa'-saa' re' sin nabeen niit ee, nmurai na'ko sin nbin pah Masir, tar antea sin nfain neman. 30Sin natonan am nak, “Aam honi'! Usif pah Masir in tua pirsaa' je, ma'tain besi. In na'uab ah amsa', ka tiit fa haan ma'nura'. In ntubin ma ntu'iran kai mnak hai mnao msuntiur in pah. 31Mes hai mitaah am mak, ‘Kah fa, tua! Hai mi'uab batuur namneo, tua. Hai arkai re' ia ka asuntirus fa, tua. 32Hai atoin neek rekon kai, tua. Hai mma'ori-tatan tuaf bo'es am nua. Hai ama' mese'. Mes tuaf es na'ko kai, nnao namneuk, ma aheet suus goe namaik nok hai ama' et pah Kana'an.’
33Rarit kaes je nak, ‘Au he 'soba ki. Hi atoin amneot aa, oo, ai' kah. Hi tuaf es ro he nabaar anbi ia. Hi bian amfain, meki mnahat neu hi nonot-asar sin, he sin kaisa' namnaah anmaten. 34Hi ro he meik hi ori' neem neu ia fe'. Nok ranan nana te, na' au uhiin ak hi ka asuntirus ki fa, mes batuur-batuur hi atoin neek amne'o. Onaim, au of ufeti' ki hi benu' re' au 'taahn ee re' naan. Ma au 'konan ki he mnao meu mee-mee jah, nbi re' pah ia.’”
35Anpeo nrarin on nana te, sin npukai sin a'kaor ein. Sin naskeken, natuin sin es-es ate, niit sin roit ein nbin sin a'kaor ein. Nkius on nana te, nai' Yakop nok in aanh ein namtau nmaten.
36Rarit nai' Yakop na'uab nok sin am nak, “Hi mmoe' mein am es na' au aanh ein namnekun. Nai' Usu namneik goen. Mteni' nai' Meon. Oras ia hi he meiki mtein nai' Min? Batuur-batuur hi he mha'mui' kau, es re' ia!”
37Onaim nai' Ruben na'uab neu in aamf ee mnak, “Aam honi'! Mfee kau nai' Min. Au utaah. Au 'ba'an ain, au ro he uum 'eik je nfain neem neu ko, aam honi'. Mes karu kah fa te, aam honi', ho mroor au an-moen nua ein naan.”
38Mes nai' Yakop na'uab am nak, “Kahaf! Ka nabei' fa he hi meik nai' Min. In tataf nai' Usu nmate nrair. Oras ia, ar in nmees. Karu in napein siraak anbi rana tnana te, hi misusab miis kau, au atoni mnasi' ia, tar antea au 'taam eu noup nitu.”Suur Akninu' uab Ibrani nak “tar antea au 'saun 'eu Sheol (naan, bare neu amaets ein)”.
Nai' Yusuf in taatf ein nfanin on pah Masir, nok sin orif nai' Benyamin
431Oras naan, amnahas anbi pah Kana'an ma'tain besi ntein. 2Nai' Yakop in uum je naan ee, narari nrair mnaaht ein re' neon goes ii, in aanh ein nnaon nsoos sin na'kon pah Masir. Rarit in nak sin am nak, “Ri'aan ein! Reko nneis hi mfain on pah Masir, he msoos amtein kit amnahat fe'!”
3Mes nai' Yahuda nataah am nak, “Aam honi'! Neon goes ii, usif Masir in tua pirsaa' je namnaub kai ma'tani' nak, hai ka mibei' fa he mikrira' hai huum ein neu ne, karu hai ka mok fa ho aan aheet susu nai' Min! 4Onaim, aam honi', ho ro he mkonan kai nai' Min, he nok kai. Hena' hai mfain he msoos kit amnahat. 5Mes karu aam, ho ka mkonan kai fa nai' Min ate, hai ka neu he mnao fa. Atoin Masir naan na'uab anrair on nana te.”
6Onai te nai' Yakop nakain sin am nak, “Nansa'am es hi mitonan atoni' naan mak hi fe' mmui' oir muni es antein! Hi mami haa kau susat antein!”
7Rarit sin nfuir nai' Yakop am nak, “Aam honi'! Atoni' ne nataan piut, he nahiin kit, nok nain hit uum je naan ee ok-oke'. In nataan am nak, ‘On mee? Hi ama' nmoin fe'e oo? Hi fe' mmui' orif et hi umi' oo?’ Onaim, hai he mak saa' antein! Onaim, ro hai mitoon namnee goah. Onai te, sekau nahiin nain nak, in he nreun kai he hai mok nai' Min on ne?”
8-9Nai' Yahuda na'uab antein am nak, “Aam honi'! Mufetin kai nai' Min he nok kai. Au 'ba'an ain, karu npoi saa'-saa' neu ne te, au utaah he 'senu'. Karu au ka 'eik je nfain neem fa nok ao-mina' neu ko te, maut he ho musaan kau, tar antea au 'maet. Onaim, ho mkonan kai' nai' Min, te hai he mna-nao goa heen. Reko nneis hai mnao nai rabah, he hit kais tamnaah atmaet. 10Bait hai kais ampao 'roo-roo te, hai mnao, ma mfain iim no nua goen.”
11Rarit sin aamf ee nak, “Karu on nana te, hi mmoe' on nai. Hi mnao mait meik hau fua' ma fua-bon reko na'ko hit pah. Es re': bumbu sin, hau oef re' fo meni', re'u he ttuis, oin hau, kanari,*Suur Akninu uab Ibrani nak ‘shaqed’. In aaf ne on re' kanari. ma knaa' bian. Rarit meik sin neu usif Masir in tua pirsa'i naan, ma mitoon am mak hai baer ein re' ia nfain oksonun neu ko. 12Hi msa' meki mtein roit nfain no nua na'ko unu hi mnao. Natuin hi ro he mnona' mifani' roit ein re' hi miit sin anbin hi 'kaor ein neon goes ii. Kais-kaisa' sin es re' ntaon nsaan sin. 13Hi mok hi ori', mes nati' mfain iim rabah, oo! 14Au 'on-onen, karu Uisneno In Kuasan Ma'tain Ee, nabanit usif Masir in tua pirsa'i naan he nkasian ki. He karu reko te, in nnona' nafani' ki au anah nai' Min am nai' Meon, he hi mfain iim bu'-bua'. Mes karu au aanh ein namnekun oke' te, maut he au usaah susat ia nkoon piut.”
15Rarit sin nnaon ma nakbua' baer oksoun ein am roit, he nekin nnaon neu pah Masir. Sin nok nai' Benyamin amsa'. Antean nee te, sin nnaon nbaiseun nai' Yusuf. 16Oras nai' Yusuf niit nai' Benyamin nok in taatf ein ate, in nreek a'naak mepu nbi in umi, mnak, “Hoe! Meik atoin ein re' ia ntaman neun au umi! Rarit amroor bijaa jes, mihaan ee rek-reko. Sin ro he nbukaen nok kau oras manse na'puup.”
17Rarit a'nakat naan nmoe' natuin nai' Yusuf in aprenat. Onaim in nnao naat sin neu nai' Yusuf in umi.
18Oras sin nnaon neu nai' Yusuf in umi, in taatf ein namtaun nmaten. Anbin raan ee te sin na'uab ein am nak, “Amoo! Nansa'am es in nreun he neik kit neu ia? Kais-kaisa' in he nasusab kit, natuin roit ein re' sin nfee nafani' kit sin anbin hit i'kaor ein neon goes ii. Sin nmoe' napo-poi kit he neem naat kit neu ia, he nok askeken te, sin nheek kit, ma nmoe' kit njair sin aten. Rarit sin nasiik naan hit bikaes keledai ngguin oke'.”
19Etun, oras sin npaumaak nai' Yusuf in uum je te, sin nataan a'nakat naan am nak, 20“Aam, kais muto'-to'on kai. Neon goes ii, hai iim amsoos miit amnahat ambi ia. 21-22Rarit, oras hai mfain on hai kuan, hai misnaas ambi raan ee he mtuup. Onaim hai mfei 'kaor ein he mi'eku' mui't ein. He'e! Hai mtae miit hai roit ein, ntao nafani' kai sin inbin hai kaor maak ein sin feef keni. Hai ka mihiin he sekau es re' ntao sin naan. Mes oras ia, hai meik mifani' sin oke'. Onaim aam, kais mutoo' gou! Maut he ho muhiin, oras ia hai meik roit bian anteni' he msoos amnaah fe'u.”
23Rarit a'nakat naan nataah sin am nak, “Hi mta'-taa' kim. Kais mimtau! Of oni' hi Uisneng goe es anfee tetus neu ki nbi hi 'kaor ein naan. Neon goes ii, au 'toup urair hi roit ein naan oke'. Hi ka mmui' fa tusa'!” Rarit in napoit nai' Simeon na'ko buu je he nabua nok sin.
24Onaim sin ntaman oke' neu nai' Yusuf in umi. Rarit a'nakat naan nfeen sin oe ma nafaun sin haek ein. In imsa' na'eku' sin bikaes keledai ngguin. 25Rarit in natoon am nak, “Hi of ambukae mok hai aam usi' oras mansi na'puup.” Oras sin npao nai' Yusuf he neem nateef nok sin ite, sin n'ator oksoun ein naan.
26Oras nai' Yusuf neem antea te, sin nri'tuun ok-oke' nbin in matan. Rarit sin nnona' oksoun ein neu na. 27Rarit nai' Yusuf nataan sin am nak, “On mee? Hi arki m'ao-mina', oo? Hi ama mnasi' on mee? In n'ao-mina' msa' aa, oo?”
28Sin natahan am nak, “Ho ate mnais ee, re' hai aam honi', et re' ne. In n'ao-miin, tua.” Onaim, sin na'ruir ein ma nhormaat antein ee.
29Rarit nai' Yusuf nait matan am ankius niit in orif nai' Benyamin. Sin nua sin, ainaf ma amaf mese'. Onaim in nak, “Ooo! Hi ori' aheet susu re' neon goes ii hi miton-toon ee ji, es re' ia!”
Rarit in na'uab neu nai' Benyamin am nak, “Ba'e! Au 'on-onen he Uisneno nfee ko tetus ko'-ko'u.”
30Ankius nai' Benyamin on nana te, nai' Yusuf in rasi mnaut neu in oirf ee he noi npe'-pee' jah een. Natuin in nneek niis in orif nai' Benyamin. In ka bisa ntahan naan fa in nekan nana ntein. Onaim, in nnao nasait sin rab-raab, ma ntaam neu in ke'en. Rarit in nkae nme'me'ur anbi naan. 31Ankae nrari te, in nnao nameu in human. In nafani' in nekan, rait in nnao nateef nok sin. Onaim in nreun in ameupt ein uum je naan ee, he nabaarb ein bukae neu mei.
32Sin nabarab bukae neu nai' Yusuf anbi mei jes in mees kuun. In orif-tataf sin nbukaen nbin mei' jes a'teta'. In ameupt ein, nbukaen nbin mei jes kuuk. Natuin atoin Masir sin nnaben ate sin ha'niis sin tuak ein karu sin nbukaen bu'-bua' nok atoin Ibranis sin.Atoin Masir sin nma'nisin atoin Isra'er sin, natuin atoin Isra'er sin atuku 'bibi ma 'bib-kase. 33A'nakat naan n'ator anrair he nai' Yusuf in orif-tataf sin ntoko nmabain ein nok nai' Yusuf. In n'ator sin he ntokon nmaktun-tuin ein, nmurai na'ko atoin ko' goe ntea aheet susu. Oras sin ankius niit re' mo'et re' ia te, sin nsanmakan. 34Rarit nai' Yusuf an'ator he in ameupt ein naan naitin bukae na'ko in mei je neu in orif-tataf sin. Sin ntopun huma' mese'. Mes nai' Benyamin ntopu mfaun anneis no niim na'ko in taatf ein naan. Rarit sin nbukaen tar antea sin namsenan batur-batuur.
Nai' Yusuf in a'koom noin-muit ee namneuk
441Sin nbukaen nrarin ate, nai' Yusuf na'se'-se'o a'naak mepu nbi in uum je mnak, “Hoe! Ho mnao murai pena'-maka' neu atoin ein ia sin a'kaor ein naan, nahen-henun. Rarit ho mtao mufani' sin roit ein es-es ate neu sin a'kaor ein naan. 2Rarit ho mait au 'koom noin muit ee, ma mtao goe neu aheet suus goe in a'kaor aan.” Onaim in nmoe' natuin nai' Yusuf in aprenat.
3Maan re' snaat ee nsae te, nai' Yusuf nafetin sin nok sin bikaes keledai ngguin he nnaon nfanin ma nekin amnahat. 4Sin nnaon ka 'roo fa fe' na'ko kota nana te, nai' Yusuf natoon neu a'nakat nana mnak, “Ho mnao mriuk mutuin atoin ein naan rabah. Karu mupein sin ite, ho mak sin am mak, ‘Nansa'am es hi mmoe' maufinu' neu 'naef ee? Hi mbaras in neek reek goe nok moe' re'uf on naan! 5On meem es hi mibaak meik hai a'naak te in a'koom noin muit ee? Hi ka mihiin fa, oo? Nana ka npaak je fa he nbukae oe nmees jah. Anpaak je he naim atoni' in uan, natuin a'koma' naan matua' ate! Hi moe' mein ia, ro reu' besi!’” Sin niit a'koma' naan anbi nai' Benyamin in a'karo'
6Rarit a'nakat naan nriu' natuin sin tar antea napein sin. Onaim in natoon neu sin natuin ahaa nai' Yusuf in uaban fe'ena.
7Rarit sin npenan mates am nak, “Aam, ho sairt ii, on mee? Hai msuup. Hai ka neu he mibei' fa he mmoe' re'uf on naan! 8Ho muhiim kuum. Roit ein re' neon goes ii nbin hai 'kaor ein naan, hai mfee sin nfanin neu ko. Onaim, hai ka mibei' fa he mibaak hi a'naak te in a'koma' naan na'ko in umi. Hai ka neu he mibaak fa, tua! 9Aam, ho mpukai ma mtae kuum. Mupein a'koma' nana nbi sekau in a'kaor ate, mhukun misan! Maut he hai bian ii, mfain ate neu ko.”
10Rarit, a'nakat naan na'uab am nak, “Kahaf! On nai. Karu au 'iit ee nbi sekau te, in njair au ate. Hi bian ii, mnao mkoon.”
11Onaim sin nasanut a'kaor ein nana, rabah. Rarit sin npukai nain sin. 12Onaim a'nakat naan nparikas a'kaor ein naan barisi, nmurai na'ko atoin ko' goe in je, ntea aheet suus goe in je. Onaim, in niit a'koom noin muti' naan, anbi nai' Benyamin in a'karo'.
13Ankius nitan on nana te, nai' Benyamin in taatf ein sin neek ein akrati'-krait ein. Rarit sin nasaeb nafani' sin a'kaor ein neu sin bikaes keledai ngguin, he ntaman nfanin on kota.
14Oras sin ntean nai' Yusuf in uum je te, in fe' nbi naan. Onaim sin nri'tuun anbin nai' Yusuf in matan. 15Rarit nai' Yusuf naskarak sin am nak, “Hoe! Nansa'am es hi mmoe' kau on re' ia? Hi ka mihiin fa? A'naet on re' au, npaek re'u re' he naim atoni' in uan.”
16Rarit nai' Yahuda nataah am nak, “Koe! Uisneno npukai napoitan hit saant ein. Rarit hai he mak saa' ntein, tua? Hai he mimneob hai tuam ein on mee, tua! Karu ho mtahan hai ori' te, reko nneis ho mtahan kai oke'. Mait kai njair ho aten.”
17Mes nai' Yusuf nataah am nak, “Kahaf! Niit a'koma' nana nbi sekau te, in es re' he njair au ate! Hi bian ii, mifrei. Mfain nai meu hi ama'!”
Nai' Yahuda ntoit he nsenu' nai' Benyamin
18Rarit nai' Yahuda nnao npaumak-maak nai' Yusuf, ma na'uab am nak, “Aam Baker! Au 'baiseun, tua. Au uhiin ak ho kuasam naan natai nok uisf ee in kuasan kuun. Natuin rasi naan, kais muto'on kau fe'. Au 'toit mainuan he au u'siti' aan a'kre'o, tua. 19Unu' te, ama' ho mutaan kai mmak, ‘Hi ama' nok hi ori' es fe' etan naa, oo?’ Nai' Yahuda nnao npaumak-maak nai' Yusuf
20Rarit hai mitaah am mak, ‘Hai ama' namnasi nrair. Hai ori' aheet suus goe mese'. Oras nahoins ee te, hai ama' namnais jen. Aheet suus goe in taatf ee, nmate nrair, tua. Sin nua sin, sin ainf ee nmate nrair. Onaim oras ia, hai ori' aheet susu naan, in nmees. Es na' hai ama' nneek niis ne.’
21Rarit, ho mreun kai he hai meik hai ori', he ho miit ee. 22Onaim hai mitaah am mak, ‘Ri'ana' re' ne, ka neu he nnao npori' fa in amaf. Karu in nnao npoir ne te, hai ama' ro he nmaet kuun nai, es re' naan.’
23On nai te, ho mutaah am mak, ‘Karu hi ka meik fa hi ori' nana te, hi ka neu he miit amtein kau fa heen.’
24Rarit hai mfain. Hai mtean hai ama' ne te, hai mitoon main rasin re' ho mu'uab sin neu kai. 25A'roo-roo te, hai mnaaht ein oek ein. Rarit hai' ama' anreek kai he mfain iim amtein meu pah Masir he msoos amnahat. 26Mes hai mitaah am mak, ‘Aam honi'! Hai ka neu he mnao fa meu ne ntein. Natuin uisf ee in tua pirsaa' je, na'uab nain nak, karu hai ka mok fa hai ori' te, hai ka neu he miit amtein fa in human. Onaim, hai ro he meik hai ori' aheet susu naan fe, he na' hai mnao.’
27Rarit hai ama' na'uab am nak, ‘Hi mihiin main. Au fee bi Rahel in aanh ein, tuaf nua goah. 28Ahuunt ee nnao namneuk. Oni' mui' fuing guin npiis goe ma neku nraar je. Es na' ntea oras ia, au ka iit a'tein ee fa. 29Karu hi mait meik aheet suus gui ntein na'ko kau, ma in napein siraak ate, hi mtao mtein kau susat neu au atoni mnasi' kau gui, he 'maet nai.’
30-31Es nana te, aam baker. Au 'baiseun, tua. Karu au 'fain on au ama' ne, mes au ka 'ok fa aheet susu re' ia te, ro hai ama' nmaet kuun een. Natuin in asmaan ee, nmafuut nok ri'ana' ia te. On nai te, in namnais re'-reu'f een. Onaim karu hai mtao mtein ee susat, in nmaet nai. 32Saa' antein, au 'ba'an urair 'eu au ama' ak, au utaah ri'ana' naan. Au 'ba'an neu au ama', karu au ka 'eik ufani' fa ri'ana' ia neu ne, maut he au utaah kuuk sanat naan, tar antea au 'maet.
33Onaim au 'baiseun, tua. Maut he au umaik a'bi ia he 'seun ee, henati' au es re' 'fain ho ate. Maut he in nfain nok in taatf ein. 34Karu ri'ana' naan ka nok fa te, au ka neu he 'fain fa. Au ka neu he 'tahan aan fa au tuak, karu au iit au ama' ansuus tar anmaet.”
Nai' Yusuf natoon in tuan, ma ntoit in aamf ee he nfoo' neem neu pah Masir
451Anneen on nana te, nai' Yusuf in neek ne krati-krati', tar antea in ka ntahan naan fa in tuan ii ntein nbi in ameupt ein sin maatk ein. Etun in nreun sin he npoin, he in bisa nmees nok in orif-tataf sin. Nok ranan nana te, in bisa natoon in tuan ee neu sin. 2Rarit ameupt ein npoin oke'. Onaim nai' Yusuf ankae nme'me'ur ma npin-pinus. In ameupt ein, atoin Masir, re' nhaken et moen ee, anneen amsa'. Ma abitan uisf ee in soonf ee msa' annenan.
3Rarit nai' Yusuf natoon namneo goah neu in orif-tataf sin am nak, “Airoo, tua. Au re' ia, nai' Usu, kau. Hi ori. Hit arkit atma'ori-tatan. Hit ama' fe' nmoni, oo?”
Annenan on nana te, in orif-tataf sin namtau nmaten, tar antea sin ka fefa' mese' fa.
4Rarit nai' Yusuf nak sin am nak, “Hae! Msiri' iim he mpaumaak kau fe'!”
Onaim sin nsiir ein antaman ma npaumaak nai' Yusuf. Onaim in na'uab nafanik am nak, “Au re' ia, nai' Yusuf, re' neon goes ii, hi mi'sosa' mpoir ne neu pah Masir ia. 5Namneo, hi mi'sosa' kau goen. Mes kais mimtau, ma kais ammatoe ma mmasanan es nok es. Natuin Uisneno es neik kau uum a'tea ia, he 'fain ahunut neu ki. Nok ranan naan, In npaek kau he In nafetin naan too mfaun ii, he sin kaisa' namnaah anmaten.
6Oras ia, amnaahs ii fe' nnao naan toon nua. Ar toon niim fe'. Oras naan, ka tiit taan fa tuaf es he ntoof ai' nkaun, nseen, ma ka tiit fa reen jes re' he nmui' pena'-maka'. 7Nok ranan re' hit ka tahiin taan je fa re' ia, Uisneno neik kau neem nahuun na'ko ki. Henati' na'ko ki, ma hi anah-upuf sin napenin a'honis.
8Onaim in batuur ni, ka hi es ammoe' kau fa he au uum a'tea ia, mes Uisneno In a'mo'en. In es nait kau 'jair uisf ee in tua pirsa'i nbi pah Masir ia. Onaim au 'rair a'nakat nbi uisf ee in sonaf. Ka tiit taan fa es he nneis na'ko kau.
9Onaim, oras ia hi mfain rabah nai, he mitoon au uabak re' ia neu hit ama', mak on nai: ‘Aam honi', ho anah nai' Yusuf anmoin fe'! In nrair kaes ko'u et pah Masir. In naskau ko aam honi', he mnao meu pah Masir nai rabah. 10Aam honi' of ho mupein mainuan he mutua mbi pah Gosen mpaumaak ee. Bare naan mainuan. Onaim, aam honi', hi bisa mituuk ma mi'eku' hi 'bib-kasen, a'bibin, ma bijaeng guin ok-oke'. In imsa' ntoit ko aam honi' he uum meik ho anah-upuf sin, nok nain sin uum je naan ee, ma sin baer pusaak ein ok-oke', he mitua mibaar ambi ne. 11Karu aam honi' mutua mbi Gosen ate, in bisa npairoir ko nbi ne. Natuin amnaahs ii ar toon niim fe' ntein. Onaim in of an'ator he aam honi' mok ho asar sin, ma ho mui't ein ok-oke' ka nkuran ma nrabu' fa saa'-saa'.’”
12Nai' Yusuf natoon anrair on nana te, in na'uab antein am nak, “Oras ia, hi miit nok matam aa, oo? Ho msa', Min. Au re' ia, ho tata' nai' Yusuf teb-tebe. 13Onaim mitoon neu hit ama' mak, au kuasat anbi pah Masir re' ia, ko' re'uf. Ma mireta' neu ama' saa'-saa' re' hi miit sin. Rarit hi meik je neem nai rabah neu ia!”
14Rarit in nhoo ma nneek in orif nai' Benyamin, ma sin nua sin ankaen. 15In imsa' anhoo ma nneek in taatf ein mese'-mese'. Rarit na' sin nmurai na'uab ein nok ne.
Usif pah Masir ntoup nai' Yusuf in orif-tataf sin
16Rari te, oras uisf ee nok in a'naak meup ne nneen nak nai' Yusuf in orif-tataf sin neman, sin nmariin anmaten. 17Onaim uisf ee na'uab neu nai' Yusuf am nak, “Yusuf! Mutoon neu sin ho benu', he sin nasaeb ein pena'-maka' neu sin bikaes keledai ngguin, he nekin on pah Kana'an. 18Rarit amreun sin he neik ho ama' ma nonot-asar sin neman oke', he sin nfoo' neman neun ia nai. Au of a'feen sin afu ma bare re' reko nneis nbi pah Masir ia, he sin natuan ma nmonin nbin naan, ma sin napenin amnahat na'ko bare naan. 19Mreun sin he sin neik nanin akreet bikase' fauk na'ko ia, he sin nasaeb ri'aan ein, ma ho ama'. 20Kais sin natenab baer pusaak ein re' sin ka bisa neik sin fa. Natuin pah Masir ia, neheun nok bare' re' arekot. Sin of anpaar sin.’”
21Anneen on nana te, nai' Yusuf anfee kreet bikase' fauk, ma beti' nbi ranan, natuin uisf ee in kabin. Ma in orif-tataf sin*Tuis uab Ibrani nak “Isra'er in aanh ein natuin uisf ee in kabin.” Nai' Yakop in kanan es, es re' Isra'er. nabaarb ein he nfanin natuin uisf ee in kabin. 22Nai' Yusuf amsa' nfeen sin tai fe'u esat paasn es. Mes in nfeen nai' Benyamin roi muti' fua' natun teun, ma tai fe'u pasan niim. 23In nsonu neu in aam hoin fe baer saa'-saa' re' nareok na'ko pah Masir, ma nasaeb sin nbi bikaes keledai mone bo'es. In nfee na'baba' ntein pena'-maka', utunu', ma mnahat huma'-huma', nasaeb sin neu bikaes keledai ainaf bo'es. In n'okbeit sin neu oras sin ntebi nfain neman neu pah Masir. 24Rarit in nnao nasaina' sin, ma namnaub sin am nak, “Nati' hi kaisa' mmatoe mbi raan ee, jo!”
Nai' Yakop anneen nak nai' Yusuf nmoin fe'
25Rarit sin nnaon nfanin on sin aamf ee et pah Kana'an. 26Antean ne te, sin natonan sin aamf ee mnak, “Aam honi'! Ho anah nai' Yusuf anmoin fe'. In kaes ko'u et pah Masir! In nnaa' aprenat.”
Oras nai' Yakop anneen ate, in ntaka'nana' ma ka npirsai fa sin uab kein naan. 27Mes oras sin natonan nrair nai' Yusuf in uab ein naan, ma in niit kreet bikase' re' nai' Yusuf ansoun ee he nasaeb neik je neu Masir te, na' in npirsai. 28Onaim in na'uab am nak, “Airoo! Au aanh ee nmoin fe'! On re' nana te, na' au 'mariin. Au ro he 'nao 'kius aan ee fe', na' au 'mate msa', reko.”
Nai' Yakop sin nabaarb ein he nfo'on neu pah Masir
461Rarit nai' Yakop*Suur Akninu' uab Ibrani nak, “Isra'er nakbua' ma nnao”. nakbua' in a'brua' ein, ma nnao nasaitan pah Kana'an. Sin ntean kuan Barseba te, in nroor mu'it ma nafuat sin neu Uisneno, re' in amaf nai' Isak na'bees neu Ne na'ko unu'. Sin nnao nasaitan pah Kana'an
2Faaj es ate, nai' Yakop namnei. Anbi mneit naan, in nneen Uisneno noe'n ee, mnak, “Hoe! Yakop! Yakop! Ho mfeen fe' he mneen!”
Onaim in nataah am nak, “Tua!”
3Ma Uisneno nak,“Au re' ia, Uisneno re' ho ama' na'bees neu Na na'ko unu'. Ho kais mumtau he mnao meu pah Masir. Au of a'moe' ho sufam-ka'um sin njarin too re' maso'ik anbin bare naan. 4Au of ok ko tnao teu pah Masir. Ma Au msa' of ok ufani' ho sufam-ka'um sin nfanin on pah Kana'an. Oras ho mmate te, of ho anah nai' Yusuf anhake nbi ho bnapam.”
5Rarit nai' Yakop nok in aanh ein,Suur Akninu' uab Ibrani nak, “Isra'er in aanh ein nait neik sin amaf nai' Yakop.” nnaon nasaitan kuan Barseba. Onaim sin nasaeb ee, nok sin fee-anah sin, nbi kreet bikaes ein re' usif Masir nsonu' sin. 6-7Sin nait neik sin baer pusaak ein ma mui't ein ok-oke' re' sin nmui' sin, oras sin nbin pah Kana'an. Rarit nai' Yakop ma in anfeto-anmone sin, ma in uupf ein ok-oke', nnaon neun pah Masir.
Nai' Yakop nok in noont ein re' nokan nnaon neu pah Masir
8Nai' Yakop in nonot-asar re' nok anfo'on neun pah Masir, es re':Suur Akninu' uab Ibrani nak “Isra'er in nonot-asar”.
Nai' Ruben, an-moen unu'. 9In aanh ein esan re': nai' Henok, nai' Paru, nai' Hesron, ma nai' Karmi.
10Nai' Simeon, nok in aanh ein esan re': nai' Yemuer, nai' Yamin, nai' Ohat, nai' Yakin, ma nai' Sohar. Ma nai' Saur amsa', re' napein je na'ko bifee Kanaanas.
11Nai' Lewi, nok in aanh ein esan re': nai' Gerson, nai' Kehat, ma nai' Merari.
12Nai' Yahuda, nok in aanh ein esan re': nai' Sela, nai' Peres ma nai' Sera. Nai' Yahuda in anah bian, nai' Er ma nai' Onan, nmate nrarin nbin Kana'an. In imsa' neik nai' Peres in aanh ein, esan re': nai' Hesron ma nai' Hamur.
13Nai' Isaskar, nok in aanh ein esan re': nai' Tora, nai' Pua, nai' Ayup, ma nai' Simron.
14Nai' Sebulon, nok in aanh ein esan re': nai' Seret, nai' Eron, ma nai' Yahreel.
15Sin ok-oke' re' naan, nai' Yakop nok in fee bi Lea sin aan hoin ein, oras sin natuan nbin Mesopotamia. Anmu'i ntein sin an-feto, kaan ee bi Dina. Onaim, nai' Yakop nok in mahoin ii, tuaf bo' tenu mteun.
16Onaim nmui' in anah na'ko in fee bian es re': nai' Gat, nok in aanh ein esan re': nai' Sifion, nai' Hagi, nai' Suni, nai' Esbon, nai' Eri, nai' Arodi, ma nai' Areli.
17Nai' Aser, nok in aanh ein esan re': nai' Yimna, nai' Yiswa, nai' Yiswi, nai' Beria, nok sin feotf es, kaan ee, bi Sera.
Anmu'i msa' nai' Beria in aanh ein, esan re': nai' Heber ma nai' Markier.
18Sin arsin re' naan, tuaf bo'es am nee. Esan re' nai' Yakop ma in fee bi Silpa in anah-upuf sin. Bi Silpa naan, ate re' nai' Laban anfee je neu in an-feto bi Lea, nai' Yakop in fee mnasi'.
19Nai' Yakop in fee jes antein, kaan ee, bi Rahel. In nahoni' ri'ana' nua, esan re': nai' Yusuf ma nai' Benyamin. 20Oras naan, nai' Yusuf ansao nrair bi Asnat nbi pah Masir. In aam baabf ee, a'naak pirsait anbi kota On. In kaan ee, nai' Potifera. Nai' Yusuf ma bi Asnat sin aanh ein esan re': nai' Efraim ma nai' Manase.
21Nai' Benyamin, nok amsa' neu pah Masir. In nok in aanh ein, esan re': nai' Bera, nai' Beker, nai' Asibel, nai' Gera, nai' Na'aman, nai' Ehi, nai' Ros, nai' Mupim, nai' Hupim, ma nai' Aret.
22Rarit nai' Yakop ma in fee bi Rahel sin mahoin kein tuaf bo'es am haa.
23Nai' Yakop in nmu'i ntein feej es, kaan ee bi Bilha. Sin aanh ein esan re': nai' Dan ma nai' Naftali.
Nai' Dan in aanh ee, nai' Husim.
24Nai' Naftali, nok in aanh ein esan re': nai' Yaser, nai' Guni, nai' Yeser ma nai' Sirem.
25Nai' Yakop nok in fee bi Bilha sin mahoin kein tuaf hiut. Bi Bilha naan, es re' bi Rahel in ate, re' in napein je na'ko in amaf nai' Laban.
26Onaim, nai' Yakop in mahoin ein re' nnaon neun Masir naan, tuaf bo' nee mnee. In aan naenf ein ka masoik ein fa fe'. 27Sin nma'baab ein nok nai' Yusuf in aanh ein re' nahoni' sin anbin pah Masir, sin tuaf nua. Onaim nai' Yakop in nonot-asar re' natuan nbin Masir, sin ar-arsin tuaf bo' hiut.
Nai' Yakop nateef in anah nai' Yusuf
28Oras sin he noi ntean pah Masir te, nai' Yakop anreun in anah nai' Yahuda he nnao nahuun, he no'en nai' Yusuf, he neem nateef nok in aamf ee nbi pah Gosen. Oras sin ntean nrarin nbin Gosen, 29on nana te, nai' Yusuf ansae neu in a'kreet, he nnao nateef in aamf ee nbi naan. Oras sin natefan, nai' Yusuf anhoo in aamf ee, ma nkae 'roo re'uf. Nai' Yusuf nateef nok in amaf nai' Yakop
30Rarit nai' Yakop na'uab nok nai' Yusuf am nak, “Usu! Oras ia, au 'iit ko goen. Onaim au uhiin ak ho mmoin fe'. Maski oras ia au 'mate msa', reko.”
31Rarit nai' Yusuf natoon neu in orif-tataf sin am nak, “Au ro he 'nao 'baiseun uisf ee, he utoon ak au nonot-asar sin na'kon Kana'an neman ntean nggoen. 32Onaim, au of utoon ak hi re' ia, atuuk mu'it. Etun hi meik hi mui't ein ma hi pusaak ein na'kon Kana'an. 33Karu uisf ee no'en ki, ma nataan hi meup mein saa', 34hi mitaah am mak, hi arki re' ia, atuuk mu'it na'ko hi an-ana' fe', on re' hi be'i-na'i sin. Nok ranan naan, in of anreun ki he mitua mbi Gosen.” Nai' Yusuf natoon on naan, natuin abitan pah Masir nma'nisin, karu sin natua nabuan nok atuuk mu'it sin.
Nai' Yusuf in aasr ein napenin afu na'ko usif pah Masir
471-2Rarit nai' Yusuf nok in tataf tuaf niim, nnaon he nbaiseun usif. Nai' Yusuf na'ekub ma natefab sin nok usif. In na'uab am nak, “Aam usi'! Au ama' ma au ori'-tata' sin neman nrarin na'kon pah Kana'an. Sin neman neik sin mui't ein ma sin baer ein ok-oke'. Oras ia sin etan pah Gosen.” Nai' Yusuf na'uab nok usif pah Masir
3Rarit uisf ee nataan am nak, “Hi meupn ein es re' saa'?”
Onai te, sin natahan am nak, “Hai re' ia atukus, on re' sin hai be'i-na'i. 4Oras ia, pah Kana'an, nafauk-nai ko'u, tar antea ka tiit fa mnahat ma huun antein. Etun hai iim meu pah re' ia he mitua mtahan. Hai meik hai mui't ein amsa'. Onaim, oras ia hai mbaiseun ko usi', mkonan kai he hai mitua mbi pah Gosen, he hai mituuk hai mui't ein anbin naan.”
5Rarit uisf ee natoon in roim ne neu nai' Yusuf am nak, “Oras ia, ho ama' ma sin ho benu' etan ia. 6Onaim sin napenin mainuan he sin natuan nbi ia on re' sin pah akuuk. Au mahiin ki te, pah Gosen naan, bare re' reko nneis nbi pah ia. Onaim reko nneis sin natuan nbin re' naan. Ma karu sin natuuk mu'it am reko te, maut he sin natuuk aung guin anbin nana msa'.”
7Rarit nai' Yusuf na'ekub ma natefab in aamf ee nok usif. Onaim nai' Yakop an'onen he Uisneno nfee tetus neu usif naan.
8Onaim uisf ee nataan am nak, “Aam, ho toon fauk een?” Nai' Yusuf am nai' Yakop na'uab ein nok usif pah Masir
9Nai' Yakop nataah am nak, “Au 'moin aan toon nautn es bo' teun, mes au ka utua ubaar iit fa fe' nbi baar jes. Au be'i-na'i sin imsa' on naan. Karu au he utaib ok, ok sin ite, au toon a'moin ji, fe' ka mfaun fa fe'. Mes naheun nok suust am nana'renat.” 10Onaim nai' Yakop antoti ntein Uisneno he nfee tetus neu usif pah Masir naan. Rari te sin baisenun ma nheer ok na'ko uisf ee in matan, ma nnaon nfanin.
11Rarit nai' Yusuf natuin uisf ee in kabin, onaim in nruur bare neu sin nbi pah Gosen. Afu bare naan, mria ni kaheen. (Sin nakanab bare naan nbi neon amunit nak, ‘Rameses’.) Onaim nai' Yusuf in amaf ma in orif-tataf sin natua nabaran nbin bare naan. 12Rarit nai' Yusuf nataah ma nasaah mnahat neu in amaf, ma in orif-tataf sin, sin fee-anah sin, na'ko a'naet tar antea a'baut ein.
Amnaahs ee mainenu' ntein nbi pah Masir
13Anbi oras naan, ka tiit tain fa mnahat anbi mee-mee. Amnaahs ii ntaman kuan-bare, kota mpah. Na'ko Masir ntea Kana'an mansian ein n'ore nmaten. Sin ka nabe'in fa he nmo'en saa'-saa', natuin sin namnahan nmaten. 14Rarit biak ein neman na'kon bare-bare neu Masir, ma are' bare-bare nbi Kana'an, he nsosan amnahat na'ko nai' Yusuf. Onaim in na'bua' roit ein naan ok-oke', rarit in nnao natunu' sin anbin uisf ee in sonaf. 15Oras naan, abitan Masir ma Kana'an sin nararin roit. Onaim sin ka nsoos nabe'in fa mnahat. Rarit sin neman neu nai' Yusuf he ntotin. Sin na'uab ein am nak, “Aam Baker! Hai mbaiseun ko, tua. Mfee kai mnahat, he hai kaisa' mimnaah ammaet. Natuin hai mirair roit.”
16Rarit nai' Yusuf nataah am nak, “Karu batuur-batuur hi mirair roit ate, hi mmoe' on nai: mtuki mnahat nok hi mui't ein naan. Au of a'fee ki mnahat.” 17Rarit sin nnona' sin mui't ein neu nai' Yusuf he ntukin amnahat. Mui't ein esan re': sin bijaeng guin, bikase', bikaes keledai, 'bibi, ma sin 'bib-kasen. Natuin toon naan, nai' Yusuf anba'an on re' naan.
18Toon amneemt ii te, sin nfain neman on nai' Yusuf. Sin nbaisenun am nak, “Aam Baker! Hai ro mbaiseun namneo goah, tua. Hai roit ma mu'it, ho mtuik maan kuum sin een, tua. Oras ia, hai he mait saa' antein. Hai ruman ankon-koon. Arahaa hai tuam ein anmes-mesen, nok hai afu 'teets ein. 19Kais mkonan kai he hai mmaet. Karu hai mmate te, sekau es re' he npairoir hai afun naan!? Reko nneis, aam baker, ho mait kai mjair ho aten. Ho mtoup hai afun naan, he ho mpaar kuum sin. Rarit ho mfee kai fini he hai mseen sin neu ko, tua. Onaim, ho mfee kai mnahat natuin hai mihaeb om ambi ho renen. Asar hai kaisa' mmaet!”
20Natuin oras amnahas nana ma'tain besi, etun abitan Masir sin na'sosa nain sin auf ne ok-oke'. Onaim, nai' Yusuf ansoos nain afun naan he njair usif Masir in auf pusaak ein. 21Nok ranan naan, abitan pah Masir sin njarin ate neu usif pah Masir.*Anmui' tuis uab Ibrani bian nak, “Nai' Yusuf nfoo' nain too mfau ni neu kot ee in nanan.” 22Mes nai' Yusuf ka nsoos fa a'nak pirsait ein sin afun, natuin uisf ee nfeen sin mnahat piut. Etun sin ka na'sosa' fa sin afun.
23Oras naan, nai' Yusuf na'uab neu too gui mnak, “Oras ia, hi mfain ate neu usif pah Masir. Au 'soos urair hi auf ne neu usif. Onaim hi mait finin re' ia nai, he mnao mseen sin neu renen naan. 24Oras seket ma mnonut ate, hi mbait batis niim. Baits es neu usif. Neis kein paa' haa, bian hi mait fini, ma bian hi mait sin ntama mnahat neu ki ok-oke'.”
25Rarit sin natahan am nak, “Koe aam. Ho msoi maan kai na'ko amnahas ia, tua. Onaim hai mtoit makasi, tua. Maut he hai mfain ate neu hit usi', tua.”
26Rarit nai' Yusuf npaek atoran naan njair prenat anbi pah Masir. Etun sin nbatin batis niim na'ko are' pena'-maka' re' sin nseik ma noun sin naan. Sapaaf es neu usif. Haa' ein neu sin kuuk. Suma a'nak pirsait ein sin auf ne, uisf ee ka nsoos ein fa. Prenat naan, sin fe' anpaak je nnao nkoon.
Nai' Yusuf nmoe' manba'an nak in he nsuub in aamf ee nbi sin beif-na'if sin nopu
27Anmurai oras naan, atoin Isra'er sin natuan nabaran nbin pah ko'u Masir, et pah Gosen. Sin njarin atoin amu'it. Ma sin nahoin ein ma nma'baab ok piut-piut.
28Anbi pah Masir naan, nai' Yakop nmoin naan toon bo'es am hiut, tar antea in nmoin naan nabu-bua toon nautn es bo' haa mhiut. 29Oras in neno 'maetn ee npaumak-maak een ate, in no'en nai' Yusuf ma natoon ee mnak, “Usu! Au 'naben, ka 'roo fa heen ate, Uisneno no'en nafani' kau goen. Onaim au 'toit ko, karu ho mneek kau te, ho msuup mak ho ka msuub kau fa nbi pah Masir ia. 30Ho ro he meik mufani' au aok-ta'uk ia he msuub ee on hit be'i-na'i sin nopun, ma msuub kau nbi ne. Ho ama' kau gui, au roimk ii on re' naan.”
Onaim nai' Yusuf nataah am nak, “Reko, tua! Karu ama' ho mroim maan on re' nana te, au utuin ah.”
31Onaim nai' Yakop na'uab am nak, “Karu ho mroim mutuin kau on nana te, oras ia ho msuup, mak ho mroim mutuin ho ama' in romin.”
Rarit nai' Yusuf ansuup natuin nai' Yakop in uab ein naan. Onaim, nai' Yakop nabani' ma nri'tuu n'ain koo je 'nakan, ma n'onen he nasaeb sukur neu Uisneno.
Nai' Yakop antoit tetus ma athoen neu nai' Nai' Yusuf in aanh ein
481Ka 'roo fa na'ko oras nana te, nai' Yusuf napein hanaf nak, in aamf ee nameen ma'fena'. Onaim in nok in an-moen nua' ein naan, es re' nai' Manase ma nai' Efraim, ma sin nnaon nkius sin na'if nai' Yakop. 2Oras nai' Yakop nahiin nak nai' Yusuf neem anrari te, in nareen on he ntoko nbi hara' tupa'.
3Onaim in natonan nai' Yusuf am nak, “Usu! Neon goes ii, Uisneno re' In Kuas Ne ma'tain besi naan, nakriir On neu kau nbi kuan Lus, et pah Kana'an. Anbi naan, In nba'an neu kau, 4mnak, ‘Au of umfauba' ho anah-upuf sin he njarin too mfau-rutu. Au msa' of a'fee bare re' ia he njair sin auf pusaak tar antea nabar-baar.’
5Naa, oras ia ho anah nai' Efraim ma nai' Manase, sin sapaak ein es re' ia: au uum eu pah Masir ia te, sin nua sin anbi nanin ia. Maski on nana msa', oras ia, au aan sin on re' au aanh ein goa kuuk, on re' nai' Ruben ma nai' Simeon. 6Mes karu ho muhoni' mteni' te, na' ho anah. Au ka aan sin fa neu au aanh ein nu. Onaim, maut he sin ntoup sin pusaak ein na'kon sin taatf ein, nai' Efraim ma nai' Manase. 7Au 'moe on re' naan, he umnau ho aina' bi Rahel. Oras hit tfain teem ta'ko pah Mesopotamia he teu pah Kana'an te, ho aina' nmate nbi rana tnana' nbi ranan re' npaumaak kuan Efrata et pah Kana'an. Oras naan, au 'suus a'maet! Onaim au 'suub ee et raan ee ninen re' he 'taam teu kuan Efrata naan.” (Oras ia, kuan re' naan, sin nakaan be Betlehem .)
8Nai' Yakop*Suur Akninu' Uab Ibrani nak “Isra'er”. na'uab anrair on nana te, in nait matan ma nkius niit nai' Yusuf in aan monen naan. Onaim in nataan nai' Yusuf am nak, “Hoe, sekau aanh ein es re' ia?”
9Onaim, nai' Yusuf nataah am nak, “Ri'an ein re' ia, Uisneno es anfee sin neu kau nbi pah Masir ia.”
Rarit nai Yakop na'uab am nak, “Karu on nana te, mpaumakab kau sin, he au 'onen ma 'toit Uisneno he nfeen sin tetus.” 10Nai' Yakop namnasi nrair. In maatk ein ankupun. Etun in ka niit fa reko. Onaim, nai' Yusuf nok in aanh ein nana npaumaak nai' Yakop. Onaim nai' Yakop nhoo ma nneek sin. 11Rarit in na'uab neu nai' Yusuf am nak, “A'roo-roo re' ia, au uten-teenb ah, 'ak au ka neu he uteef ok ko fa heen. Mes oras ia, Uisneno nmo'e nnesi ntein, tar antea au fe' ubei' he iit ho aanh ein.”
12Rarit nai' Yusuf na'roba' in aanh ein na'ko nai' Yakop.Suur Akninu' uab Ibrani nak, “Nai' Yusuf na'roba' in aanh ein na'ko nai' Yakop in pusun konan.” In nri'tuu ma in na'ruri' tar antea in nneek afu, nbi in aamf ee in human matan. 13Rarit nai' Yusuf anfeen. Onaim in nahake' in aanh ein npaumak-maak in amaf. In nahake' in an-moen uun ee nbi nai' Yakop in a'niman a'ne'u. On nai te, an-moen muun je nbi nai' Yakop in a'niman a'rii. 14Mes, oras nai' Yakop he ntao in a'niim kein he ntotin nfeen sin tetus neu sin nua sin, in nkaisurib in a'niim kein. In ntao in a'niman a'nee' goe neu aan muni' nai' Efraim in a'nakan, ma in ntao in a'niman a'rii je neu aan unu nai' Manase in a'nakan. 15Rarit in n'onen ma ntoit Uisneno he nfeen nai' Yusuf tetus am nak,
“Ho nai' ka'o, Abraham,
ma ho na'i nai' Isak,
sin nua sin natuin Uisneno In roim Ne piut-piut.
Uisneno kuun es re' npairoir ma npijaar kau u'ko oras au munif tar antea oras ia.
16In kuun es re' nsoi naan kau na'ko siraak huma'-huma'.Tuis uab Ibrani nak, “Au 'toit henati' Uisneno in ammeput neno-tunan nafetin kau na'ko are' kanan siraak.” Mes atoin ahinit bian nak nok ranan ia, Uisneno nreek kuun In Tuan ii oras In npaek In ameput neno-tunan he nafetin nai' Yakop na'ko siraak huma'-huma'. Mkius Reta' Ahun-hunut 16:7; 21:17; 22:11,15.
Onaim au 'toot Je msa' he In nfee tetus neu ri'aan ein re' ia ma sin suuf kein.
Onaim, karu sin n'oen ein neu Uisneno,
Sin ka nniikan fa he nteek ka'o nai' Abraham, na'i nai' Isak, ma au kanak.
Maut he sin mahoin kein nasufan piut,
he njair too mfau-rutu nbi pah-pinan ia.”
17Mes oras nai' Yusuf niit in aamf ee ntao in a'niman a'nee' goe nbi aan muni nai' Efraim in a'nakan nana te, in nait nanani' in aamf ee niman naan, ma ntao goe neu aan unu nai' Manase in a'nakan. 18In natonan aamf ee mnak, “Aam honi', kais on naan. Nai' Efraim in moen muni'. In ka atoin ko' goa fa. Ho ro he mtao ho 'nimam naan neu aan unu nai' Manase in a'nakan. Natuin atoin ko' goe in sapaa naan es re' naan.”
19Mes amaf nai' Yakop ka nroim fa. In nak, “Usu. Au uhiin ain. Nai' Manase of anjair atoin ma'tani', ma in suufk ein amsa' of anjair too pah ko' goes. Mes in orif nai' Efraim naan, of ma'tani' nneis na'ko na. In suufk ein of amfau re'uf, tar antea sin njarin too pah amfaun re' ma'tain besi.”
20Rarit in natoon neu ri'aan nua' ein nana mnak, “Of karu atoin Isra'er sin ntoit Uisneno he nfee tetus neu tuaf-tuaf ate, sin of anteek hi nua ki hi kaan mein naan. Sin of antotin am nak, ‘Soo' reko te, Uisneno nfee tetus neu ko, nahuum on re' In nfee tetus neu nai' Efraim ma nai' Manase.’”
Nok ranan naan, nai' Yakop amsa' anteek nahunun nai' Efraim in kaan ee, na'ko nai' Manase in kanan.
21Rarit nai' Yakop natonan nai' Yusuf am nak, “Usu! Ka 'roo fa te, au he 'maat jen. Mes Uisneno of anturun ki, onaim In ro he neik ki mfain meu hi be'i-na'i sin pah. 22Mes oras ia, au 'fee ko nneis na'ko sin ho benu'. Au 'fee u'baba' ko 'to'ef et pah Kana'an re' unu' te au usiik aan ee 'eik au suni'-kenat na'ko atoin Amoris sin.”
Nai' Yakop natoon neu in aanh ein, es-es ate nok in a'monin nbi neon amnemat
491Rarit nai' Yakop nreun no'en in aanh ein ok-oke'. Sin neman ntean on nana te, in na'uab am nak, “Hi iim ampaumak-maak kau fe'. Au he utoon ki es-es ate hi 'monim nbi neon amnemat.” 2Rarit nai' Yakop nmurai na'uab ma natoon nain neu in aanh ein, am nak,
“On nai joo, anah-anah nai' Yakop! Hi mkoen om iim nai ma mhake mfuun maan kau.
Amtakan hi rukim he mneen am mitniin hi ama' Isra'er in uaban ma in a'an.
3Neu ko, aam Ruben. Ho re' ia, an-moen unu, asoit eno'. Ho mfain on re' au teas ma au 'nimak a'ne'u. Are' tuaf-tuaf anhormaat ko. 4Mes fe'-fe'fa te ho neek maan na'oni'. Ho roim ii ka nhake nki'if, on re' noe sako re' ka t'eek taan ee fa. Nok askeken, ho mnao mtuup mok au fee bi Bilha, ma mha'niis ho ama' in hara' tupa'. Es nana te, ho 'toko' nfain on atoin ko'u ma mone 'naek ka mateka' fa heen!
5Nai' Simeon ma nai' Lewi! Sin nua sin taos mese'. Tteka ha besi-benas ate, sin nua sin manoe keni kaheen. Etun sin nha'mui' ma nasusab too mfaun. 6Sin nmariin anmaten, karu sin n'oet nafeek bijae ngguin sin pii oet kein, tar antea sin nfuka' nenu' nabara haa sin baar kein. Sin nmo'en maufinu batuur-batuur. Karu sin neek-neok nisik, sin nroor niis atoni'. Au ka' roim fa he ok a'seor sin rasin. 7Onaim oras ia, au 'kaas sin neek mapuut ein naan, natuin sin mapuut besin! Ma sin too' sin naan ka npaek fa rais kasian akre'o. Sin of ro he nasaah kuuk sin moe' reu'f ein. Uisneno of anporin nsiksakan sin sufak ma kauk ein. Sin of natuan nbin are' bare-bare nbi pah Isra'er. Singa mone ma ainaf
8Neu ko, aam Yahuda. Ho kanam nana in a'moufn ii ‘pures-bo'is’. Ho ori' ma ho tata' sin of anbo'is ko ma nhormaat ko. Ho of miis ho musu sin, tar antea sin ka nait fa sin a'naak ein. 9Ho re' ia, on re' singa muin ma'tain es, re' naim kuun amnahat. Ho on re' singa keso re' nbiun ma nakoo in aon ee he ntuup. Ka tiit fa es re' nabrain he noik ko. Ho on re' singa ainaf amsa' re' npao in ana'; ka tiit fa es nabrain he nak'aun ee. Ho msa' on naa. Atoin ein of anmasahun ko, ma ka nabei' ein fa he nmo'en huma'-huma'. 10Ho of es am naa' aprenat. Ho sufam-ka'um sin of anna'a naprenat anmaktun-tuin ein, tar antea tuaf es re' in nmui' sapaaf annes-neis. In of es antook ma nnaa' aprenat naan. Rarit too uuf-uuf sin of na'ruri' ma na'besan neu ne.aNai' Mateos 1:3 11Ho of ammoin nok neek marine. Ho mroim saa'-saa' ah ate, of anmui'. Ho he mmoe' saa' amsa', of anjair! Onaim ho mui't ein, nok ho reen ee aaf kein of amfaun ma nho-hoen. 12Ho bukae mi ro namiin ka natfeek fa.
13Neu ko, aam Seburon. Ho auf pusaak ee of mainua feko ma npaumaak tasi, tar antea nmanaak nok kota Sidon. Abnao ngguin neman na'kon mee-mee ma nasanut sin boint ein nbin ho taas je in ninin nok mamut.
14-15Neu ko, aam Isaskar. Ho re' ia on re' bikaes es re' nteek ee te, keledai ma'tani'. Mes ho 'naak faut mi kaheen. Karu ho mtuup ambi rana tnana',*Anbi uab Ibrani bisa npaek sarit nua. Es, es re', “ntuup anbi bare nua sin sonak”, ma es anteni' “ntuup anbi 'karo nua sin sonak”. sekau es re' he npoo' ko he mnao mkoon. Mes karu ho miit kuan es in areokn ii et panin ne, es ka nreun ko fa msa' ate, ho mait ho brua' ma mroi sin ma mnao meu ne. Ho on re' nana nai!
16Neu ko, aam Dan. Ho kanam nana, in a'moufn ii, ‘afeek rasi’. Ho mok ho sufam sin of amjair afeek rasi neu hi pah Isra'er sin sin rasin. Hi mifeek rasi te, natai ma ka mpiir fa humaf. 17Ho mahiin mi on re' kaun araut re' ntuup anpao anbi raan ee ninen. Karu atoni' nsae bikase' ma npeo' nana te, nok askeken, ho mrau mrair bikase' naan in haen tikan, tar antea in tuan nana nmouf.
18Koi, UISNENO! Au 'on-onen he Ho mfee 'honis neu kai ok-oke'.
19Neu ko, aam Gat. Ho kaan maan atnene te, in haan ii on re' nak ‘mbaan musu’. Pukan apaikaurt ein of anbaan ko, mes ho of mbaan ambaras sin, ma miis sin.
20Neu ko, aam Aser. Ho rene ma po'on sin aaf kein es re' reko nnes-nesin. Ho of ammoe' kokis huma'-huma' aminat re' ma'osa', he uisf ein neman nsosan na'ko ko. Ruus
21Neu ko, aam Naftali. Ho on re' ruu ainaf, re' naen ma nfui nmaet. Es ka nabei' fa he n'ator ko. Ho muhoni' maan ho aanh ein, namasan rek-reko.
22Neu ko, aam Yusuf. Ho on re' fae re' nmoni npaumaak oe mata'. In taen ein of annoon kein nsaen neu rame mnanu',Suur Akninu' uab Ibrani nbi re' era' ia, ka mahini' reko fa. Anmui' atoin ahinit bian nak in oet ni, ‘fae’; bian nak ‘bikaes keledai’. on re' ho sufam-ka'um sin nnaon neun bare-bare. 23Anmui' tuaf bian re' nasaeb sin neek meens ein neu ko, on re' musu re' nakrao ko. 24Mes Uisneno, re' au u'bees 'eu Na ji, anturun ko. Es nana te, In nmoe' ho 'nimam naan na'bei', tar antea ho mubei' ma mukrao mbaras neu musun naan, maski na'roo. Ho of miis sin, natuin Usi' es anbaab ko; batuur In kuas Ne ma'tani'! Etun au u'peis ok neu Ne. Natuin In es anpao ma nmapanat kau. 25In imsa' of anpanat ko, ma anfee ko tetus huma'-huma'. Esan re': tetus na'ko neno-tunan, ma na'ko pah-pinan, ma ho aan hoin ein mfaun ma n'ao-minan. 26A'toe'f ein ka namnekun fa. Tetus re' au 'fee je neu ko re' ia, nneis na'ko 'toe'f ein ok-oke'! Maut he teuts ein re' ia nasai piut neu ko, natuin ho mneis na'ko ho ori'-tata' sin ok-oke'. Aus fui ko'u anbi pah Isra'er
27Neu ko, aam Benyamin. Ho brain mi on re' aus fui ko'u re' namnaah. Fe' kik-kiku msa', in nheke nrair in amnahat. Mes karu nfai te, in nnao ma nbati mnaah nesif naan neu in ana'-ana' sin. Ho sufam-ka'um sin of ma'tain kein on re' naan!”
28Uab ein ia, nai' Yakop in uab ein neu in anah sin. In natoon nain sin, es-esat in a'monin, nok in sufan-ka'un sin anbi neno-neno amnemat. Sin arsin re' naan, es re' njarin aam uuf neu uuf bo'es am nua nbi pah Isra'er.
Nai' Yakop anmaet
29-30Rarit nai' Yakop antoit in aanh ein he nmo'en rais manba'an. In na'uab am nak, “Ka 'roo fa hena te, au he 'maet. Karu au 'maet, hi ro he mnao msuub kau on nai' ka'o Abraham in nopu. Nopu nana et nuat re' npaumaak kuan Makpera ma kuan Mamre et pah Kana'an. Unu' te nai' ka'o Abraham ansoos nuat naan nok rene ma po'on naan he njair in baer subat. In nsoos nafeek ee na'ko atoin Hetes es, kaan ee nai' Efron. 31Anbi naan, sin nsuub hit nai' ka'o Abraham, ma hit bei' ka'o bi Sara', au ama' nai' Isak, ma au aina' bi Ripka. Onaim, hi ro he msuub kau mbi naan, nbi au fee bi Lea in abnapan. 32Mimnau! Hi kais amnikan he msuub kau mbi nuat re' nai' ka'o Abraham ansoos naan ee re' naan.”
33Nai' Yakop na'uab anrair on nana te, in ntuup anfain neu hara' tuup ee, ma in nmaet.
Onaim nai' Yusuf anhoo in aamf ee, ma nkae nme'me'ur. Ma in neek nafan-fain ee. Rarit nai' Yusuf naprenat tua a'urus uis-mina' he npairoir nai' Yakop in ta'un he kais anpuun. Onaim tua a'urus uis-miin ein naan, npairoir nai' Yakop in aon-ta'un naan neno bo' haa, on re' nati' sin nmoe' nani. Onaim abitan Masir nkaen amsa' oras nai' Yakop anmaet. Sin nkaena' nai' Yakop tar antea neno bo' hiut (70), on re' sin a'naet es anmaet.
4Neno bo' hiut namsopu te, nai' Yusuf natoon neu in a'naak meup ne mnak, “Mneen rek-reko! Au 'toit ki he meik au hanak ia meu uisf ee. Hi mak on nai: 5‘Oras au ama' he noi nmate te, in ntoit kau he 'nao 'suub in aon-ta'un ia on pah Kana'an. Onaim, au 'baiseun ko usi' he mfee kau mainuan he au eik au ama in aon-ta'un ma 'nao 'suub ee on pah Kana'an. Rari te, na' au 'fain uum.’”
6Oras uisf ee nneen hanaf nana te, in nataah am nak, “Karu ho msuup amrair on nana te, maut he mnao ma msuub ho ama'.”
7Onaim nai' Yusuf annao he nsuub in amaf. Too mfaun sin amsa' nokan. Sin esan re' uisf ee in a'naak meup ne ok-oke', ma kaes ko'un na'kon pah Masir. 8Nai' Yusuf in orif-tataf sin, ma sin ameupt ein ok-oke' msa' nokan nbin subat naan. Amaika' nbi Gosen, arahaa sin fee kein, ri'aan ein, ma mui't ein. 9Soraurs ein nokan namfa-faun. Bian ansaen kreet bikase', bian ansaen bikase'. Natuin amnokat sin namfaun, es na' pukan anaot neu subat nana, naraar gok pirore mnanu'.
10Rarit sin arsin nnaon ma nraak noe Yarden, nbi baar jes in kaan ee, Atat. Nati' te, abitan naan neman ma nterin maka' nbin bare naan. Anbi naan, nai' Yusuf sin nkaena' sin amaf. Sin nbe'en ntein ein fai hiut.
11Oras abitan Kana'an niit sin nsusan on nana te, sin na'uab ein am nak, “Hae! Hi mkius miit. Atoin Masir sin nbe'en amates ate, nuu' gui ka aan-ana' fa. Sin nkaen ate, on re' ne joo!” Etun sin nakanab bare naan Aber-Misraim. In a'moufn ii, nak ‘atoin Masir sin nukat’.
12Rarit nai' Yakop in aanh ein nmoe' natuin saa' re' sin nba'an anrari. 13Onaim sin nroi neik nai' Yakop in aon-ta'un naan, ma nnao nsuub ee nbi nuat re' npaumaak kuan Makpera ma kuan Mamre. Nai' Abraham ansoos nafeek bare naan na'ko atoin es na'ko uuf Hetes, kaan ee nai' Efron; he nmoe' je njair sin baer subat.
Nai' Yusuf anhan-mau in tataf sin
14Oras ansuub anrair sin amaf nai' Yakop ate, nai' Yusuf nok in orif-tataf sin, nnaon nfanin on pah Masir. Too mfaun re' nokan nbin subat nana msa' on naan.
15Oras sin ntean pah Masir ate, nai' Yusuf in taatf ein nmurai namtaun, natuin sin aamf ee nmate nrair. Onaim sin na'uab ein es nok es am nak, “Hae! Hit tatenab tarek-reko tiit fe'! Kais-kaisa' nai' Yusuf fe' natenab kit. Karu in he nmoe' rais re'uf neu kit ate, on mee?” 16Rarit sin n'akoran ma nsoun ein hanaf neu nai' Yusuf am nak, “Aam baker. Hai mimnau fe'. Oras hit ama' fe' anmoin, in nreun kai 17he mitoon ko, tua, mak, ‘Nai' Usu ro he nnikan nain in taatf ein sin saant ein. Natuin sin nmo'e nrarin rais re'uf neu ne.’ Hai msa' mimnaum mak hit ama' in na'ruri' ma na'bees neu Uisneno na'ko afi unu'. Hai msa' mfain Uisneno naan In aten. Onaim oras ia hai iim amtoit saok sanat, natuin hai mmo'e mrair sanat neu ko, tua.”
Anneen on nana te, nai' Yusuf ankae.
18Rarit in taatf ein neikn ok neman ma nri'tuun nbin in matan, ma na'uab ein am nak, “Mait kai mjair ho aten, tua.”
19Mes nai' Yusuf nak neu sin am nak, “Sin au tata' arki! Hi kais mimtau mtein! Uisneno nmees kuun es anmui' hak he nhukun tuaf. Mes au re' ia, ka 'mui' fa hak, tua. 20Unu' te, batuur hi m'akoor he mmoe' re'uf meu kau. Mes Uisneno nabanit hi sair amre'ut naan, he nmoe' je njair reko. Etun In nait kau 'jair a'naet a'bi pah ia, henati' too mfaun ein napenin a'honis. 21Onaim oras ia, au utoon ki, he kais mimtau mten-teni'. Au ufeek kuuk am 'ak, au of a'kius ki, ma hi aanh ein ok-oke.”
Nok uab nana te, nai' Yusuf nhan-mau in taatf ein.
Nai' Yusuf in a'maten
22Rarit nai' Yusuf natua nabaar anbi pah Masir nok in orif-tataf sin ok-oke'. In nmoin naan toon nautn es toon bo'es. 23In niit nai' Efraim in anah-upuf sin fe'. Ma in imsa' nkauh nai' Manase in upuf, es re' nai' Makir in aanh ein.
24Nai' Yusuf natonan in taatf ein am nak, “Au tata' arki! Au 'naben ate, au neno 'maet ki he ntea goen. Mes au 'pirsai 'ak Uisneno of anpairoir ki. In of neik ki mpoi mi'ko pah re' ia. In of na'naak neu ki he mfain on pah re' In nfee je neu hit ka'o Abraham, na'i nai' Isak, ma hit ama' nai' Yakop. In nfee bare naan neik rais supat.” 25Onaim nai' Yusuf antoit in orif-tataf sin he nsupan am nak, “Hi ro he mba'an meu kau. Karu ntea oras re' Uisneno neik ki mfain on hit pah ee te, hi ro he meik au aok-ta'uk ia.”
26Rarit nai' Yusuf anmate nbi pah Masir, ma in nmoin naan toon nautn es toon bo' es. Rarit sin npairoir in aon-ta'un. Onaim sin natunu' in aon-ta'un naan nbi noup-paran. r

*1:2: Uab Ibrani nbi re' ia, in oet ni huma'-huma', es re' ‘Uisneno In Asmanan’, ai' ‘anin na'ko Uisneno’, ai' ‘kuasat ma'tani' na'ko Uisneno’.

1:26: Krei ji nanoni' kit nak, ‘Hit’ re' ia, es re' kanaf tenu ma 'bonif teun.

*2:13: Unu' te, bare re' ia in kaan ee ‘Kus’. Muni' ia, in ntaam et pah Etiopia ma pah Sudan. Pah ein re' ia, etan Afrika ntoom manse 'saen.

2:14: Asur naan, pah es, re' oras ia nteke te nak ‘Irak’.

2:23: Nbi Uab Ibrani te, atoni' te nak ‘ish ’. Ma bifee tnak, ‘isha ’. Onaim anbi re' ia, sin npaek uab nak “isha (bifee) njair na'ko ish (atoni').”

*3:15: Atoni' ahinit Suur Akninu' sin nak, suuf re' ia, es re' Usif Yesus.

3:20: Nbi uab Ibrani, ‘adam ’ in a'moufn ii ‘mansian’.

3:22: Krei ji nanoni' kit nak, ‘Hit’ re' ia, es re' kanaf tenu ma 'bonif teun.

§3:24: Uab Ibrani nak, Uisneno In ameput re' manini' na'ko sonaf neno-tunan naan, ‘kerubim ’.

*4:8: Nmui' tuis un-unu' bian, re' npaek nai' Kain in uaban, mes uab ein naan ka matu'i fa et tuis uab Ibrani.

*5:32: Tatuin Reta' Ahun-hunut 9:24-25, nai' Ham naan, aheet susu.

*6:2: ‘Uisneno In an-monen’ naan, ka mahini' reko fa. Ahinit bian nak uisf ein sin aanh ein. Bian nak sin re' naan, ka mansia na fa. Bian natenab nak, sin re' naan, Uisneno In ameupt ein na'ko neno-tunan. Mes ka nmui' fa tuaf re' nahiin sin namneo-namneo.

6:3: Uab Ibrani nbi era' re' ia ka mahini' reko fa.

6:4: Uab Ibrani te nak ‘atoin Nefir sin’. Atoin ahinit bian nak atoin Nefir sin atoin hae-brako on re' nai' Mo'hitu'. Mes in sairt ee ka mahini' fa.

*10:4: Tuis un-unu' bian nak ‘Rodanim’.

10:6: Nai' Kus naan, es re' ‘Etiopia’. Misraim, es re' ‘Masir’.

10:10: Sinear naan, in kaan es, es re' Baber. Oras ia bare naan, et pah Iran ma pah Irak.

§10:21: Anmui' atoin ahinit bian nak Eber naan, es re' ‘Ibrani’.

**10:23: Mas in kanan bian anteni', ‘Mesek’.

*11:2: ‘Neun pasa' neon saet’ nbi uab Ibrani, in oet ni msa' at nak ‘na'ko manse 'saen’. Sinear naan, nteek ee msa' at ‘Baber’.

*14:18: Anmui' atoin ahinit bian nak, kota Salem ma kota Yerusalem naan, huma' mese'.

*15:18: Noe Masir naan, of oni' noe Misraim et Sinai, ai' of oni' noe Nil in a'saif es ntoom pasa' manse 'saen.

*18:6: Uab Ibrani nak ‘mait uut seah teun’. Seah teun naan, huma' mese' on re' sak goes (kiru 20 tar 25).

*19:1: Un-unu' te, eno' re' he ttaam teu kota, njair baer tokos neu too mfaun; nneis na'ko naan anfain bare he atoni mnais haart ein ntokon n'a'an, ma nafekan rasi.

19:37-38: Namuni te, atoin Moapas ma atoin Amonas sin nasusab atoin Isra'eras sin piut-piut.

*20:2: Uab re' ia, na'ko era' 18.

20:18: Era' 18 matu'i es era' nua.

*21:14: Oras naan, nai' Isma'el nmoin naan toon bo'es am haa nneis. Mkius Reta' Ahun-hunut 16:16; 21:5, 8.

21:31: Anbi uab Ibrani, Beer Seba in a'moufn ii huma'-huma'. Esan re' ‘oe hain neek mina'’, ‘oe hain neek mese'’, ‘oe hain ua reko’, ‘oe hain hitu'’, ai' ‘oe hain supat’.

21:33: Hau tamareska ka nmui' fa et hit pah meto (Timor) ia. Hau nana nmoin et auf meto', mes in noo nein nmaroben piut. In a'baa' kein ntaman rek-reko ntean aaf gui 'pinan. A'biib ne neuk in noon.

*24:2-3: Uab Ibrani nak “Mtao ho 'nimam neu au srakek uun.” In a'moufn ii nak, karu traak sae supat re' ia te, ro he tmaet.

24:10: Anbi uab Ibrani, bare naan in kaan ee Aram-Naharaim. Oras ia, bare naan et pah Siria ntoom pasa' ponain.

24:22: Uab Ibrani nak ‘krene mnaut panaf naan in ma'feen ii, sekel steen es (es re' gram nee)’. Rarit, niti mnaut nua' ein naan sin ma'feen kein ‘sekel bo' es (natai nok gram nautn es bo' es am haa)’.

*25:20: Padan Aram naan, es re' pah Mesopotamia, et pah Siria aon-bian pasa' ponain.

25:31: Tatuin sin harat, an-moen uun aan, nfani nsenu' in amaf, ma in es re' npaar pusaak anneis na'ko in oirf ein ok-oke'.

*26:33: Anbi uab Ibrani, Seba in a'moufn ii nak ‘supat’, ai' ‘hiut’, ai' ‘ua reko’. Anbi uab Ibrani Beer in a'moufn ii nak ‘oe hani'’.

*28:2: Padan Aram naan, es re' Mesopotamia, et pah Siria ntoom pasa' ponain, npaumak-maak pah Irak. Haran naan, kota et Padan Aram.

*29:17: Uab Ibrani nbi re' ia ka mahini' fa reko.

29:32: Anbi uab Ibrani Ruben in a'moufn ii nak ‘mkius, nmui' anah’. Ma in haan ii he noi huma' mese' nok kata es re' in a'moufn ii ‘in nkisu nrair au susat’.

29:34: ‘Lewi’ in a'moufn ii oni' nak ‘na'kii'’, ai' ‘nhoo naheer-heer’.

*30:32: Unu' te, atoni' natenab am nak, 'bib-kase re' muti' nana, es re' reko. Sin re' naan, mfaun. Ma 'bib-kaes meetn ein, ka rekon fa. A'bib-kaes meetn ein fauk ah. A'bibi ma 'bib-kase re' ma'koto' sin, fauk ah. Nok ranan naan, nai' Laban napeni mfaun ma rekon, mes nai' Yakop napein fauk ah re' re'-re'uf.

*31:27: Uab Ibrani nak, ‘nsiin ma nrekun 'tuuf ana' ma baer musiik re' npaek tain sanar’.

31:47: Anbi uab Aram, Yegar Sahaduta in oet ni ‘faut saksii’. Anbi uab Ibrani, Galeet, in oet ni ‘faut saksii’ msa'.

*35:4: Unu' te, nbi faron nana, maruna' uis fuat.

35:10: Isra'er in oet ni nak, ‘in nmabonan nok Uisneno’.

35:21: Tuis uab Ibrani nak ‘Isra'er’. Isra'er ma Yakop naan, kanaf nua, tuaf mese'.

*37:3: Suur Akninu' uab Ibrani in kata' bian bisa in a'moufn ii ‘baru mnanu' re' in snaan ee namaas huma'-huma'’, ai' ‘baru mnanu' amasat’, es re' baru mnanu' nok in a'niimk ein amnaun ein.

37:28a: Kon hain ein re' ia, nati' te sin npaek sin he ntoro' oe uran.

37:28b: Atoin ahiint ein natonan am nak, oras naan sin na'sosa' aet munif es ate, roi muti' fua' bo' nua.

§37:34: Nai' Yakop npius in baru, onaim in nseun ee npaek tai ma'fafa' na'ko 'kaor bijae maa', on re' atoin Yahudi sin nati' te npaak je oras sin ne nmaten.

**37:36: Suur Akninu' uab Ibrani nak atoin araakn ein naan ‘atoin Midianas’.

*38:12: Tatuin sin harat, karu atoin es in fee je nmaet, sin ka nnaon fa neu mee, ma sin npaken tai-nukat. Antea funan fauk fe' te na' namsoup.

*41:43: Uab Ibrani batuur ni bisa msa' in a'moufn ii ‘na'bees’ ai ‘na'ruri'’.

41:45: Kota On in kanan es antein neik uab Yunani nak ‘Heliopolis’.

41:52: Anbi uab Ibrani, Efraim in oet ni bisa nak ‘napein anah’ ai' ‘auf ma'afa'’, ai' ‘na'baab ok piut’.

*42:5: Uab Ibrani in tuis ee nak, ‘Isra'er in aanh ein’. Mes Isra'er ma Yakop naan tuaf mese, kanaf nua.

42:38: Suur Akninu' uab Ibrani nak “tar antea au 'saun 'eu Sheol (naan, bare neu amaets ein)”.

*43:11: Suur Akninu uab Ibrani nak ‘shaqed’. In aaf ne on re' kanari.

43:32: Atoin Masir sin nma'nisin atoin Isra'er sin, natuin atoin Isra'er sin atuku 'bibi ma 'bib-kase.

*45:21: Tuis uab Ibrani nak “Isra'er in aanh ein natuin uisf ee in kabin.” Nai' Yakop in kanan es, es re' Isra'er.

*46:1: Suur Akninu' uab Ibrani nak, “Isra'er nakbua' ma nnao”.

46:5: Suur Akninu' uab Ibrani nak, “Isra'er in aanh ein nait neik sin amaf nai' Yakop.”

46:8: Suur Akninu' uab Ibrani nak “Isra'er in nonot-asar”.

*47:21: Anmui' tuis uab Ibrani bian nak, “Nai' Yusuf nfoo' nain too mfau ni neu kot ee in nanan.”

*48:8: Suur Akninu' Uab Ibrani nak “Isra'er”.

48:12: Suur Akninu' uab Ibrani nak, “Nai' Yusuf na'roba' in aanh ein na'ko nai' Yakop in pusun konan.”

48:16: Tuis uab Ibrani nak, “Au 'toit henati' Uisneno in ammeput neno-tunan nafetin kau na'ko are' kanan siraak.” Mes atoin ahinit bian nak nok ranan ia, Uisneno nreek kuun In Tuan ii oras In npaek In ameput neno-tunan he nafetin nai' Yakop na'ko siraak huma'-huma'. Mkius Reta' Ahun-hunut 16:7; 21:17; 22:11,15.

*49:14: Anbi uab Ibrani bisa npaek sarit nua. Es, es re', “ntuup anbi bare nua sin sonak”, ma es anteni' “ntuup anbi 'karo nua sin sonak”.

49:22: Suur Akninu' uab Ibrani nbi re' era' ia, ka mahini' reko fa. Anmui' atoin ahinit bian nak in oet ni, ‘fae’; bian nak ‘bikaes keledai’.


a1:26: Kolose 1:16

a25:18: Reta' Ahun-hunut 16:12

a49:10: Nai' Mateos 1:3